رشد تقاضای مصرفی در فصل پاییز

دومین فصل سال جاری رشد تقاضای مصرفی برابر 4/ 4درصد برآورد شده که نسبت به بهار حدود 2برابر است. دیگر اینکه میزان هزینه‌های مصرفی خانوار در تابستان به بیشترین مقدار خود از تابستان 97 رسیده است.

کد خبر: ۵۲۹۰۴

تیتر20- بررسی آمارهای رسمی حاکی از آن است که رشد فصلی نقطه‌ای هزینه‌های مصرفی بخش خصوصی از بهار سال 1399 در مسیر صعودی قرار گرفته؛ اما در فصل بهار سرعت رشد آن کاهش یافته است. در نخستین فصل سال جاری این رشد به میزان 2/ 2درصد گزارش شده که نسبت به فصل گذشته به میزان 8/ 0واحد درصد کاهش داشته است. در نهایت اینکه در دومین فصل سال جاری این رشد برابر 4/ 4درصد برآورد شده که نسبت به بهار حدود 2برابر است. دیگر اینکه میزان هزینه‌های مصرفی خانوار در تابستان به بیشترین مقدار خود از تابستان 97 رسیده است. اهمیت این موضوع زمانی مشخص می‌شود که هزینه سرانه بخش‌خصوصی در سال ۹۹ به پایین‌ترین سطح خود در ۱۶ سال اخیر رسیده بود. این موضوع نشان می‌دهد که خانوارها در این سال‌ها پله‌پله از سطح مصرف خود کاسته‌اند. نکته قابل توجه اینکه گرچه کاهش رفاه رخ‌داده سبب کاهش مصرف خانوارها شده، با وجود این میزان تاثیر این موضوع بر دهک‌های درآمدی متفاوت بوده؛ به‌نحوی‌که در دهک‌های پایین درآمدی این روند بسیار شدید بوده است. بنابراین تداوم وضعیت فعلی برای بخشی از خانوارها قابل‌تحمل نیست و در این وضعیت، باید سیاست‌های لازم برای عبور از شرایط کنونی مهیا شود.

کارشناسان اقتصادی بر این باورند که «تحریم»، «تورم»، «رکود اقتصادی» و «نبود سیاست‌های حمایتی مشخص و موثر» چهار عامل ضد رفاه در دهه 90 را تشکیل می‌دهند. علاوه بر این راهکارهای سیاستی برای ترمیم مصرف بخش‌خانوار شامل «استفاده از ابزار کارآمد برای کنترل تورم»، «حمایت از کسب‌وکارهای کوچک و متوسط»، «ایجاد چشم‌انداز کوتاه‌مدت برای اقتصاد و خانوار» و همچنین «سیاست بازتوزیع هوشمند یارانه و استفاده از منابع غیرتورمی برای حمایت از خانوار» را توصیه می‌کنند.

مفهوم هزینه‌های مصرفی نهایی

مصرف یکی از مهم‌ترین متغیر‌های مورد مطالعه در سطح اقتصاد خرد و کلان است که روند و تغییرات آن در گذر زمان اهمیت دارد. منظور از سطح مصرف، بخشی از درآمد خانوار یا جامعه است که صرف خرید کالاها و خدمات مصرفی می‌شود. یک سبد مصرفی بهینه برای خانواده و اقتصاد باید از طرفی بیشترین مطلوبیت را با لحاظ درآمد، برای خانواده داشته باشد و از طرف دیگر، بیشترین تاثیر مثبت را برای اقتصاد کلان خصوصا از زاویه افزایش تولید داشته باشد. در ادبیات اقتصادی، مصرف خانوارها به‌نوعی تابعی از درآمدشان است. کاهش مصرف خانوار نشان‌دهنده کاهش در رفاه خانوار است. در نظام حساب‌های ملی، هزینه‌های «مصرفی نهایی خصوصی» عبارت است از ارزش کالاها و خدماتی که خانوارها و موسسات غیرانتفاعی خصوصی در خدمت خانوارها به‌منظور برآورده‌کردن نیازهای فردی یا جمعی آنان مصرف می‌کنند و استفاده از آنها منجر به تولید کالاها و خدمات دیگر نشود. در گزارش بانک‌مرکزی، هزینه‌های مصرفی خصوصی شامل هزینه‌های مصرفی خانوارهای کشور (به تفکیک شهری و روستایی) و هزینه‌های مصرفی موسسات غیرانتفاعی خصوصی در خدمت خانوارها است. موسسات غیرانتفاعی در این تعریف، نهادهای قانونی یا اجتماعی هستند که به‌منظور تولید کالاها و خدمات تشکیل می‌شوند؛ ولی تولید آنها منبع درآمد، سود یا دیگر عواید مالی برای واحدهای موسس یا کنترل‌کننده آنها را ندارد.

افزایش سرعت رشد مصرف خانوار

بانک مرکزی در گزارش حساب‌های ملی سالانه خود، داده‌های مرتبط با هزینه مصرف نهایی بخش‌خصوصی را منتشر می‌کند. این داده‌ها به قیمت‌های ثابت و جاری و بر مبنای سال‌های پایه مختلف است. از این جهت که در دسته‌بندی داده‌ها به قیمت ثابت، اثر تورم سالانه بیرون کشیده شده و همچنین به‌دلیل مشخص‌تر بودن مبنای پایه‌ای این قیمت‌ها، در بررسی روند داده‌های هزینه مصرف نهایی بخش‌خصوصی از آمار مربوط به قیمت‌های ثابت سال استفاده می‌شود.

بررسی آمارهای رسمی از بهار 95 نشان می‌دهد که این روند در سال 95 صعودی بود؛ به‌نحوی‌که در زمستان 95 به میزان 86/ 6درصد رسید. در ادامه، این روند نزولی شد و تا تابستان 98 پابرجا بود. در فصل پاییز 98 رشدی در حدود 2 درصد را تجربه کرد؛ اما در فصل بعدی دوباره منفی شد. به نظر می‌رسد که افزایش قیمت حامل‌های انرژی و به تبع آن حمل‌ونقل و نیز شیوع پاندمی کرونا در افت هزینه‌های مصرفی موثر بوده است. در ادامه، این روند مثبت شد؛ به‌نحوی‌که در زمستان 99 به میزان 3درصد رسید. به نظر می‌رسد که با اعمال محدودیت‌های قرنطینه‌ای و سیاست‌های حمایتی دولت، اثر پاندمی کرونا بر رکود و افت مصرف کاهش یافت. در نهایت و در بهار سال جاری افتی به میزان 8/ 0واحد درصدی را تجربه کرد و به سطح 1/ 2درصدی رسید. در نهایت اینکه این شاخص در فصل دوم سال به میزان 4/ 4درصد برآورد شد. به‌طور سنتی در فصل تابستان هزینه‌های مصرفی نهایی بخش خصوصی افزایش می‌یابد؛ اما به نظر می‌رسد که در تابستان امسال نسبت به سال گذشته، به واسطه بهبود محدودیت‌های ناشی از پاندمی کرونا بر اثر واکسیناسیون و کم‌شدن سایه نا اطمینانی سیاسی به دنبال مشخص شدن وضعیت ریاست‌جمهوری در کشور است. / دنیای اقتصاد

برچسب ها: تورم ، رشد تقاضای مصرف ، هزینه مصرف خانوار

ارسال نظرات

آخرین اخبار

پربازدید ها

موضوعات روز