دست خالی فوتبال ایران در آسیا نشانه چیست؟

تیتر20-  برترین‌های فوتبال آسیا در بخش‌های مختلف روز دوشنبه در هنگ‌کنگ برگزار و جوایز گوناگونی به نفرات برتر اهدا شد. کشورهای مختلفی از جمله ژاپن و به طور کلی کشورهای شرق آسیا که از چندین سال قبل گوی سبقت را از منطقه غرب ربوده‌اند، جوایز متعددی در این مسابقات کسب کردند اما جذاب‌ترین جایزه این مراسم (بازیکن سال آسیا) به اکرم عفیف از باشگاه السد و تیم ملی قطر رسید که در غیبت او ژاوی ارناندس، سرمربی السد جایزه را دریافت کرد.

با این که نمایندگان ایران در پنج بخش مختلف حضور داشتند، نامزدهای ایرانی در این مراسم جایزه‌ای کسب نکردند. علیرضا بیرانوند (نامزد مرد سال فوتبال آسیا)، سردار آزمون (لژیونر سال آسیا)، مهدی جاوید (فوتسالیست سال آسیا)، کتایون خسرویار (مربی زن سال آسیا) و فدراسیون فوتبال ایران (بهترین فدراسیون الهام‌بخش) نمایندگان ایران در این مراسم بودند.

البته یک روز قبل از مراسم، مهدی تاج و مدیر مرکز اطلاع رسانی وزارت ورزش فاش کرده بودند که دست بیرانوند از جایزه‌ کوتاه مانده است!

با وجود دست خالی ماندن نمایندگان ایران، علیرضا فغانی چندی پیش به عنوان بهترین داور آسیا در سال ۲۰۱۹ برگزیده شد که این اتفاق تنها نقطه عطف فوتبال ایران بود؛ اتفاقی که رقم خوردن آن به نبوغ و استعداد فغانی بازمی‌گردد نه وجود سیستم‌ و سازوکار مناسب برای پرورش داورانی مانند او. طبق گفته‌ آنتوان دو سنت اگزوپری، نویسنده نامدار فرانسوی، "هدف بدون برنامه‌ریزی، تنها یک آرزو است."

ناکامی‌های اخیر فوتبال ملی و باشگاهی ایران از جمله شکست در انتخابی جام جهانی، ناکامی تیم‌های باشگاهی در لیگ قهرمانان آسیا، ناکامی تیم‌های باشگاهی در فوتسال، از دست رفتن صدر رنکینگ AFC و ... یادآور نبود برنامه و هدف از پیش تعیین شده در سیستم کنونی است.

دستاورد سیستم و سازوکار موجود، ناکامی در کسب عناوین مرد و زن سال و همچنین مربی مرد و زن سال آسیا شده است که از حیث جوایز انفرادی، دارای اهمیت بالایی در فوتبال آسیاست اما سال‌هاست که یک ایرانی موفق به کسب این عنوان نشده است.

هر چند حضور علیرضا بیرانوند در جمع نامزدهای فوتبال آسیا و کتایون خسرویار در جمع نامزدهای برترین مربی زن آسیا و انتخاب علیرضا فغانی به عنوان بهترین داور آسیا موجب دلخوشی فوتبال است و فوتبال ایران به حضور چنین چهره‌های افتخار می‌کند اما موفقیت آنها به علت استعداد ذاتی و تلاش شخصی آنها به دست آمده و برآمده از سیستم اجرایی فوتبال ایران نیست.

در کنار رشد و ارتقای فوتبال منطقه شرق آسیا، قطری‌ها با موفقیت‌های چشم گیر خود در بخش تیمی و انفرادی ثابت کردند که موفقیت صرفا حاصل نبوغ و استعداد نیست بلکه برنامه‌ریزی و وجود مدیران شایسته و لایق می‌تواند منجر به تحقق برنامه‌ها و اهداف شود.

اتفاقات اخیر و ناکامی‌های متوالی یک هشدار مهم دیگر برای فوتبال ایران است که ثابت می‌کند دو بار صعود متوالی به جام جهانی در سال ۲۰۱۴ و ۲۰۱۸، صعود به فینال لیگ قهرمانان آسیا در سال ۲۰۱۸ و حتی کسب عنوان بهترین مرد سال آسیا در سال ۲۰۰۴ به خاطر وجود مربیان و فوتبالیست‌های بااستعداد و نابغه به دست آمده است و هیچ ارتباطی به مجموعه‌های مدیریتی ندارد.

بر کسی پوشیده نیست که در کنار لابی ضعیف فوتبال ایران در آسیا برای تقسیم جوایز، معضل کنونی برآمده از بی‌کفایتی مدیران نالایق و ناتوان در اجرای درست برنامه‌هایی است که در کشورهای نه چندان بزرگ و با ریشه به طور عملی اجرا شده و اکنون به جای ایران، کشورهای دیگری مانند قطر و امارات با دستاوردهای انفرادی و تیمی پرچم‌دار غرب آسیا شدند./ایسنا