دندانپزشکی کودکان با بیهوشی، آری یا خیر؟!

تیتر20-برخی بیمارانی که دچار پوسیدگی دندان هستند و باوجود درد شدید از مراجعه به پزشک خودداری می‌کنند، تنها به دلیل ترس و احساس تهوع و یا احساس خفگی است که روند درمانی خود را به تعویق می اندازند.

 همین امر باعث شدت یافتن پوسیدگی و خرابی بیشتر دندان‌ها و آسیب جوانه دندان دائمی و افزایش نیاز به ارتودنسی می شود، درحالی که اگر مراکز بیمارستانی آرام بخشی در کشور گسترش یابد تاحد زیادی می‌توان از تاخیر درمان جلوگیری کرد.

 آرامبخشی سطحی و عمقی خوابی است که به واسطه دارو ایجاد می شود. در این حالت هوشیاری به طور کامل از بین نمی رود بنابراین بهترین روش برای کنترل ترس، اضطراب و عدم تحمل دندانپزشکی آرام بخشی است.

 راه های گوناگون برای رفع مشکلات درست کردن دندانپزشکی کودکان :

- آرامبخشی خوراکی

- آرامبخشی عمیق

- بیهوشی کودکان برای دندانپزشکی

 آرامبخشی خوراکی :

در این روش، با در نظر گرفتن وضعیت خاص کودک و سن و وزن او از داروهای آرامبخشی که هدف عمده آن کم کردن استرس و تنش بیمار است استفاده می شود.

این روش سالیان سال است که در خدمات پزشکی استفاده می شود.

 اگر این دارو به طور خوراکی و با دوز کنترل شده استفاده شود هیچ نوع عارضه دائمی در پی نخواهد داشت.

این داروالزاما باید زیر نظر دندانپزشک و در مطب استفاده شود  و اندازه صحیح مصرف آن به وسیله دندانپزشک کودک مشخص می شود.

این روش برای کودکانی انجام می شود که با پزشک همکاری ندارند.

 آرامبخشی عمیق :

در این روش که توسط متخصص بیهوشی صورت می گیرد کودک به صورت کامل به خواب عمیق می رود اما همه اعمال حیاتی کودک مانند تنفس و بلع همچنان توسط کودک انجام می شود. این روش به شکل تزریقی صورت می گیرد و اجازه ی مداوا در مدت بیشتر نسبت به آرامبخشی خوراکی را دندانپزشک می دهد.

 ترمیم دندان کودکان با بیهوشی عمومی :

آخرین راهی برای درمان کودکانی که به علت های گوناگون نمی توانند با دندانپزشک همکاری کنند، روش بیهوشی عمومی می باشد.

در این روش علاوه بر اینکه کودک به صورت کامل برای انجام درمان در اختیار دندانپزشک قرار می گیرد، می تواند در مدت زمان بیشتر و تعداد بیشتری از دندان ها (به صورت کامل) نسبت به روش های بالا انجام بدهند.

 این روش برای نخستین بار در اوایل دهه ١٩۰۰ به وسیله یک دندانپزشک آمریکایی برای کودکان صورت گرفت.

در زمان بیهوشی بیمار سطح هوشیاری اش کم می شود. و اتفاقات حین عمل را در آینده به یاد نمی آورد ضمن اینکه هیچ دردری را احساس نمی کند و هیچ جنبش و تکانی انجام نمی شود. این اوضاع به دندانپزشک اجازه می دهد تا با خیالی آسوده و با تمرکز بیشتر کارهای لازم را انجام دهد.

