چهار مشکل تأمین سرمایه درگردش بنگاه‌ها

تیتر۲۰- میز اقتصاد 4 مهر با محوریت " توافق 22 بندی برای حمایت از تولید" با حضور سید مهدی نیازی معاون هماهنگی و فضای کسب و کار وزارت صمت و حمید آذرمند مدیر اداره تامین مالی زنجیره تولید بانک مرکزی و علی خادم به عنوان کارشناسی اقتصادی در تماس تلفنی بررسی شد.

مجری: چه اتفاقی افتاده است که تأمین مالی یک موضوع بسیار مهم برای بخش تولید در نظر گرفته شده است؟

 نیازی معاون هماهنگی و فضای کسب کار وزارت صمت گفت: خوشبختانه امسال تولید شرایط مطلوبی داشته است گزارش‌هایی که منتشر شده حاکی از رشد خوب در حوزه تولید است.

وی افزود: بخش صنعت در مقایسه با سال گذشته، رشد 5 و یک دهم درصدی نشان می‌دهد ضمن اینکه شاخص شرکت‌های بورسی در مرداد ماه شش و هفت دهم درصد رشد داشته و این رشد حکایت از آ‌ن دارد که بخش تولید شرایط مساعدی را برای ارائه کالا در بازار ایجاد کرده است.

نیازی با بیان اینکه دو مقوله رفع موانع تولید و بحث تامین مالی هم اکنون مهمترین مسئله تولید است که پیگیری می‌شود، گفت: در حوزه موانع تولید، سه مسئله بانک، بیمه و مالیات جزو مهمترین مسائل بوده است.

وی اضافه کرد: با توجه به تاکید مقام معظم رهبری در دیدار اخیر با هیئت وزیران و رئیس جمهور و تاکید رئیس جمهور منی بر تحقق فرمایش مقام معظم رهبری، بلافاصله کمیته‌های کاری با همکاری وزارت اقتصاد و بانک مرکزی و جلسات کارشناسی تشکیل و نتیجه کار هم تفاهم نامه 22 بندی با امضای وزرا و رئیس کل بانک مرکزی شد.

معاون وزیر صمت گفت: مهمترین مسئله در این موضوع، کم کردن نقدینگی خواهی بخش تولید با استفاده از ابزار‌های اعتباری است یعنی ما به جای این که در فضای اقتصاد، مقرراتی را اعمال کنیم که نقدینگی‌ها افزایش پیدا کند، آن‌ها را باید به ابزار‌های اعتباری تبدیل کنیم که لازم است هم در وزارت اقتصاد، و هم در بانک مرکزی و بعضاًَ در وزارت صنعت، معدن و تجارت مقرراتی در این حوزه اصلاح شود که در این تفاهم نامه پیش بینی شده است.

نیازی با اشاره به اینکه از مجموع 2 هزار و 900 همت تسهیلاتی که سال گذشته به کل بخش اقتصاد دادیم حدود 890 همت آن مرتبط با حوزه صنعت است که حدود 30 -تا 31 درصد از منابع را به خودش اختصاص می‌دهد افزود: با رشد 30 درصد نقدینگی مورد نیاز بخش تولید در سال 1401, این عدد به 923 همت برآورد شد که قرار شد از طریق شبکه بانکی با استفاده از ابزار‌های هدایت اعتباری دنبال شود.

وی اضافه کرد: این اعداد به مفهوم این نیست که فرآیند دولتی برای ثبت نام و معرفی متقاضیان به بانک طراحی شود، زیرا فرآیند بانکی است متقاضیان براساس آن حدود اعتباری که در نظام بانکی دارند به بانک‌ها مراجعه و از حد اعتباری خودشان استفاده می‌کنند.

نیازی گفت: در شرایط فعلی، و با توجه به مفاد تفاهم نامه تلاش می‌کنیم کارکرد و بهره وری این منابع را افزایش دهیم، شرایط پرداخت تسهیلات را ساده‌تر کنیم، سازو کار‌هایی که بنگاه‌ها برای ضمانت نامه و وثیقه در این تسهیلات نیاز دارند ساده کنیم تا نقدینگی به اندازه‌ای که مورد نیاز بنگاه است بتواند در کمترین زمان در اختیار بخش کلی قرار بگیرد.

وی ادامه داد: نکته مهم دیگر این بود که با توجه به این که کاهش نرخ تشکیل سرمایه را در چند سال گذشته داشتیم و برنامه بازسازی و نوسازی و تشکیل سرمایه از موضوعات مهم ما در حوزه تولید تعریف شده است، این هم مورد توجه قرار گرفت و قرار شد که به این موضوع هم به صورت ویژه پرداخته شود منابعی از کل منابع بانکی که به نوعی قابل پرداخت به بخش‌های مختلف اقتصاد است سازماندهی شود.

