وارد بازارهای جهانی شده‌ایم!

-------------------------------------------

صندوق ذخيره كاركنان شهرداري تهران چند سال است كه فعاليت خود را و با چه هدفي آغاز كرده است؟

صندوق ذخيره كاركنان شهرداري تهران بيش از 5 سال است كه با هدف ثروت‌سازي براي پرسنل شهرداري تهران راه‌اندازي شده است. تا از طريق مديريت سرمايه براي كاركنان شهرداري تهران فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري را ايجاد كند. اين صندوق درصدد است تا ارزش‌افزوده‌ای را براي كاركنان شهرداري تهران براي دوران آتيه اين افراد ايجاد كند. البته همين مدل مديريت سرمايه در ساير صندوق‌هاي تشكل‌ها و سازمان‌هاي دولتي نيز وجود دارد. به‌عنوان‌مثال صندوق ذخيره فرهنگيان كه در سطح كشوري فعاليت مي‌كند حدود يك ميليون عضو دارد، اما صندوق ذخيره كاركنان شهرداري تهران 64 هزار نفر عضو دارد كه تمام اين اعضا هم كاركنان شهرداري تهران هستند كه به‌صورت مستقيم و يا غیرمستقیم با مجموعه مديريت شهري تهران قرارداد دارند. روش كار صندوق نيز به اين صورت است كه 3 درصد از حقوق ماهانه كاركنان شهرداري در اين صندوق ذخيره مي‌شود و طبق مصوبه شوراي شهر تهران نيز 3 درصد ديگر شهرداري تهران به اين ميزان سرمايه‌گذاري اعضا اضافه مي‌شود كه مجموع سرمايه‌گذاري هر يك از كاركنان شهرداري تهران به 6 درصد در ماه مي‌رسد. اين كار باعث مي‌شود كه ثروت كاركنان شهرداري را در آتيه افزايش دهد. يكي از بحث‌هاي مهمي كه در مديريت اقتصادي و سرمايه‌گذاري وجود دارد، اين است كه هدف آن افزایش ثروت سهامداران است. بعضی‌اوقات سهامداران اين‌گونه فكر مي‌كنند كه سود حاصل از اين سرمايه‌گذاري را بايد به‌صورت ماهانه و يا سالانه دريافت كنند؛ درصورتی‌که فلسفه وجودي صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري با عملكرد بانك‌ها متفاوت است. صندوق‌هاي ذخيره كاركنان به اين صورت عمل مي‌كنند كه ثروت سرمايه‌گذاران را طي 30 سال عمر كاري آنها افزايش مي‌دهند. درواقع در ابتدا سرمايه صندوق ذخيره كاركنان يك مبلغ معيني است كه اين مبلغ در طول 20 يا 30 سال آينده از طريق سرمايه‌گذاري‌هاي كوتاه‌مدت و بلندمدتي كه انجام مي‌دهد چندين برابر مي‌شود. اين سود به اعضا تعلق مي‌گيرد، به همين دليل كاركنان بايد بدانند كه سرمايه‌گذاري در اين صندوق‌ها با مديريت اقتصادي و سرمايه‌اي بانك‌ها کاملاً متفاوت است.

آيا چنين روشي در زمينه سرمايه‌گذاري براساس تجربه‌هاي موفق جهاني كه وجود داشته در كشور پايه‌ريزي شده است؟

بنده تا به حال نشنيده‌ام كه صندوق‌هاي ذخيره كاركنان شهرداري در ساير كلانشهرهاي كشور وجود داشته باشد. اما ما به‌عنوان‌مثال صندوق‌هاي بين‌المللي‌اي در كشورهاي ديگر داريم كه شيوه فعاليت و مديريت اقتصادي و تولید سرمايه و ثروت آنها بسیار نزديك به عملكرد صندوق ذخيره كاركنان شهرداري تهران است. مانند صندوق بين‌المللي پول كه سال‌هاست در كشورهاي اروپايي مشغول فعاليت است. فلسفه صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري اين است كه ما بتوانيم مزيتي را براي بازارهاي مربوط به خود ايجاد کنیم. به همين دليل ما درصدد هستيم تا صندوق‌هاي ذخیره كلانشهرها را در كشور راه‌اندازي كنيم. در حال حاضر تعدادي از این صندوق‌ها راه‌اندازی شده تا با راه‌اندازي تشكيلاتي تحت عنوان صندوق ذخیره كلانشهرها بتواند سرمايه‌گذاري‌هاي خود را انجام دهد. برخي از اين تشكل‌ها به‌صورت يك مجموعه هلدينگ عمل مي‌كنند. به‌عنوان يك نهاد مالي در حوزه‌هاي مختلف مالي وارد مي‌شوند.

