بدترین غذاها برای مغز

  تیتر20- مغز بی‌شک از همه آن‌ها مهم‌تر است، چون تمام اعضای بدن را کنترل می‌کند. و نه تنها باعث می‌شود قلب به تپیدن ادامه دهد و ریه‌ها نفس کشیدن را از سر بگیرد، بلکه می‌توان مغز را مخزن همه چیزهایی دانست که ویژگی‌های منحصر به فرد او را می‌سازد. در واقع تمام افکار، احساسات و خاطرات در مغز ساکن هستند.
بدیهی است که شاد و سالم نگه داشتن این عضو حیاتی بسیار مهم است. در این بین تغذیه مناسب یکی از مهم‌ترین راه‌هاست که می‌تواند تفاوتی به بزرگی بین یک ذهن روشن و هدفمند و ذهنی گیج و سردرگم و ناامید را رقم بزند. تغذیه سالم به عنوان یک عادت مادام‌العمر همچنین می‌تواند سرعت پیری ذهن و مغز را کاهش دهد که به معنای کاهش خطر احتمال ابتلا به زوال عقل می‌تواند باشد.

در این میان برخلاف تغذیه سالم که در هر حال برای انسان خوب و مفید است، غذاهایی نیز وجود دارند که بدترین غذاها برای مغز به شمار می‌آیند. غذاهایی که فرد را گیج کرده و دچار سردرگمی، بد خلق و خویی و واکنش‌های شدید و انفجاری می‌کند.

اگر می‌دانید عادت‌های غذایی بدی دارید، وقتش رسیده شروع کنید به ارزیابی آن‌ها و در نهایت خوب‌های عادات خود را حفظ و بدهایش را حذف کنید. برای راهنمایی شما، ما هم فهرستی از هفت غذا در این‌جا معرفی می‌کنیم که اگر آن‌ها را از رژیم غذایی خود حذف کنید، در حقیقت سلامت مغزتان را برای مدتی طولانی تضمین کرده‌اید.

چربی‌های ترانس

خبر خوب این است که همه چربی‌ها برای شما بد نیستند. با این حال، نوع خاصی از چربی به نام چربی ترانس برای مغز شما ضررهای زیادی دارد. چربی‌های ترانس به طور طبیعی در محصولات حیوانی از جمله گوشت و لبنیات وجود دارند، اما حتی این‌ها هم به بدی چربی‌های ترانس غذاهای فراوری شده و بسته‌بندی شده نیستند.

البته برخی اوقات هم مردم بدون اطلاع از ریشه غذاها آن‌ها را مصرف می‌کنند. مثلا در قالب مارگارین، غذاهای کنسروی آماده مصرف، چیپس و کراکر، غذاهای فریز شده و کنسرو شده و… چربی‌های ترانس وارد بدن انسان می‌شود و ریسک ابتلا به آلزایمر و زوال عقل را بیشتر و بیشتر می‌کند. مطالعات نشان می‌دهند که مصرف زیاد چربی‌های ترانس منجر به کاهش شناختی زودرس، کاهش حجم مغز و ضعف حافظه می‌شود.

نوشیدنی‌های شیرین

نوشیدنی‌های قندی مانند نوشابه، نوشیدنی‌های موسوم به ورزشی، انرژی‌زا و حتی آب میوه دارای ارزش غذایی کم و حتی برخی نیز بدون ارزش غذایی هستند. مصرف مداوم نوشیدنی‌های قندی می‌تواند منجر به یک سری اختلالات جسمی و سلامتی شود، از جمله دیابت نوع ، فشار خون بالا، کلسترول بالا و البته بیماری آلزایمر یا همان زوال عقل خودمان.

نوشیدنی‌های شیرین به‌خاطر داشتن مقادیر زیادی فروکتوز، که به عنوان شیرین‌کننده در بسیاری از نوشیدنی‌های قندی به کار برده می‌شود، توانایی یادگیری، حافظه، عملکرد کلی مغز و شکل‌گیری نورون‌های جدید در مغز را مختل می‌کند. همچنین ممکن است منجر به افزایش التهاب در مغز شود که این خود بر انواع عملکردهای مغز تأثیر منفی می‌گذارد.

کربوهیدرات‌های تصفیه شده

کربوهیدرات‌های تصفیه شده محصولاتی هستند که با مواد اولیه فرآوری‌شده تولید می‌شوند. ممکن است لزوماً شیرین نباشند، اما خیلی سریع در بدن شما تجزیه شده و به قند تبدیل می‌شوند. دلیل این تجزیه سریع هم این است که فرآیند تصفیه و پالایش همه فیبر و مواد غذایی را از دانه اصلی خارج کرده است. یک وعده غذایی سرشار از کربوهیدرات‌های تصفیه شده خیلی سریع می‌تواند قند خون شما را بالا ببرد.

عوارض مصرف کربوهیدرات‌های تصفیه شده مثل این است که انگار به مقدار زیادی قند مصرف کرده‌اید. عوارضی چون اختلال در حافظه، التهاب مغز و البته ریسک بالای ابتلا به زوال عقل. مطالعات نشان داده است کودکانی که در رژیم غذایی خود کربوهیدرات تصفیه شده مصرف می‌کنند، در تست‌های هوش غیر کلامی نمره کمتری دارند. و نیز افراد سالخورده‌ای که بیش از ۵۸٪ کالری روزانه خود را از کربوهیدرات‌های تصفیه شده تامین می‌کنند، دو برابر کسانی که غلات سبوس‌دار، میوه و سبزیجات مصرف می‌کنند، با خطر زوال عقل مواجه هستند.