نیازی گفت: برای سرمایه گذاری جدید، سرمایه گذاری‌های تکمیلی به خصوص بحث بازسازی و نوسازی و احیای واحد‌های راکد که همه در قالب طرح‌های مهم در وزارت صمت طراحی شده با حمایت بانک مرکزی و شبکه بانکی دنبال می‌شود.

مجری : یکی از موضوعاتی که مطرح می‌شد ­رصد تسهیلاتی است که در سال‌های گذشته به واحد‌های تولیدی داده می‌شد، آیا در این رصد‌ها و با توجه به توافق 22 بندی، به آن هدف واقعی می‌رسید؟

آذرمند مدیر اداره تأمین مالی زنجیره تولید بانک مرکزی گفت: ما اگر بخواهیم یک نقدی به شیوه‌های سنتی تأمین مالی داشته باشیم، مهمترین مسئله این است که امکان رصدپذیری در شیوه‌های سنتی تأمین مالی خیلی محدوده بوده است، ما در رویکرد جدیدمان که هم سیاست بانک مرکزی است و هم مورد حمایت وزارت صنعت است بحث رصدپذیری و شفافیت گردش منابع مالی را در اولویت قرار دادیم.

وی درباره ویژگی روش‌های تأمین مالی زنجیره‌ای افزود: مهمترین ویژگی، رصدپذیری آن است ما در روش‌های تأمین مالی زنجیره ای، امکان این را داریم که گردش منابع اقتصاد را بین زنجیره‌های تولید کاملاً رصد کنیم. به عنوان مثال یکی از ابزار‌هایی که هم اکنون بانک مرکزی به عنوان ابزار تأمین مالی سرمایه در گردش معرفی کرده ابزار" گام " است.

آذرمند اضافه کرد‌: در ابزار گام که تا امروز حدود 26 هزار میلیارد تومان اوراق منتشر شده کاملاً می‌دانیم که کدام بنگاه‌ها این اوراق را دریافت می‌کنند، صَرف چه چیزی می‌شود و گردش آن را در زنجیره کاملاً می‌توانیم رصد کنیم و شفافیت آن را تا حد خیلی زیادی اطمینان داشته باشیم.

مجری  براساس آن فاکتوری که صادر می‌شود؟

آذرمند گفت: بله، در این فرآیند تأمین مالی زنجیره‌ای مبتنی بر صورت حساب الکترونیکی است که هم برای ما و هم برای وزارت صنعت قابل پایش و رصد است ضمن اینکه در این شیوه، امکان تأمین مالی مکرر به حداقل می‌رسد، امکان انحراف منابع از تولید نیز کم می‌شود و این اطمینان وجود دارد که این منابع به جای خلق نقدینگی مستقل از تولید، در خدمت تولید و در خدمت فعالیت‌های اقتصادی قرار می‌گیرد.

مجری در مورد اوراق گام که گفتید این صدق می‌کند، اما در مورد این 900 هزار میلیارد تومانی که می‌خواهید به صورت سرمایه در گردش بدهید آن را چه طور رصد می‌کنید؟

آذرمند با بیان اینکه درخصوص تسهیلات پرداختی ما دو سیاست و دو رویکرد را مبنای کار قرار دادیم گفت: اولاً هدف گذاری شده طبق مصوبات ستاد اقتصادی دولت با همین تفاهم نامه اخیری که بین رؤسای دستگاه‌ها انجام گرفته و این که ما تا پایان سال حداقل 70 درصد تسهیلات پرداختی به بخش‌های مختلف را مبتنی بر صورت حساب الکترونیکی قرار دهیم.

وی افزود: وقتی مبنای کار صورت حساب الکترونیکی باشد فاکتور‌های جعلی و صوری به حداقل می‌رسد و رصدپذیری حاصل می‌شود ما هدف گذاری کردیم که علاوه بر تأمین مالی مبتنی بر صورت حساب الکترونیکی، تا پایان سال حداقل 20 درصد تسهیلاتی که به بخش‌های مختلف پرداخت می‌شود مبتنی بر سازو کار‌های تأمین مالی زنجیره‌ای باشد.

آذرمند با بیان اینکه هم اکنون برخی از بانک‌ها به صورت آزمایشی با این پلتفرم‌ها یا سکو‌های تبادل اطلاعات، کار را آغاز کرده اند ادامه داد: با این روش کل فرآیند ثبت نام مشتریان، معرفی خریدار و فروشنده، بارگذاری صورت حساب الکترونیک و تعیین و انتخاب روش‌های تأمین مالی به صورت مبتنی بر این زیرساخت‌های فناوری اطلاعات انجام می‌شود که این هم رصدپذیری را تا حد زیادی تضمین می‌کند ضمن اینکه تا پایان سال، 20 درصد هدف گذاری کردیم و رویکرد این است که به تدریج بتوانیم این سهم را افزایش بدهیم./تسنیم