ابهامات در عملیاتی شدن پرداخت غیرتماسی توسط بانک مرکزی / آیا کارت از خرید های حضوری حذف می شود؟

حدود یک سال از اعلام خبر همه‌گیری کووید 19 در ایران می‌گذرد و بانک مرکزی با وجود وعده‌های مختلف و ظاهرا جذاب هنوز نتوانسته زیرساخت‌ها و مدل‌های متناسب با پروتکل‌های بهداشتی برای خریدهای حضوری را عملیاتی کند.

کد خبر: ۴۸۷۹۵

ابهامات در عملیاتی شدن پرداخت غیرتماسی توسط بانک مرکزی / آیا کارت از خرید های حضوری حذف می شود؟

تیتر20 - چندی پیش رییس کل بانک مرکزی که پست‌های اینستاگرامی معروفش در حوزه ارز دیگر چندان گیرا و مؤثر نیست، از عملیاتی شدن مدلی از پرداخت الکترونیکی خبر داد که «به زودی پروژه استفاده از موبایل برای انجام تراکنش‌های خرید در فروشگاه‌ها اجرایی خواهد شد و حذف تدریجی کارت‌های بانکی آغاز می‌شود. این روش پرداخت، با استانداردهای معتبر بین‌المللی سازگار است و به صورت کاملا امن، این امکان را فراهم می‌کند تا مشتریان بانک‌ها بتوانند با وارد کردن مشخصات کارت‌های بانکی خود به درون موبایل، بدون تماس با کارتخوان، تراکنش‌های لازم را انجام دهند».

همین چند جمله عبدالناصر همتی کافی بود تا کنجکاوی فعالان حوزه پرداخت الکترونیکی به شدت برانگیخته شود؛ آنچه بیشتر موجب تعجب شد تأکید بر پرداخت با استفاده از گوشی تلفن همراه بود چرا که مدت‌ها از زمانی که سر و کله کیوآر کدها پس از تاکسی‌ها در مغازه‌ها هم پیدا شده بود، می‌گذشت و گمان می‌رفت مدلی که رییس کل بانک مرکزی از عملیاتی شدن آن خبر داده، مدلی متفاوت با پرداخت اینترنتی از طریق کیوآرکد باشد.

این انتظار اما چندان طول نکشید و روز دوشنبه بیستم بهمن ماه طی مراسمی در بانک مرکزی از مدل پرداخت موبایلی مورد اشاره همتی رونمایی شد اما آنچه فعالان و کارشناسان حوزه پرداخت شاهدش بودند نه تنها به هیچ وجه با گمانه‌زنی‌هایشان متناسب نبود بلکه انتقادها و ابهاماتی را نیز به دنبال داشت.

یکی از مواردی که فعالان و کارشناسان حوزه پرداخت الکترونیکی را در مورد مدل رونمایی شده دچار ابهام کرده بود، انجام تراکنش در این مدل بر اساس کیوآر یا ان‌اف‌سی بود. اگرچه در تصاویر پخش شده از مراسم رونمایی و فیلمی که معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی در پیج اینستاگرامش منتشر کرد، مشخص بود که هیچ کیوآری در این مدل خوانش نمی‌شود، اما بازهم فعالان حوزه پرداخت به سختی باور کردند که در مدل تازه از فناوری ان‌اف‌سی استفاده شده چرا که این فناوری سال‌ها قبل توسط چند بانک و پی‌اس‌‌پی در کشور عملیاتی شده بود!

مشخصا برای اولین بار شرکت آسان‌پرداخت در نمایشگاه کتاب اردیبهشت ماه سال 96 تمام کارتخوان‌های نصب شده را از مدل دارای ان‌اف‌سی انتخاب کرده بود و تراکنش‌هایی هم هر چند اندک با این فناوری انجام شد.

بعد از آسان‌پرداخت، شرکت‌های به‌پرداخت و... نیز کارتخوان‌هایی با این قابلیت وارد بازار کردند ولی مشکلاتی که هم‌اکنون نیز وجود دارد مانع همه‌گیری استفاده از این قابلیت در پرداخت‌های کشورمان شد.

به همین خاطر نیز اکنون صنعت پرداخت الکترونیکی ایران به آنچه در قالب رونمایی از یک مدل جدید پرداخت آن هم توسط بانک مرکزی معرفی شده است با حیرت و تأسف نگاه می‌کند و این پرسش مهم را می‌پرسد که تفاوت آنچه با پروپاگاندای فراوان رونمایی شده چه تفاوتی با فن آوری چند ساله قبل دارد؟

ان‌اف‌سی هست یا نیست؟

آنچه تا کنون در ادبیات پرداخت الکترونیکی ایران از آن به پرداخت موبایلی بدون حضور کارت تعبیر می‌شد، پرداخت از طریق درگاه پرداخت اینترنتی بود که اپلیکیشن‌های موبایلی واسط آن بودند. حتی در مدلی که پرداخت به شیوه ایرانی کیوآر انجام می‌شد باز بستر تراکنش همان تراکنش از طریق درگاه‌های اینترنتی بود اما با رونمایی جدید به نظر می‌رسد ما شاهد نوع جدیدی از تراکنش حضوری بدون حضور کارت هستیم.

