گران نیست ولی گران فروخته می‌شود!

تیتر20 -  گوشت قرمز ماه‌هاست که قیمتی بالاتر از ٥٠‌هزار تومان را تجربه می‌کند. در ماه‌های اخیر قیمت گوشت قرمز گوساله و گوسفند رشد زیادی داشته و مطابق گزارش مرکز آمار ایران نسبت به‌سال گذشته افزایش ٤٠‌درصدی را تجربه کرده است.

طبق اعلام وزارت کشاورزی قرار شد گوشت منجمد خارجی با کیلویی ٣٤هزار تومان به فروش برسد و بر همین اساس به آن دلار ٤٢٠٠ تومانی تعلق گرفت. با این وجود گوشت منجمد گوسفند بیشتر از ٣٨‌هزار تومان در فروشگاه‌های زنجیره‌ای فروخته می‌شود و قیمت‌ها از فروشگاهی به فروشگاه دیگر در نوسان است. در این میان سازمان تعزیرات اعلام کرده است گوشت گوساله یخ‌زده وارداتی هم خارج از کانال دولتی با قیمت‌های گزاف توزیع می‌شود.

یکی از واردکنندگان گوشت قرمز می‌گوید قیمت هر کیلوگرم گوشت قرمز در بازار جهانی تنها ٤ دلار است که با هزینه‌های حمل‌ونقل و توزیع ٦ دلار تمام می‌شود. یکی از اعضای انجمن وارد کنندگان گوشت هم که نمی‌خواست نامش فاش شود، دراین‌باره به «شهروند» می‌گوید: «گوشت وارداتی ذبح شده و آماده عرضه با مبلغ ٥ و نیم یورو توسط وارد کنندگان خریداری می‌شود. البته این مبلغ تمام شده برای عرضه نیست، بلکه هزینه حمل‌ونقل و سودی که قرار است به مغازه‌دار اختصاص پیدا کند هم باید درنظر گرفته شود. با این حال قیمت گوشت وارداتی که فروخته می‌شود، بسیار بالاتر از آن نرخی است که برای واردکنندگان درمی‌آید و به همین دلیل است که واردات گوشت خارجی سود زیادی دارد.»

با این حساب قیمت واقعی هر کیلوگرم گوشت وارداتی با دلار ٤٢٠٠ تومانی تقریبا بین ٢٥ تا ٣٠‌هزار تومان تمام می‌شود. با یک حساب سرانگشتی مشخص می‌شود که گوشت‌های وارداتی گران‌تر از آن چیزی که برای واردکننده درمی‌آید به دست مصرف‌کننده می‌رسد.

رب گوجه‌فرنگی همچنان گران است. در گرانی‌های اخیر، رب گوجه‌فرنگی هم یکی از کالاهای مهمی بود که قیمتی نجومی به خود دید. در روزهای گرم تابستان که فصل عمده برداشت گوجه و تولید رب بود، این کالا افزایش قیمت بی‌سابقه‌ای داشت. افزایش نرخ دلار که باعث تمایل تولیدکننده‌ها به صادرات شد، یکی از دلایل کاهش فروش گوجه به کارخانه‌ها شد و همین موضوع قیمت رب را افزایش داد. علاوه بر این قیمت مواد اولیه بسته‌بندی به‌خصوص مواد پلاستیکی که توسط پتروشیمی‌های داخلی تولید می‌شود، افزایش قابل توجهی داشت و تمام محصولات خوراکی که بسته‌بندی پلاستیکی و فلزی دارند، به صورت هفتگی با افزایش قیمت مواجه شده‌اند. حالا با توجه به کاهش قیمت گوجه اما هنوز خبری از کاهش قیمت رب نیست. برخی از فعالان این عرصه معتقدند که به دلیل اتمام گوجه مخصوص رب، قاچاق گوجه و عدم افت قیمت مواد بسته‌بندی، قیمت رب گوجه‌فرنگی کاهش پیدا نکرده و نخواهد کرد. در واقع این روزها که قیمت رب گوجه همچنان در مرز بین ١٨ تا ٢٢‌هزار تومان است، اما تنها خود گوجه‌ نیست که روی این قیمت تأثیر دارد بلکه گرانی قیمت قوطی، درِ آسان بازشو، کارتن و حتی پلاستیک بسته‌بندی باعث شده است که قیمت این محصول همچنان گران باشد.