غذاهای فرآوری شده و بسته‌بندی شده

در غذاهای فرآوری شده و بسته‌بندی شده مواد مغذی مهم از کل مواد غذایی حذف شده و جای این مواد مهم را قند، چربی و نمک گرفته است. این نوع تغدیه که به رژیم غذایی غربی معروف است، غذاهای خانگی آهسته و به تدریج پخته شده را کنار گذاشته و متکی است به فست‌فودهای جور واجور. البته می‌دانیم که این روزها مردم سرشان شلوغ است و نمی‌توانند مثل قدیم‌ها خودشان تمام وعده‌های روزانه را آماده کنند. اما…

با این وجود باید تلاش کرد تا هر چه بیشتر غذاهای مغذی و خانگی مصرف کرد. چرا که رژیم غذایی غربی به دلیل ایجاد تجمع چربی در اطراف اندام‌های حیاتی بدنام شده است. این را اضافه کنید به آسیب به بافت مغز و کاهش حجم مغز تا بدی این نوع تغذیه را بهتر درک کنید. تغذیه غربی همچنین باعث ایجاد اختلال غشای مغزی شود که وظیفه محافظت از مغز در برابر مواد مضر را بر عهده دارد.

الکل

احتمالاً گفتن این‌که الکل می‌تواند به مغز آسیب برساند، کسی را شگفتزده نمی‌کند. البته این‌که کسی در وعده‌های دور از هم و به مقدار کم مرتکب این عمل شده باشد، به معنای وارد آمدن آسیب دائمی به مغزش نیست، اما الکلیسم و مصرف مشروبات الکلی برای زمانی طولانی بی‌تردید این آسیب را به بار خواهد آورد.

مصرف مزمن الکل باعث کوچک شدن مغز شده و کار انتقال‌دهنده‌های عصبی را که مغز از آااااان‌ها برای برقراری ارتباط استفاده می‌کند ، مختل می‌کند. مصرف‌کنندگان مشروبات الکلی اغلب دچار کمبود ویتامین B1 نیز هستند که می‌تواند منجر به ایجاد سندرم کورساکوف شود. این سندرم مسئول آسیب شدید مغزی است که باعث از بین رفتن حافظه، سرگیجه، بی‌تعادلی و از بین رفتن بینایی بینایی می‌شود.

ماهی‌های پر جیوه

به طور کلی ماهی یکی از ملزومات یک رژیم‌ غذایی سلامت است. این ماده غذایی چربی اشباع کمی دارد، اما حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ سالم و همچنین ویتامین B12، روی، آهن و منیزیم است. با این حال ، برخی از ماهی‌ها جیوه بسیار زیادی دارند که یک ماده آلاینده فلزات سنگین و در حقیقت یک سم عصبی است. جیوه می‌تواند برای مدت زمان طولانی در بافت حیوانات (از جمله انسان) ذخیره شود.

ماهی‌هایی که عمر طولانی‌تری دارند و البته ماهی‌های درنده و گوشتخوار بیشترین غلظت جیوه را در بدن خود دارند. به این دلیل که در زمان زندگی‌شان ماهی‌های دیگر را خورده و جیوه آن‌ها را نیز در بدن خود ذخیره می‌کنند. این ماهی‌ها در طول عمرشان جیوه‌ای معادل ۱ میلیون برابر غلظت آن در آبی که شنا می‌کنند جمع می‌کنند. به این دلیل بهتر است از مصرف ماهی تن، ماهی شمشیری، شاه ماهی، کوسه و ماهی سرامیکی خودداری کنید و با این کار از اختلال در انتقال دهنده‌های عصبی مغزتان جلوگیری کنید.

آسپارتام یا شکر مصنوعی

متأسفانه با جایگزین کردن شکر با شیرین‌کننده مصنوعی به‌خصوص آسپارتام نمی‌توان از مضرات قند جلوگیری کرد. در حالی که تولید کنندگان این قند جایگزین قسم می‌خورند که محصولشان بی‌خطر است، اما مطالعات چندی نشان می‌دهد که آسپارتام با مشکلات رفتاری و شناختی ارتباطاتی دارد. در واقع این ماده شیرین‌کننده به عنوان یک عامل استرس‌زای شیمیایی می‌تواند اثرات مخربی بر توانایی یادگیری و تنظیم احساسات ایجاد کند.

در یکی از مطالعاتی که در آن شرکت‌کنندگان را فقط ۸ روز در معرض رژیم غذایی حاوی آسپارتام قرار داده بودند، مصرف این ماده باعث شد شرکت‌کنندگان در تست‌های ذهنی نمره کمتری گرفته و احساس تحریک‌پذیری و افسردگی بیشتری داشته باشند. یک مطالعه دیگر نشان داد افرادی که نوشابه‌های رژیمی زیادی که قند را با شیرین‌کننده مصنوعی جایگزین کرده‌اند، می‌نوشند، در قیاس با دیگران با خطر ابتلا به زوال عقل یا سکته مغزی بیشتری مواجهند. در حال حاضر سازمان غذا و داروی آمریکا هنوز خطرات آسپارتام را اثبات‌نشده می‌داند، اما تولیدکنندگان محصولات غذایی را نیز به الصاق برچسب‌های هشداردهنده بر روی محصولاتشان الزامی کرده است./شفقنا