پرورش ماهیان خاویاری با صادراتی بسیار محدود

تیتر20- از آنجا که تخم ماهیان خاویاری یکی از گرانترین خوراکی‌های جهان است، پرورش ماهیان خاویاری ارزآوری مناسبی دارد و به‌همین سبب در حال حاضر تولید خاویار نه تنها یکی از اولویت‌های بخش شیلات کشور است بلکه در برنامه‌های اقتصاد مقاومتی هم جایگاه ویژه‌ای دارد. البته تولید‌کنندگان این بخش این روزها با گران شدن ناگهانی خوراک ماهی مواجه هستند و کرونا هم تقاضای جهانی خاویار را به‌طور قابل ملاحظه‌ای کاهش داده است تا جایی که برخی تولید‌کنندگان امسال خاویار استحصال نمی‌کنند.

 تولید خاویار در استان‌های جنوبی بیشتر جواب می‌دهد

 «ناصر کرمی راد» مدیر کل دفتر بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی آبزیان سازمان شیلات گفت: هم‌اکنون 130 مزرعه دارای پروانه پرورش ماهیان خاویاری در22 استان کشور فعالیت دارند. از این تعداد 47 مزرعه در استان گیلان، 27مزرعه در استان مازندران، سه مزرعه در گلستان و مابقی در دیگر استان‌ها از جمله هرمزگان، خوزستان، فارس، قم، یزد، اصفهان، خراسان رضوی، قزوین و مرکزی هستند. البته مازندران رتبه اول و گیلان رتبه دوم تولید خاویار پرورشی را به خود اختصاص داده‌اند. وی خاطرنشان کرد: هرچند استان های جنوبی بیشتر از دیگر استان ها مستعد تولید خاویار هستند در واقع اقلیم این استان‌ها مانند خوزستان و هرمزگان نسبت به استان‌های شمالی به‌گونه‌ای است که تولید ماهیان خاویاری 2تا 3 برابر است. در حال حاضر تولید خاویار در کشور حدود 10 تن است ولی هدفگذاری ایران برای سال 1404 رسیدن به تولید سالانه 100تن است. سالانه حدود 2 هزارو 800تن گوشت ماهی خاویاری در کشور تولید می‌شود. و این در حالی است که قیمت هرکیلو خاویار «بلوگا»ی ایران که از بهترین انواع خاویار است به‌صورت عمده فروشی تا 9 میلیون و خرده فروشی برای صادرات به 12 میلیون تومان می‌رسد. وی تصریح کرد: خاویار محصول گرانی است که بیشترین مصرف آن در رستوران‌ها است که به‌دنبال شیوع ویروس کرونا در سراسر جهان و کم شدن فعالیت  بخش توریسم، تقاضا برای خاویارنیز بشدت کاهش یافته و صادرات آن با مشکلاتی روبه‌رو شده است. کرمی راد تأکید کرد: در سال گذشته از 10 تن و 660 کیلو گرم خاویار تولیدی کشور تنها1.5 تن خاویار به‌صورت رسمی و از طریق گمرک صادر شده البته بخشی هم توسط مسافران به خارج از کشور به‌صورت سوغات رفته است.