در توضیح جزئیات این مدل پیش از این معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی اعلام کرده بود که بانک مرکزی در حال اجرای پروژه‌ای برای تعریف کارت‌های بانکی روی تلفن همراه است.مدیرعامل شرکت خدمات انفورماتیک نیز در مجمع سالانه این شرکت خبر از اقدامات انجام شده از سوی این شرکت برای اجرای این پروژه داده بود.

تا اینجای کار با مدلی روبرو هستیم که از نظر فنی به فناوری ان‌اف‌سی نزدیک است اما آنچه تعجب کارشناسان را برانگیخته، ضرورت وارد کردن رمز اول یا همان پین یک در این مدل پرداخت است.

به عبارت دیگر سؤال این است که اگر اطلاعات کارت بانکی روی اپلیکیشن ذخیره شده چرا باید تراکنش با هر مبلغی باز هم رمز اول وارد شود و اگر به هر دلیلی این کار لازم است چرا رمز باید روی دستگاه کارتخوان وارد شود نه گوشی تلفن‌همراه دارنده کارت؟

گذشته از این پرسش، سؤال مهم‌تری مطرح است؛ اگر وارد کردن رمز اول آن هم روی دستگاه کارتخوان ضروری است، خریداری که فیزیک کارت را در جیب خود دارد چرا باید زحمت استفاده از گوشی موبایل آن هم با شرایط برقرای نت گوشی برای انجام تراکنش را به خود بدهد؟

موانع بسیار

علاوه بر این سؤالات، این ابهام بزرگ نیز وجود دارد که در شرایطی که برای استفاده از این مدل حتما باید گوشی تلفن همراه هوشمند داشته باشیم و دستگاه کارتخوان هم حتما از قابلیت پردازش ان‌اف‌سی برخوردار باشد، چقدر می‌توان به همه‌گیری استفاده از این مدل امیدوار بود آن هم طبق پیش‌بینی رییس کل بانک مرکزی در آینده‌ای نزدیک!؟

ابهامات زمانی بیشتر می‌شود که بررسی‌های میدانی نشان‌می‌دهد تنها 20 درصد از دستگاه‌های کارتخوان فعال در کشور به قابلیت ان‌اف‌سی مجهز هستند و اگر به دنبال فراگیر کردن مدل پرداخت جدید هستیم باید سرمایه‌گذاری هنگفتی که به معنای خروج مقدار زیادی ارز از کشور است، برای تجهیز شبکه پرداخت به کارتخوان‌های دارای ان‌اف‌سی انجام دهیم. این در حالی است که عملیاتی کردن مدل‌هایی مانند پرداخت بر اساس کیوآر می‌تواند ما را از هزینه‌های بیهوده و سنگین کارتخوان‌ها رها کند.

از وعده عملیاتی شدن پرداخت غیرتماسی چه خبر؟

حدود یک سال از وعده بانک مرکزی برای راه اندازی پرداخت‌های غیرتماسی(QR) در نظام بانکی می گذرد و هنوز این وعده عملیاتی نشده و عجیب‌تر اینکه مدیران بانک مرکزی به جای اجرایی کردن این مدل از شیوه‌ای رونمایی کرده‌اند که اما و اگرهای فراوانی درباره همه‌گیر شدن آن وجود دارد.

۱۷ اسفندماه سال گذشته داوود محمد بیگی، مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی در مصاحبه‌ای درباره تصمیم اجرای پرداخت با QR(بارکد خوان) وعده داده بود که «بانک مرکزی در حال ترغیب شرکت‌های پرداخت الکترونیک برای افزایش تعداد درگاه‌های پرداخت با کدهای کیو آر و ایجاد امکان پذیرش بارکد شرکت‌های دیگر است؛ تمام تلاش بانک مرکزی و شبکه پرداخت کشور بر این است تا هر چه زودتر قابلیت پرداخت از طریق کدهای کیو آر در دسترس شهروندان قرار بگیرد و قطعاً این طرح تا پایان ماه جاری (اسفند ٩٨)، اجرایی خواهد شد اما انتظار بر این است تا در روزهای آتی این خبر مهم و خوب اعلام شود». از آن تاریخ و وعده حدود 11 ماه می‌گذرد ولی هنوز خبری از عملیاتی شدن پرداخت غیرتماسی نیست!

برچسب ها: حذف کارت بانک مرکزی تراکنش خرید حضوری کیوآرکد ان اف سی پرداخت الکترونیک غیرتماسی

ارسال نظرات

آخرین اخبار

پربازدید ها

موضوعات روز