دلایل خروج سرمایه از بورس

تیتر ۲۰- کارنامه سومین‌ماه از سال‌1401 نیز روز گذشته بسته شد تا بهار این سال ‌با همه تلخی‌ها و شیرینی‌هایی که داشت برای اهالی بازار سهام خاتمه یابد. در طول این مدت اگرچه کارنامه بورس تهران با افزایش قابل‌توجه میانگین وزنی قیمت‌ها نسبت به دوره مشابه سال‌قبل بسته شد با این حال پایدار‌نبودن صعود قیمت‌ها در طول این مدت جزو عواملی بود که در هفته‌های پایانی این دوره زمانی توانست بر نااطمینانی فعالان بازار یادشده نسبت به صعود بیشتر قیمت‌ها در این بازار بیفزاید. داستان از این قرار بود که بورس تهران سال‌جاری را در شرایطی آغاز کرد که در دو‌ماه پایانی سال‌1400 روند نزولی حاکم بر بازار رو به تغییر گذاشت و کم‌شدن میزان عرضه‌کنندگان در شرایط کم‌بودن تقاضا سبب شد تا تابلوی معاملات در طول این مدت رفته‌رفته سبزتر و سبزتر شود. در این مدت آنچه که توانست انتظارات عمومی نسبت به بورس را دگرگون کند و پرونده سال‌1400 را در شرایطی متفاوت از سال‌قبل آن ببندد، این بود که جنگی سخت میان اوکراین و روسیه در‌گرفته بود و همین امر سبب شده بود تا انتظارات تورمی شکل‌گرفته پیرامون حرکت بازارهای جهانی به سمت اهداف قیمتی بالاتر،  بیش از پیش تشدید شود.

طبیعتا خروجی این امر هم چیزی نبود جز تسریع در روند صعودی قیمت‌های بسیاری از کامودیتی‌ها من‌جمله محصولات فلزی و پتروشیمی، با این‌حال مساله به اینجا محدود نمی‌شد. چیزی که از ابتدا سبب شده بود تا پیش‌بینی‌ها از مسیر پیش‌روی اقتصاد جهانی ارقام بالایی از تورم را نشان دهد تنها جنگ ناشی از تهاجم روسیه به اوکراین نبود. مشکل اصلی در طول این مدت این بود که کشورهای عمده اقتصاد جهانی که دست بر قضا سیستم‌های رفاهی گسترده‌ای هم دارند به سبب کمک‌های ارائه‌شده در دوران همه‌گیری کرونا با رشد خدمات عمومی به‌ویژه ارائه کمک‌های نقدی به شهروندان خود روبه‌رو بودند که همین امر منجر به افزایش احتمال تورم پس از پایان همه‌گیری می‌شد. طلوع و افول شاخص بورس در سه‌ماه نخست سال‌جاری دقیقا از همین‌جا شروع شد.

بازار سهام در شرایطی فصل بهار را به پایان برده است که با کمرنگ‌تر شدن حساسیت افکار عمومی و متعاقبا رسانه‌های جهان نسبت به تبعات جنگ در شرق اروپا و همزمان با آن افزایش نرخ‌های تورم حساسیت بر روی تدابیر اتخاذی بانک‌های مرکزی برای مهار افزایش سطح عمومی قیمت‌ها در بسیاری از کشورهای غربی افزایش یافته است، از این‌رو اقتصادهای حوزه یورو و ایالات‌متحده در طول هفته‌های اخیر با حساسیت بالایی سیاست‌های ضد‌تورمی را دنبال کرده‌اند و همین امر سبب شده تا در سایه سایر تحولات روی‌داده در این دوره افزایش نرخ‌های بهره که با هدف کنترل تورم انجام می‌شود به‌سرعت در قیمت دارایی‌ها در بازارهای مربوطه لحاظ شود، اما مساله به اینجا محدود نمی‌شود. یکی از مهم‌ترین چیزهایی که سبب شد تا رشد بورس در این مدت تداوم پیدا نکند و موفقیت بورس در ردشدن از محدوده یک‌میلیون و 580‌هزار واحدی که سقف سال‌1400 بود و گذر از مقاومت روانی 6/ 1میلیون واحدی با رفتن نماگر اصلی بازار به سطوح بالاتر پی گرفته نشود، تاثیر این سیاست‌های ضد‌تورمی بر بورس تهران بود. به تمامی اینها خطر قطعی برق صنایع در فصل تابستان به سبب کمبود ظرفیت تولید برق در داخل کشور را هم باید اضافه کرد.

همان‌طور که در گزارش‌های پیشین نیز به آن اشاره‌شده است بازار سهام در ایران به سبب حجم بالای نمادهای تولیدکننده کالاهای اساسی اثرپذیری زیادی از قیمت‌های جهانی دارد. افزایش نرخ بهره که پیشتر در راستای مهار تورم در اقتصادهای مطرح جهان به آن اشاره کردیم نه‌فقط در برهه فعلی بلکه به‌عنوان یک قاعده اقتصادی همواره با ارزش دارایی‌ها رابطه عکس دارد. همین مساله سبب‌شده تا بازار سهام به سبب احتمال کاهش مقدار دلاری فروش خود با کاهش تقاضا مواجه شود، به‌همین‌دلیل بود که در یک‌ماه پایانی بهار هم بورس و هم فرابورس با تضعیف تقاضا در این بازار مواجه شدند و ارزش معاملات خرد به یک‌باره مجددا کاهشی شد./ دنیای اقتصاد