 برخی تولید‌کنندگان، خاویار استحصال نکردند

«عبدالحمید حنطوش زاده» تولید‌کننده خاویار در حوالی دزفول خوزستان گفت: این روزها تولید‌کنندگان خاویار حال و روز خوشی ندارند چون ما خاویار را با هدف صادرات تولید می‌کنیم ولی در حال حاضر کرونا شرایطی را رقم زده که تقریباً هیچ تقاضایی از بازارهای جهانی نداریم. وی افزود: به همین دلیل برخی تولید‌کنندگان از جمله من امسال ماهیان خاویاری را به اصطلاح شیر کرده‌ایم یعنی از آنها تخم‌گیری نکردیم و اجازه دادیم خاویار جذب بدنشان شود تا یکسال یا یکسال و نیم دیگر تا آنموقع بتوانیم خاویار درشت تری از آنها بگیریم . تا آنموقع هم امیدواریم کرونا بساطش را جمع کرده باشد. به گفته وی بیشتر تولیدکنندگان معمولاً 70 درصد خاویار تولیدی را صادر و 30 درصد را در بازار داخلی عرضه می‌کنند. در یکی دوسال گذشته چند شرکت داروسازی داخلی هم از تولیدکنندگان خاویار می‌خرند تا برای تولید برخی کرم‌های آرایشی استفاده شود. حنطوش‌زاده تصریح کرد: در حال حاضر قیمت نهاده‌های تولید ماهی بشدت افزایش یافته و قیمت آن بیش از 100 درصد افزایش داشته است. به‌عنوان مثال پودر ماهی به‌عنوان غذای اصلی از کیلویی 9 هزار تومان اسفندماه به 25 هزار تومان و کنجاله سویا از 3 هزار و 300 تومان به 7 هزارو 200تومان رسیده است. البته به‌تازگی صحبت‌هایی برای عرضه نهاده‌های یارانه دار مطرح شده ولی از آنجا که این مسأله رانت ایجاد می‌کند ما تمایلی برای دریافت نهاده یارانه دار نداریم و از دولت می‌خواهیم ما را به حال خود رها کند. وی تصریح کرد: تولید‌کنندگان خوزستانی، خاویار «بری» را با کیلویی 4میلیون تومان و «بلوگا» را با 7 میلیون تومان به‌صورت عمده به فروش می‌رسانند و آن را برای بسته‌بندی به استان‌های شمالی می فرستند. این خاویار در استان‌های شمالی در بسته‌های 50 گرمی و با قیمت بالاتری آماده عرضه به بازار می‌شود. این تولید‌کننده سالانه 150 کیلوگرم خاویار تولید می‌کند.

 بوروکراسی اداری سد راه تولید‌کنندگان

 «حسن ایزد دوست» تولید کننده خاویار در حوالی صومعه سرای گیلان نیز  گفت: بزرگترین مشکل بر سر راه توسعه تولید خاویار در حال حاضر بوروکراسی اداری برای گرفتن مجوز تولید خاویار است. وی افزود: تولیدکنندگان خاویار گیلان بیشتر محصول خود را به روسیه و آذربایجان صادر می‌کنند. به‌گفته وی در حال حاضر صادرات خاویار از یک سو به‌دلیل کرونا و از سوی دیگر موانع تبادل ارز به‌دلیل تحریم‌ها با مشکلات زیادی روبه‌رو است. وی تصریح کرد: هرچند تولید‌کنندگان خاویار درآمد بیشتری از صادرات نصیب‌شان می‌شود ولی ما ترجیح می‌دهیم خاویار را در بسته‌های 50 گرمی و با قیمت 400 هزار تومان در داخل عرضه کنیم.

 رها‌سازی 160 هزار قطعه ماهی خاویاری در دریای خزر

 در همین حال «حسن اسحاقی» مدیرکل شیلات مازندران گفت: در استان مازندران 27 مزرعه پرورش ماهیان خاویاری فعالیت دارد. وی افزود: در 4 ماهه امسال با وجود محدودیت‌های کرونایی در مجموع4 هزارو 155 تن انواع محصولات شیلاتی به کشورهای هنگ کنگ، ژاپن، آلمان، افغانستان، انگلیس، آذربایجان و عراق صادر شد که در این میان گوشت ماهیان خاویاری هم دیده می‌شود. وی بزرگ‌ترین مشکل تولید‌کنندگان ماهیان خاویاری را در حال حاضر هزینه بالای نهاده‌های تولید خواند و افزود: با رایزنی‌های انجام شده بزودی نهاده یارانه دار به تولید‌کنندگان خاویارعرضه می‌شود. اسحاقی خاطرنشان کرد: شیلات مازندران با هدف حفظ و بازسازی ذخایر ماهیان خاویاری در یای خزر امسال بیش از 160 هزار قطعه ماهی اوزون برون و قره برون را تولید و در دریا رها‌سازی کرده است./ایران