خروج زنان از کشور بدون اذن همسر؟

تیتر20- بر اساس قوانین موجود زنان برای خروج از کشور نیازمند اجازه همسران خود هستند، حال آنکه در مواردی ممانعت از خروج زنان نخبه از جمله قهرمانان ملی از کشور موجی از نارضایتی را در میان زنان به وجود آورده و آنها خواستار قائل شدن استثنائاتی در این زمینه هستند. نمایندگان مجلس چندی پیش از ارائه طرحی خبر دادند که بر اساس آن خروج زنان نخبه از کشور تسهیل می‌شود. تصویب این طرح می‌تواند گامی رو به جلو برای شکوفایی استعداد زنان نخبه تلقی شود.

خروج بانوان از کشور با اذن همسر گرچه مساله تازه‌ای نیست، ولی در مورد نیلوفر اردلان، بازیکن فوتسال اهل ایران و کاپیتان تیم ملی فوتسال زنان ایران، بازتاب گسترده‌ای داشت. اردلان به دلیل مخالفت همسرش نتوانست تیم ملی فوتسال زنان ایران را در جام ملت‌‌های آسیا در سال ۲۰۱۵ همراهی کند. محرومیت اردلان از حضور در جام ملت‌‌های آسیا توسط همسرش جنجال زیادی به پا کرد. او از مسئولان تقاضا کرد که مشکلش را به طریقی حل کنند که در بازی‌های آتی بتواند تیم ملی فوتسال را همراهی کند. سرانجام او توانست با اجازه دادستانی راهی مسابقات قهرمانی فوتسال زنان جهان ۲۰۱۵ در گواتمالا شود. آن زمان بود که ممانعت از خروج بانوان از کشور به چالش کشیده و به بحث داغ آن دوران تبدیل شد. این در حالی است که ممانعت خروج زنان ورزشکار ایرانی از طرف همسرانشان بار دیگر نیز اتفاق افتاد. زهرا نعمتی، پرچمدار بازی‌‌های المپیک ۲۰۱۶ ریو و قهرمان پاراالمپیک ۲۰۱۶ ریو در رشته تیر و کمان از سوی همسرش ممنوع ‌الخروج شد. اردیبهشت امسال همسر زهرا نعمتی مدعی شد: بعد از بازی‌های پاراالمپیک ریو زهرا نعمتی بنا به دلایلی منزل را ترک کرده و تا این لحظه با اینکه چندین‌ بار خواستار بازگشت او به منزل بودم از زندگی با من امتناع کرده و حتی درخواست طلاق داده است. پس از این اتفاق او را ممنوع‌ الخروج کرده‌ام تا نتواند در هیچ‌تورنمنت برون‌مرزی شرکت کند. اگرچه نمی‌دانم با چه مجوزی توانست به عنوان نماینده سازمان ملل کشور را ترک کند و عازم سوئیس شود. او خاطرنشان کرد: به هر صورت برخی مسائل و مشکلات خانوادگی پیش آمده که قابل حل است و نیاز نیست تا حد طلاق به آن دامن زده شود. او تهدید کرد، بهتر است نعمتی این مسیر را ادامه ندهد. با وجود مشکلات بسیاری که در راستای اهداف زنان با شرایط استثنائی پیش آمده طرح خروج مشروط بانوان از کشور مدتی است که به میان آمده و به تازگی یک عضو کمیسیون فرهنگی نیز موافقت خود را با کلیات این طرح اعلام کرده است. البته لازم به ذکر است که جامعه زنان نیز مخالفت خود را با این تبعیض و امید است اعلام کرده شرایط خروج تمامی زنان از کشور تسهیل یابد.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس از موافقت کمیسیون متبوعش با کلیات طرح خروج بانوان از کشور در شرایط خاص بدون اذن همسر خبر داد و گفت: برای رفع ابهام از تبصره‌های طرح مذکور ستادی ویژه تشکیل می‌شود. فاطمه ذوالقدر به ارائه گزارشی از جلسه کمیسیون متبوعش پرداخت و اظهار کرد: در این جلسه طرح اصلاح بند 3 ماده 18 قانون گذرنامه در کمیسیون فرهنگی به عنوان کمیسیون فرعی مورد بحث و بررسی قرار گرفت و به تصویب رسید، البته طرح مذکور پیش از این نیز در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی به عنوان کمیسیون اصلی بررسی شده بود. او افزود: طرح مذکور درباره خروج بانوان از کشور در شرایط خاص بدون اذن و اجازه همسر است که با تصمیم اعضای کمیسیون فرهنگی برای ابهام‌زدایی از تبصره‌های این طرح مقرر شد در ستادی ویژه مورد بررسی قرار گیرد، این ستاد متشکل از دو نفر از اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، دو نفر از اعضای کمیسیون فرهنگی، مسئولان مرکز پژوهش‌های مجلس، وزارتخانه امور خارجه و اطلاعات و اداره گذرنامه است و درباره این طرح تصمیم‌گیری می‌کند. ذوالقدر تصریح کرد: از کمیسیون فرهنگی خانم‌ها سیاوشی و سلحشوری در کمیته مذکور حاضر خواهند شد، این طرح به خروج بانوان در شرایط خاص و اضطرار می‌پردازد و به بانوان متاهل اجازه می‌دهد برای سفرهای زیارتی، المپیادها و مسابقات بین‌المللی ورزشی یا شرکت در سمینارها و همایش‌ها بدون اجازه همسر و با استعلام دستگاه مربوطه از کشور خارج شوند. به گزارش فارس، این عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در پایان خاطرنشان کرد: همچنین دو سوال در کمیسیون فرهنگی از وزیر ارشاد دولت یازدهم مطرح بود که با توجه به تغییر وزیر در دولت دوازدهم، با نظر اعضای کمیسیون سوالات منتفی شدند.

