جریان انحرافی وارد بازار مسکن شد

تیتر20 - ماه گذشته تعداد واحدهای مسکونی فروخته‌شده در تهران به سطح بی‌سابقه ۲۹۰۰ واحد مسکونی رسید و این درحالی است که در طول سال‌های اخیر حتی در شرایط رکود بازار، فروش ماهانه کمتر از ۴ هزار واحد مسکونی سابقه نداشته است. نزولی‌ترین ایستگاه روند حجم معاملات وقتی که بدانیم حتی در ماه‌های نیمه تعطیل فروردین هر سال نیز حداقل معاملات انجام و ثبت شده بیش از چهار هزار فقره بوده است، بیشتر قابل درک خواهد شد؛ ضمن اینکه حتی در سال‌هایی که بازار مسکن دوره رکود سیکل متعارف معاملات را سپری می‌کند، در سه ماه تیر تا شهریور که به‌دلیل تعطیلی مدارس، فصل طلایی نقل‌وانتقالات ملکی به‌شمار می‌آید، با افزایش نسبی معاملات روبه‌رو می‌شود.

از سوی دیگر همزمان با این تغییرات که نشات گرفته از کاهش محسوس تقاضای خرید در بازار مسکن است، میانگین قیمت مسکن در پایتخت نیز با ۳ درصد افت نسبت به تیرماه به ۱۳ میلیون و ۱۸۰ هزار تومان به ازای هر مترمربع رسید. اما به‌دنبال کاهش قیمت اسمی مسکن، یک گروه از ذی‌نفعان استمرار افزایش قیمت مسکن دست به‌کار شده و تلاش برای انحراف افکار عمومی از روندی که در بازار مسکن درحال شکل‌گیری است را آغاز کرده‌اند. در هفته‌های اخیر و پس از انتشار عمومی گزارش وضعیت بازار مسکن در مردادماه، این جریان منفعت‌طلب تلاش می‌کند توجهات را از آمار معاملات مردادماه منحرف کند و اجازه ندهد انتظار کاهش قیمت مسکن تقویت شود.

مخالفان وضع موجود بازار مسکن که عمدتا سفته‌بازان و سوداگران بازار ملک هستند، در یکی دو هفته اخیر از دو تاکتیک و روش برای انحراف افکار عمومی از کاهشی شدن میانگین قیمت مسکن استفاده می‌کنند. تاکتیک نخست آنها زیر سوال بردن آمار و اطلاعات رسمی از بازار بوده و تاکتیک دوم نیز تلاش برای اثبات این مدعاست که کاهش قیمت مسکن تکرارپذیر نیست. البته سفته‌بازها اکنون در بازار معاملات حضور ندارند و با تحقق کمای بازار، مدتی است خرید و فروش مسکن با انگیزه‌های سوداگرانه را کنار گذاشته‌اند، اما از طریق بازیگران دیگری که همچنان می‌توانند در روند بازار به نحوی اثرگذار باشند و نیز با استفاده از ابزارهایی همچون شبکه‌های اجتماعی در بستر فضای مجازی، از انعکاس واقعیت کنونی روند معاملات جلوگیری کرده و افکار عمومی را منحرف می‌کنند.

در قالب تاکتیک اول، جریان انحرافی سعی در القای این گزاره به عموم مردم و به‌خصوص متقاضیان مسکن دارد که قیمت محاسبه و اعلام‌شده از سوی نهادهای مسوول، فاقد رسمیت است و نباید مورد اعتنای کسانی که قصد خرید ملک دارند، قرار بگیرد؛ چراکه تعداد آپارتمان‌های فروخته شده در ماه گذشته در سطح فوق‌العاده پایین و دور از انتظار زیر سه‌هزار فقره متوقف شد و این یعنی در هر یک از محله‌های تهران تعداد املاک معامله‌شده بسیار اندک بوده است. استدلال سوداگران این است که اگر در یک بازار تعداد معاملات اندک باشد، آن قیمت نمی‌تواند مبنا قرار بگیرد و حتما باید حجم معاملات از یک سطح مشخص عبور کند تا بتوان به میانگین قیمت آنها اعتنا کرد. اما این تاکتیک آنها را به مقصود نمی‌رساند، چراکه براساس اصول پذیرفته‌شده اقتصادی، حتی یک معامله در یک بازار، منعکس‌کننده قیمت کالا یا خدمت مشخص است. بنابراین تعداد کم آپارتمان‌های فروخته‌شده نمی‌تواند دستاویز معقولی برای این جریان انحرافی باشد و از سوی متقاضیان مسکن پذیرفته نمی‌شود.

البته شکی در اینکه اکنون حجم معاملات بسیار اندک است و یک شرایط استثنایی از این منظر در بازار مسکن رقم خورده، وجود ندارد. فعالان بازار مسکن و کارشناسان می‌دانند که سطح پایین معاملات مسکن به این معناست که بازار مسکن از شرایط طبیعی خارج شده است، اما نمی‌توان از این موضوع به‌عنوان حربه‌ای برای از رسمیت انداختن قیمت آخرین معاملات انجام‌شده در بازار استفاده کرد. سوداگران ملکی و جریان همراه آنها از آنجاکه در تحقق هدف خود با استفاده از تاکتیک اول موفق نیستند، از تاکتیک دیگری نیز استفاده می‌کنند. آنها تلاش می‌کنند در فضای مجازی این‌طور به افکار عمومی جهت دهند که افت قیمت مسکن یک اتفاق نادر بوده و قابل‌تکرار نیست. برای این منظور نیز گزاره‌هایی از قبیل اینکه تجربه قبلی درباره شکل‌گیری روند کاهشی قیمت مسکن وجود ندارد را در فضای مجازی نشر می‌دهند و این‌طور القا می‌کنند که مرداد یک ماه استثنایی بوده است. این درحالی است که در دوره‌های گذشته رونق – رکود مسکن شاهد ماه‌های کاهشی بوده‌ایم؛ هرچند این تغییرات کاهشی به شکل پیوسته و در ماه‌های پیاپی محقق نشده، اما نوسان کاهشی قیمت در طول دوره‌های یکساله کاملا محسوس و مشهود بوده است./دنیای اقتصاد