قیمت واقعی رب گوجه‌فرنگی بیشتر از ١٠‌هزار تومان نیست؛ این موضوع را دو مسئول اتحادیه‌های صنفی می‌گویند و توضیح می‌دهند که رب گوجه‌فرنگی با سودجویی گران شده است. علی حاج فتحعلی، دبیر اتحادیه بارفروشان میوه‌وتره‌بار می‌گوید: «در حال حاضر کارخانه‌ها گوجه‌های رب را ٢ تا ٣‌هزار تومان می‌خرند که اگر هزینه بسته‌بندی، چاپ، قوطی، حمل‌ونقل و مواد افزودنی را به آن اضافه کنیم، تولید هر کیلوگرم رب برای این کارخانه‌ها حدود ١٠‌هزار تومان تمام می‌شود.»

او ادامه می‌دهد: «البته برخی کارخانه‌ها هم با توجه به اضافه‌کردن مواد افزودنی مثل نشاسته و استفاده کمتر از گوجه‌فرنگی، تولید رب برایشان ارزان‌تر تمام می‌شود اما در مجموع هزینه تولید یک کیلو رب بیشتر از ١٠‌هزار تومان نمی‌شود. این در حالی است که تولید یک کیلو رب در ‌سال گذشته نصف این عدد هم تمام نمی‌شد چون کارخانه‌ها هر کیلوگرم گوجه را بین ٥٠٠ تا ٦٠٠ تومان می‌خریدند و تمام هزینه‌ها نصف قیمت امسال بود.»

حاج فتحعلی با توجه به عرضه رب‌های خارجی در کشور به مردم هشدار می‌دهد که این رب‌ها را نخرند: «رب‌های خارجی به صورت قاچاق وارد کشور شده‌اند و مورد تأیید وزارت بهداشت نیستند. توصیه ما به مردم این است که گول ارزان‌ بودن این رب‌ها را نخورند و به آنها اعتماد نکنند.»

اما قاسمعلی حسنی، دبیر اتحادیه بنکداران مواد غذایی هم به باشگاه خبرنگاران جوان گفته است که «از هر ٤ کیلو گوجه یک کیلو رب به دست می‌آید؛ از این رو با احتساب هزینه‌های مختلف نظیر قوطی، درِ پلاستیکی، کارتن و سود کارخانه‌دار قیمت برای مصرف‌کننده بالا می‌رود؛ قیمت رب گوجه‌فرنگی بالا می‌رود اما این دلیل نمی‌شود که آنها با قیمت غیر واقعی بالای ١٨‌هزار تومان محصولشان را بفروشند زیرا این عدد حاکی از سود گزاف نزدیک به ٧٠ تا ٨٠‌درصدی است.»

این روزها برنج هم اوضاع چندان خوبی ندارد. قیمت برنج‌های ایرانی سر به فلک گذاشته و برنج‌های خارجی هم کمیاب شده‌ است. ممنوعیت واردات برنج خارجی علاوه بر اینکه باعث کمبود آن در بازار شده است، قیمت‌ها را هم بالاتر برده است. همین موضوع باعث شده که واردکننده‌ها نگران باشند که با نزدیک شدن به پایان موعد برداشت برنج‌های هندی و پاکستانی، ایرانی‌ها مجبور باشند این برنج‌ها را با قیمت‌های گزاف‌تر بخرند.