*آيا مي‌توان اين ادعا را مطرح كرد كه صندوق ذخيره كاركنان شهرداري تهران به‌عنوان يك مجموعه هلدينگ به بخش‌هاي اقتصادي و سرمايه‌گذاري ورود پيدا كرده است؟

بله. در حال حاضر صندوق ذخيره كاركنان شهرداري تهران در بانك شهر و ليزينگ شهر ورود و سرمايه‌گذاري قوي‌اي داشته است. همچنين در بخش كارگزاري بورس شهر و بخش‌هاي مختلفي از حوزه اقتصادي سهامدار است و اين سهام متعلق به تمامي كاركنان شهرداري تهران است. شايد كاركنان شهرداري اين سؤال را داشته باشند كه اين 3 درصدي كه از حقوق آنها كسر مي‌شود، چگونه سرمايه‌گذاري مي‌شود. بايد عنوان كنم به اين ثروت به‌صورت شاخه‌اي اضافه مي‌شود. شايد آنها باور نداشته باشند كه سهام بانك شهر و يا كارگزاري بورس متعلق به تک‌تک آنهاست.

عمده سرمايه‌گذاري‌هايي كه صندوق ذخيره انجام مي‌دهد به‌صورت بلندمدت است؟

خير، بخشي از دارايي‌ها و سرمايه‌هاي صندوق ذخيره به‌صورت غيرمنقول يا بلندمدت است، برخي ديگر ميان‌مدت و به‌صورت سهام مجموعه‌هاي بزرگ بوده و بخشی نيز به‌صورت سرمايه‌گذاري‌هاي كوتاه‌مدت است. به‌عنوان‌مثال يكي از فعاليت‌هاي صندوق ذخيره كاركنان شهرداري تهران در بازار سرمايه است كه با غرفه‌گرداني و خریدوفروش سهام ورود پيدا كرده است.

با توجه به اينكه فعاليت عمده اين صندوق مديريت اقتصادي و سرمايه‌گذاري است، آيا در حوزه بازرگاني بين‌المللي نيز ورود كرده‌ايد؟

بله، ما در بخش بازرگاني بين‌المللي به‌تازگی ورود پیداکرده‌ایم؛ به اين صورت كه با توجه به تحريم تركيه توسط روسيه، اكنون زمينه اقتصادي خوبي براي ايران وجود دارد كه در اين حوزه ورود پيدا كند. با توجه به اينكه در گذشته تأمین يك درصد رب روسيه برعهده ايران بود و 40 درصد از تأمین اين ماده غذايي برعهده تركيه بود، اما با توجه به اختلافاتي كه بين اين دو كشور به وجود آمده اكنون زمينه خوبي براي ايران است تا اين بازار را به دست بگيرد. صندوق ذخيره كاركنان شهرداري تهران اكنون در مسكو مقري را راه‌اندازی كرده است كه اين بخش از بازار را به دست بگيرد و اكنون تمامي هماهنگي‌هاي لازم را انجام داده است. در حوزه فاينانس خارجي نيز ورود خوبي داشتيم؛ به اين صورت كه زمينه مناسب را براي كشورهاي ارائه‌دهنده فاينانس‌هاي بين‌المللي ايجاد كرده‌ايم تا حتي در بخش هتل‌سازي نيز با دريافت اين فاينانس‌ها وارد شويم. هدف صندوق ذخيره كاركنان شهرداري تهران اين است كه از اين هم‌افزايي داخلي و خارجي به نفع كاركنان مجموعه مديريت شهري تهران استفاده كند.

مي‌توانيم اين مسئله را مطرح كنيم كه سرمايه‌گذاري صندوق ذخيره كاركنان شهرداري تهران تنها بعد داخلي ندارد، بلكه بازارهاي بين‌المللي را نيز مورد مطالعه و شناسايي قرار داده‌ايم؟

 تا زماني كه تحريم‌هاي بين‌المللي براي كشورمان وجود داشت ما هيچ ورود به بازارهاي بين‌المللي نداشتيم، چراكه اگر مي‌خواستيم در آن زمان به بازارهاي خارجي ورود پيدا كنيم به نفع كاركنان شهرداري تهران نبود و اين ورود مي‌توانست براي صندوق هزينه‌بر باشد تا اينكه سودي را عايد اعضا كند. حتي بازرگاناني كه در حوزه بازارهاي بين‌المللي كار مي‌كردند، در زمان تحريم براي نقل‌وانتقال پول‌هاي خود از خارج با مشكلات زيادي روبه‌رو بودند. اما اكنون زمان ساختار‌سازي است با لغو تحريم‌ها، زمان آن است تا فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري در بعد بين‌المللي را نيز بشناسيم و ورود پيدا كنيم. بهترين فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري در منطقه خاورميانه وجود دارد. يكي از بهترين فرصت‌ها كشور روسيه است. بازار مصرف خوبي دارد. كشورهاي عراق و افغانستان نيز بازارهايي دارند، اما به دليل تنش‌هاي داخلي كه در اين دو كشور وجود دارد ورود سرمايه به بازارهاي اين كشورها بايد با احتياط بيشتري انجام شود. هدف ما اين است كه مديريت اقتصادي ما در بخش بين‌الملل به گونه‌اي باشد كه بعد از لغو كامل تحريم‌ها سرمايه‌گذاران ايراني باشند كه از اين فرصت به نفع خود استفاده كنند، نه اينكه بازارها را به رقباي خارجي و سرمايه‌گذاران بزرگ بين‌المللي واگذار كنيم. بايد بتوانيم سرمايه‌گذاران خارجي را وارد كشور كنيم تا سرمايه‌گذاري‌هاي مشتركي را داخل كشور معرفي كنيم.