یکی از اعضای فراکسیون زنان مجلس درباره موافقت کمیسیون فرهنگی با کلیات طرح خروج مشروط بانوان از کشور می‌گوید: کمیسیون فرهنگی یکی از کمیسیون‌های فرعی در زمینه تصمیم‌گیری در طرح تسهیل خروج زنان از کشور است و کمیسیون اصلی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی است. طیبه سیاوشی شاه عنایتی می‌افزاید: کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی بر این تصمیم است که موضوع در ستاد و کارگروهی متشکل از وزارت امور خارجه، وزارت کشور، وزارت اطلاعات، اداره گذرنامه و بخش‌هایی مانند مرکز پژوهش‌ها بررسی شود. او ادامه می‌دهد: از این رو کمیسیون فرهنگی بر آن شد که دو نماینده یعنی بنده و خانم سلحشوری در این کارگروه شرکت کنیم، چون استدلال کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی بر این بود که اصلاحیه ناکافی است و ما باید در این راستا تلاش کنیم. سیاوشی اظهار می‌کند: امیدواریم موارد بیشتری را به این طرح اضافه کنیم، چراکه دلیل مخالفت این است که می‌شود این طرح را بسط داد، به زعم اینکه مخالفت‌هایی در این مورد وجود دارد. عضو فراکسیون زنان مجلس خاطرنشان می‌کند: درواقع آقایان در رابطه با محدودیت‌هایی که به لحاظ فقهی مطرح است مخالفت‌هایی را مطرح کردند و سرانجام نظر نهایی بر این شد که مجددا این طرح در یک کارگروه با حضور دستگاه‌های اجرایی بررسی شود. او اضافه می‌کند: زمان مشخصی برای به نتیجه رسیدن این طرح نمی‌توان پیش‌بینی کرد، چون مسائل مربوط به حوزه زنان به سختی پیش می‌رود. سیاوشی بیان می‌کند: ما حداکثر تلاش خود را می‌کنیم و امیدواریم بتوانیم به نتایج خوبی دست‌یابیم. عضو فراکسیون زنان مجلس عنوان می‌کند: اگر دولت بر این تصمیم است که مواردی را فراتر از چیزی که در طرح به میان آمده به شکل لایحه مطرح کند، واقعا از آن استقبال خواهیم کرد. او ادامه می‌‌دهد: چون وقتی لایحه‌ای از طرف دولت مطرح می‌شود مورد استقبال نمایندگان قرار می‌گیرد و از یک طرف کار کارشناسی بیشتری در رابطه با آن انجام می‌شود و از طرف دیگر دستگاه اجرایی هم سریع‌تر آن را به اجرا درمی آورند، اما اگر چیزی محدود‌تر از طرحی که ما مطرح کردیم به وجود آید، نظر مثبتی نخواهیم داشت، چرا که هم اکنون ما مورد انتقاد جامعه زنان ایرانی هستیم./آرمان