بیم ها و امید های صنعت آلومینیوم/ از دست رفتن فرصت ها می تواند جبران آن را سخت و غیر ممکن کند

تیتر 20- صنعت آلومینیوم با توجه به کاربردهای که دارد می تواند علاوه بر توسعه صنعتی، منجر به افزایش سهم صادراتی نیز بشود. هرچند کارخانه آلومینیوم ایران یا همان ایرالکو اولین کارخانه آلومینیوم در خاورمیانه بود اما امروز کشورهای عربی گوی سبقت را از ایران ربوده و به دنبال توسعه حداکثری هستند که زنگ خطری برای صنعت الومینیوم ایران است. 

هرچند در این بین کارخانه های جدیدی وارد مدار تولید شدند اما همچنان صنعت آلومینیوم کشور در آن جایگاهی که باید قرار بگیرد قرار نگرفته و با چالش های بسیار زیادی همراه است. 

بدون شک یکی از اصلی ترین چالش های صنعت آلومینیوم، تامین مواد اولیه است. کمبود ذخایر بوکسیت در کشور تولید آلومینا را با چالش های زیادی مواجه کرده است و بخشی از ماده اولیه به صورت تهاتری از کشورهایی مثل هند تامین می شود. این موضوع می تواند علاوه بر افزایش هزینه ها، برنامه های تولیدی را هم تحت تاثیر قرار دهد. 

البته برخی فعالان این صنعت معتقدند که صنعت آلومینیوم هم چالش هایی مشابه دیگر صنایع دارد. درواقع تامین مواد اولیه، نبود زیرساخت های اصلی تولید، وضع قوانین و مقررات های ناگهانی همه دست به دست هم داده تا این صنعت به نوعی بازی را به رقبای خود در کشورهای عربی ببازد. 

کشورهای عربی با جذب سرمایه گذار و همچنین فراهم کردن زیرساخت ها بدون در اختیار داشتن معادن بوکسیت، امروز بیش از چشم انداز آلومینیوم ایران در 1404  یعنی 1.5  میلیون تن، محصول تولید می کنند.

 از سویی دیگر عدم توسعه در صنایع پایین دستی می تواند  بر میزان ارزش افزوده این صنعت اثر گذار باشد. در نتیجه اگر دولت و فعالان این صنعت نتوانند بستر های افزایش تولید را فراهم کرده و میزان آن را افزایش دهند، سرمایه گذاری های صورت گرفته چندان توجیه اقتصادی ای نخواهدداشت. 

اما شاید در کنار تامین مواد اولیه، تامین برق نیز از مهمترین دغدغه های این صنعت باشد. صنعت آلومینیوم یک صنعت انرژی بر است که کمبود برق تولید در این بخش را تحت تاثیر قرار می دهد. در نتیجه پس از موضوع تامین مواد اولیه، دولت باید فکری به حال تامین برق کارخانه های تولید آلومینیوم داشته باشد. 

البته در ادامه این موضوع برای آنکه قدرت رقابت ایران در بازارهای صادراتی افزایش پیدا کرده و بتواند از این مسیر درآمدهای ارزی خود را افزایش دهد، باید به سمت توسعه زنجیره ارزش رفته و صنایع پایین دستی خود را تکمیل کند.

در چنین شرایطی است که صنعت آلومینیوم می توان به سوددهی بالایی دست پیدا کند در غیر این صورت سال 1403  نیز این چالش ها همچنان با صنعت آلومینیوم همراه است و در مقابل کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز روز به روز بر میزان تولید خود و صادراتشان می افزایند. از دست دادن فرصت ها می تواند جبران آن را سخت یا غیر ممکن کند.