آيا مديريت شهري تهران بسته فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري خود را براي جذب سرمايه‌گذاران بين‌المللي آماده كرده است كه بعد از لغو كامل تحريم‌ها از اين فرصت‌ها به نفع شهر تهران استفاده كند؟

ما اين آمادگي را داريم كه امكان جذب سرمايه‌گذاران خارجي را در داخل كشور فراهم كنيم. البته بايد به اين مسئله نيز اشاره كنم كه درصد سود حاصل از سرمايه‌گذاري ما در كشورهاي خارجي كمتر از سودي است كه سرمايه‌گذاران كشورهاي خارجي در بازارهاي داخلي كشورمان مي‌برند، به اين دليل كه درصد سود بانكي در كشورهاي ديگر به نسبت ايران پايين است. به‌عنوان‌مثال درصد سود بانكي در كشور آمريكا از 25 صدم درصد الان به نيم درصد رسيده است. اما زماني كه ما فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري داخل كشورمان را به سرمايه‌گذاران خارجي معرفي كنيم و عنوان كنيم كه معادل نرخ تورم به آنها سود مي‌دهيم؛ مي‌تواند براي يك سرمايه‌گذاران خارجي جذاب باشد. البته بنده به اين مسئله نيز اعتقاد دارم كه بسياري از سرمايه‌گذاران ايراني مقيم خارج از كشور هستند كه اگر به آنها اطلاع‌رساني شود آنها نيز به اين حوزه ورود پيدا مي‌كنند از همه مهم‌تر اينكه امنيتي كه براي حذف سرمايه‌گذاري اين افراد وجود دارد بيشتر است. جذب ايرانيان سرمايه‌دار خارج از كشور براي ما بسيار راحت‌تر است؛ به اين دليل كه قوانين و مقررات كشور را مي‌دانند.

مي‌توان گفت كه بعد از برجام كارشناسان اقتصادي صندوق ذخيره كاركنان شهرداري تهران براي شناسايي بازارهاي سرمايه‌گذاري خارجي مطالعات و بررسي‌هاي خود را آغاز كرده‌اند؟

ما در صندوق در حوزه‌هاي بين‌المللي آمادگي لازم را براي ارائه فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري داريم. اگر سرمايه‌گذار خارجي تمايل به سرمايه‌گذاري در حوزه اقتصاد شهري را داشت، صندوق ذخيره كاركنان شهرداري تهران بهترين فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري را در اين حوزه براي آنها فراهم مي‌كنيم و حتي آنها را براي هم‌افزايي بيشتر همراهي خواهيم كرد.

نظريه‌اي برخي از كارشناسان مطرح مي‌كنند كه صندوق‌هاي ذخيره‌اي بيشتر عامل توليد هستند، اما در مقابل هرچه تعداد بانك‌ها افزايش پيدا كند اين مسئله نشان مي‌دهد كه توليد در آن كشور كاهش پيدا كرده است، چراكه مردم به دنبال به دست آوردن زودهنگام سود سرمايه‌اي هستند كه در بانك‌ها پس‌انداز كرده‌اند.