اهمیت حفظ دندان های شیری

دندان های شیری نقش بسزایی در رشد و تکامل کودک داشته و در صورت از دست رفتن زود هنگام این دندان ها، احتمال ایجاد اختلال در تکلم، غذا خوردن،‌ رشد فک ها، نظم دندان های دائمی، تکامل روحی و روانی کودک و … می شود. در صورت زود از دست دادن دندان های شیری قدامی احتمال ایجاد اختلال تلفظ حروف های ( دال ، لام ، ت ) و پوسیدگی دندان ها باعث ایجاد درد در هنگام غذا خوردن و احتمال ایجاد آبسه و آسیب به جوانه دندان های دائمی و انحراف جوانه ی دندان های دائمی از مسیر اصلی رویش، تشدید شدن کاهش فضای برای رویش دندان های دائمی در فک های کوچک و شلوغی احتمالی دندان های دائمی و نیز باعث ایجاد خجالت کودکان در سنین پایین و کاهش اعتماد به نفس آنها،‌ خصوصا در کودکان زیر ۷ سال می گردد.

 عوارض بیهوشی برای دندان کودکان

نتایج بررسی های متعدد نشان می دهد عوارض بیهوشی در کودکان برای قرار گرفتن در معرض بیهوشی عمومی قبل از سن چهار سالگی، خطر مشکلات شناختی و اختلال ADHD (بیش فعالی و عدم توجه) را در کودکان افزایش می دهد.

 از طرفی دو بیهوشی عمومی قبل از سن چهار سالگی، احتمال بروز مشکلات خواندن، نوشتن و حل کردن مسائل ریاضی را تا 50 درصد افزایش می دهد.

 در این زمینه، تعداد دفعات بیهوشی و زمان آن نیز مهم است. چنانچه مشخص شده است عمل جراحی کمتر از دو ساعت، هیچ خطری ایجاد نمی کند. اما جراحی های بیش از سه ساعت احتمال بروز مشکل یادگیری را افزایش می دهد.

 در این زمینه، تعداد دفعات بیهوشی و زمان آن نیز مهم است. چنانچه مشخص شده است عمل جراحی کمتر از دو ساعت، هیچ خطری ایجاد نمی کند. اما جراحی های بیش از سه ساعت احتمال بروز مشکل یادگیری را افزایش می دهد.

 نگرانی محققان از این است که بیهوشی عمومی در کودکان که مغزشان هنوز به تکامل نرسیده است، می تواند به سلول های مغزی آنها آسیب برساند.

  در صورتی که تصمیم به انجام درمان دندانپزشکی تحت بیهوشی برای کودکتان دارید، حتما موارد زیر را در نظر داشته باشید:

 • این درمان را فقط توسط متخصصین دندانپزشکی کودکان که دوره های لازم را جهت درمان تحت بیهوشی گذرانده اند انجام دهید. اخیرا بسیاری از همکاران دندانپزشک اقدام به این نوع درمان می کنند که لازم است مدارک لازم جهت احراز توانایی و مجوز انجام این نوع درمان را به بیمار خود ارائه کنند.

 • از محل انجام درمان کودک خود که باید در بیمارستان های مجهز و یا مراکز جراحی محدود باشد اطمینان حاصل کنید. کیفیت دستگاه ها و نوع داروی مورد استفاده جهت کودکان تاثیر بسیاری در کیفیت انجام بیهوشی خواهد داشت. توجه داشته باشید که این درمان به هیچ وجه نباید در داخل مطب انجام گردد.

 • حتما قبل از عمل آزمایشات لازم را طبق درخواست دندانپزشک معالج انجام داده و مشاوره قبل از عمل با متخصصین بیهوشی انجام گردد.

 • سرماخوردگی و واکنش های آلرژیک به علت درگیری سیستم تنفسی خطر مهمی در بیماران تحت بیهوشی تلقی می شود سعی کنید زمان درمان هیچ گونه علائم سرماخوردگی در کودکتان مشاهده نشود.

 • درمان تحت بیهوشی فقط یک درمان دندانپزشکی است و نمی توان از آن انتظار معجزه داشت و در صورت عدم رعایت، پوسیدگی ها قابل برگشت می باشند. معجزه واقعی در دست والدین است که در درجه اول با کنترل رژیم غذایی کودک و در درجه دوم با رعایت منظم بهداشت دهانی می توانند دهانی عاری از پوسیدگی برای کودک خود به ارمغان بیاورند./ بیتوته