اگر حباب بورس بترکد چه اتفاقی خواهد افتاد؟

 روزنامه «کریستین ساینس مانیتور» در گزارشی پیرامون چرایی رشد ارزش سهام در بازار بورس ایران می‌نویسد: به نظر می‌رسد علیرغم تحریم‌های امریکا، افزایش نرخ بیکاری، تورم و کاهش قیمت نفت هیچ یک مانع از سرمایه‌گذاری صاحبان سرمایه در ایران نشده‌اند.

 بازار بورس تهران با رشدی 225 درصدی همراه بوده است. این رشد از زمان شیوع ویروس کرونا نیز افزایش یافته است.

 با حمایت دولت ایران از بورس، از طریق واگذاری سهام بخش دولتی به بخش خصوصی، اکنون بخش قابل توجهی از شهروندان ایرانی به سهام بازار بورس دسترسی دارند و قادر به خرید آن هستند.

 با این حال، تحلیلگران نگران هستند که این رشد سریع یک حباب در بازار باشد که ناشی از سرازیر شدن فراوان سرمایه مردم در آن است.

 «حسین طوسی» از اعضای اتاق بازرگانی ایران معتقد است این پدیده عجیب است چرا که در سایر کشور‌ها بازار‌ها با کاهش ارزش سهام همزمان با کاهش قیمت نفت مواجه بوده‌اند. با این حال، در ایران وضعیت بازار متفاوت بوده و این قطعا یک حباب است.

 این روزنامه در ادامه می‌نویسد: ویروس کرونا باعث افزایش نرخ بیکاری در امریکا به میزان 14 درصد شده که از زمان رکود بزرگ اقتصادی دهه‌های پیشین بی‌سابقه بوده است. اکنون نفت برنت که سال گذشته بشکه‌ای 70 دلار معامله شده بود به کم‌تر از بشکه‌ای 20 دلار کاهش یافته است. به دلیل اشباع بازار‌های نفتی تقاضایی وجود ندارد و یکی از دلایل کاهش قیمت نفت این موضوع است.

 هیچ یک از این موارد، اما بر بازار بورس تهران که در سال 1967 میلادی تاسیس شده و بیش از هزار شرکت در آن سهام دارند، تاثیری نگذاشته است. محمدرضا شهروند ایرانی که خواستار ورود به بورس بوده می‌گوید زمانی که به دفاتر مربوطه برای تهیه کد بورسی مراجعه کرده بود جمعیت زیادی از مردم آمده بودند. گفته می‌شود نزدیک به 12 میلیون نفر برای خرید کد بورسی ثبت‌نام کرده‌اند.

 «عبدالله رحمانی» کارمند بازنشسته بانک می‌گوید: سود روزانه 5 درصد بسیار جذاب است. کدام بازار دیگری این اندازه سودآوری برای سرمایه‌گذاری شما دارد؟ حتی روحانی رئیس جمهوری نیز اشاره کرده که استقبال مردم از سرمایه‌گذاری در بازار بورس ایران دشمنان آن کشور را عصبانی کرده است».

 این روزنامه در ادامه می‌نویسد: «رشد اخیر بورس ریشه در نوع اقتصاد ایران پس از انقلاب دارد. پس از انقلاب 1979 میلادی، دولت صنایع خصوصی را مصادره و به بنیاد‌ها سپرد. در جریان جنگ هشت ساله ایران و عراق صنایع بیشتری ملی شده و به دولت سپرده شدند.

 در دهه 90 میلادی تلاش‌هایی برای خصوصی‌سازی صورت گرفتند و بازار بورس قدری فعال شد. در دوره احمدی‌نژاد سهام عدالت به افراد عرضه شد و 50 میلیون ایرانی اکنون آن سهام را در اختیار دارند. با این حال، سود ناشی از خصوصی‌سازی دوره احمدی‌نژاد نصیب شرکت‌های نیمه دولتی وابسته به برخی نهاد‌ها و وابستگان آن شد و دست اصولگرایان را تقویت کرد.

 اکنون سپرده گذاران در بانک‌ها مشاهده می‌کنند که نرخ سود بانکی با توجه به افزایش نرخ تورم زیاد نیست و برای آنان سودی ندارد. در نتیجه همین پایین بودن نرخ سود سپرده‌گذاری در بانک در مقایسه با نرخ بالای تورم، حجم زیادی از سرمایه به سوی بازار بورس سرازیر شده و این موضوع باعث تغییر ناگهانی در شاخص سهام بورس شده است.

 دولت روحانی نیز به دلیل مواجهه با فشار ناشی از تحریم امریکا امیدوار است بتواند با فروش سهام شرکت‌های دولتی در بورس درآمد بیشتری به دست بیاورد تا بر مشکلات فائق آید. برخی تحلیلگران هشدار می‌دهند که این افزایش ارزش سهام در بازار غیرعادی است. آنان هشدار می‌دهند که تبعات بعدی افت ارزش سهام در بازار بورس ایران می‌تواند نتایج وخیمی داشته باشد.

 تحلیلگران هشدار می‌دهند در صورت ترکیدن حباب بورس، احتمالا شاهد بی‌ثباتی سیاسی بر اثر رویداد بزرگ اقتصادی باشیم. با این حال، به نظر می‌رسد سهامداران بورس توجهی به این هشدار نشان نمی‌دهند و به سود روزانه خود فکر می‌کنند‌./ آفتاب نیوز