نكته‌اي كه در اين ميان وجود دارد، اين است كه بانك‌ها هرچه نرخ بهره‌ بانكي پايين‌تر بيايد به نفع سرمايه‌گذار خواهد بود به اين دليل كه وقتي نرخ بهره بانكي بالا مي‌رود اين رويكرد نشان مي‌دهد كه عمليات واسطه‌گري شدت بيشتري پيدا كرده است. اگر شما حاضر بوديد كه براي دريافت تسهيلات سود 30 درصدي پرداخت كنيد، اين نشان مي‌دهد كه نرخ سرمايه‌گذاري به شدت كاهش پيدا كرده و واسطه‌گري در مديريت مالي و اقتصادي بالا رفته است. زماني كه نرخ بهره بانكي به زير 10 درصد رسيد اين نشان مي‌دهد كه سرمايه‌گذاري در توليد اتفاق مي‌افتد؛ به عبارتي توسعه پايدار و اقتصاد پايدار دران كشور ايجاد شده است. اين كار كشور را نجات مي‌دهد. واسطه‌گري به نفع مردم نيست، چراكه نفع مردم در افزايش توليد و اشتغال‌زایی است. در حوزه صندوق‌ها هرچند اين مجموعه‌هاي اقتصادي مي‌توانند فعاليت‌هاي را انجام دهند كه توليد باشد، اما بهتر است كه بيشتر در حوزه فعاليتي صندوق‌ها باشد. به‌عنوان‌مثال صندوق ذخيره كاركنان شهرداري تهران كه متعلق به يك نهاد شهري است، بيشتر توجه بايد روي حوزه‌هاي اقتصادي شهري باشد. بد نيست كه سهام يك شركت توليد فولاد را نيز داشته باشد، اما این‌زمانی اتفاق مي‌افتد كه به‌حداعلای مديريت اقتصادي و سرمايه‌گذاري رسيده باشد.

آيا در حال حاضر عمده سرمايه‌گذاري صندوق ذخيره كاركنان شهرداري تهران در زمينه اقتصادي در حوزه شهري و پروژه‌هايي كه شهرداري تهران اجرا مي‌كند، هست يا وارد عرصه‌هاي بزرگ‌تري نيز شده است؟

عمده فعاليت‌هاي صندوق ذخيره كاركنان شهرداري تهران در حوزه طرح‌هاي شهري است. با توجه به اينكه پتانسيل‌هايي كه در حوزه شهري وجود دارد، بسيار زياد است، اين صندوق در زمينه سرمايه‌گذاري ورود مي‌كند. البته ورود صندوق در اين حوزه به‌غیراز سرمايه‌گذاري و حفظ منافع اعضاي خود بيشتر در بعد كمك به اجراي طرح‌هاي كلان مديريت شهري تهران در پايتخت نيز محسوب مي‌شود. همچنين سرمايه‌گذاري در حوزه‌هايي كه به‌صورت غيرمستقيم در طرح‌ها و برنامه‌هاي مديريت شهري تهران تأثیرگذار است، نيز صندوق ورود پيدا مي‌كند.

در مجموع در سال‌هاي اخير صندوق ذخيره كاركنان شهرداري تهران در چه پروژه‌هاي شهري پايتخت سرمايه‌گذاري‌هاي كلان خود را انجام داده است؟

به‌عنوان‌مثال در حوزه تأمین مصالح بزرگي طرح‌هاي بزرگراهي اكنون صندوق ذخيره كاركنان سرمايه‌گذاري‌هاي خوبي را در جهت پيشبرد برنامه‌هاي مديريت شهري و همچنين تأمین سود و منافع اعضاي صندوق انجام داده است. يكي ديگر از سرمايه‌گذاری‌هاي اين صندوق در حوزه محيط‌زيست شهري بوده است؛ به اين صورت كه تأمین سيمان‌هاي مورد نياز در فصل زمستان از يخ‌زدگي معابر و بزرگراه‌ها شهر تهران جلوگيري مي‌كرد. در زمينه ساماندهي پسماندها نيز مذاكراتي را با معاونت خدمات شهري و مديريت پسماند شهر تهران انجام داده‌ايم كه به زودي در اين بخش نيز ورود خواهيم كرد.

شما در ميان صحبت‌هاي خود به حوزه‌هاي غير مرتبط با پروژه‌هاي شهر تهران اما تأثیرگذار در اقتصاد شهري نيز براي سرمايه‌گذاري اشاره داشتيد. كمي درباره اين حوزه سرمايه‌گذاري نيز توضيح دهيد.

يكي از مهم‌ترين سرمايه‌گذاري‌هاي صندوق ذخيره كاركنان شهرداري تهران در حوزه بازارهاي سرمايه‌گذاري بوده است. به‌عنوان‌مثال ورود به بخش ليزينگ و صرافي و تزريق بخشي از سرمايه اين صندوق به اين بازارهاي سرمايه‌گذاري نيز موفقیت‌آمیز بوده است افزايش سرمايه‌ها در اين بخش در سال‌هاي اخير نشان از ورود سرمايه‌ صندوق در اين حوزه است. در حوزه سرمايه‌گذاري خارجي نيز ورود خوبي داشتيم كه به آن نيز اشاره كرديم. در حوزه IT نيز صندوق، سرمايه‌گذاري خوبي را انجام داده است. در راه‌اندازي يكي از شبكه‌هاي خانگي در حوزه سينماي خانگي نيز ورود خوبي داشتيم كه اكنون توسط يكي از شركت‌هاي زيرمجموعه صندوق در حال انجام است. در حوزه املاك و كارگزاري املاك نيز يكي از فعاليت‌هاي اقتصادي صندوق ذخيره است.