از طرف دیگر همواره این شایعه وجود داشته که برنج‌های خارجی با این که با ارز دولتی وارد می‌شود اما قیمتشان بالاتر رفته است. مسیح کشاورز، دبیر انجمن واردکنندگان برنج، در این‌باره می‌گوید: «از اسفند ماه ‌سال گذشته که واردات برنج آزاد شد، دولت تصمیم نگرفته بود که چه ارزی به این موضوع اختصاص دهد. ما حتی در مقطعی از زمان با ارز ٥١٣٠ تومان هم برنج وارد کردیم و تا بیستم فروردین امسال هم که هنوز واردات برنج آزاد بود، دولت تصمیمی نگرفت که کدام نرخ ارز را به این موضوع اختصاص دهد اما بعد از یکسان‌سازی نرخ ارز باز هم ارز ٤٢٠٠ تومانی به برنج اختصاص پیدا نکرد. همین موضوع باعث شد که میزان واردات برنج در ‌سال جاری نسبت به ‌سال گذشته کاهش داشته است.»

کشاورز درباره این که آیا برنج وارداتی با قیمت گران به دست مردم رسیده است، می‌گوید: «اصلا این‌طور نیست. قیمت فروش برنج خارجی نرخ مصوب است و هر مغازه‌دار یا واردکننده‌ای نمی‌تواند برای خودش نرخ‌گذاری کند. قیمت عمده‌فروشی هر کیلوگرم برنج هندی ١١٢١ وارداتی که به ‌طور معمول بیشتر از همه نوع برنج‌ها به کشور وارد می‌شود، ٧٥٠٠ تومان است و با قیمتی حدود ٨‌هزار تومان به دست مصرف‌کننده می‌رسد، قیمت عمده‌فروشی هر کیلوگرم  برنج پاکستانی نیز ٧٩٠٠ تومان است. ضمن اینکه نرخ ارز اختصاصی به واردات برنج در سال جاری در مقایسه با ‌سال گذشته ١١٠٠ تا ١٢٠٠ تومان افزایش یافته و هزینه‌های حمل‌ونقل نیز با افزایش مواجه شده است که این امر منجر به بالا رفتن ١٥٠٠ تومانی قیمت هر کیلوگرم برنج نسبت به ‌سال گذشته شده است؛ بالاخره باید در این میان سود بنکدار و فروشنده را هم در نظر بگیریم. الان با توجه به اینکه فصل برداشت برنج در هند و پاکستان فرا رسیده، اگر بتوانیم برنج وارد کنیم به نفع‌مان است؛ وگرنه هر چه بیشتر به سمت پایان فصل برداشت برویم، مجبور می‌شویم که برنج را گران‌تر وارد کنیم. ضمن اینکه الان بشدت با کمبود برنج خارجی روبه‌رو هستیم و موجودی انبارها رو به پایان است.»

این روزها قیمت برنج ایرانی سر به فلک برداشته است. بر اساس نرخ مصوب هر کیلو برنج با نرخ ۱۳‌هزار و ۵۰۰ تا ۱۴‌هزار تومان در شمال به فروش می‌رسد که با احتساب هزینه‌های حمل‌ونقل و سود مغازه‌دار حداکثر با نرخ ۱۵‌هزار تومان باید در بازار تهران عرضه شود؛ اما قیمت‌ها بسیار بالاتر از این عدد است و در برخی مغازه‌ها حتی برنج‌های ١٨‌هزار تومانی هم به فروش می‌رسد. کشاورز درباره بالارفتن قیمت برنج ایرانی می‌گوید: «آثار روانی بالارفتن قیمت برنج ایرانی برای مردم بسیار خطرناک است. این برنج از سفره قشر متوسط هم دارد حذف می‌شود و این اتفاق خوبی نیست. اگر ممنوعیت واردات برنج خارجی برداشته نشود، برنج ایرانی از این گران‌تر هم می‌شود که این اتفاق نه به نفع مصرف‌کننده است، نه به نفع فروشنده و تولیدکننده. بسیاری از خانواده‌ها مخلوط برنج ایرانی و خارجی را استفاده می‌کردند و رضایت هم داشتند اما با این قیمت نجومی برنج ایرانی و کمبود برنج خارجی دیگر این کالای اساسی باید از سفره ایرانی‌ها حذف شود.»/شهروند