دانش شهر منطقه آزاد انزلی چگونه شهری است؟

منطقه آزاد انزلی این روز‌ها در تلاش است تا از فرصت پیش آمده از شرایط خاص همه گیری ویروس کرونا بهره برداری کند و قدمی مثبت در زمینه آموزش و پرورش منطقه و کشور بردارد. در همین راستا این منطقه با توافقات صورت گرفته با دانشگاه آزاد، سازمان فنی و حرفه‌ای کشور و صندوق کارآفرینی امید در تلاش است تا مرکزی علمی و اولین دانش شهر کشور را راه اندازی کند.

محمدولی روزبهان، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد انزلی رویکرد این سازمان را گسترش رویکرد‌های علمی-پژوهشی و آموزشی کاربردی معرفی می‌کند و راهبرد منطقه را تبدیل شدن به الگوی همه جانبه در تمامی زمینه‌های می‌داند و تاکید می‌کند: هر میزان در زمینه‌های تجاری، سرمایه گذاری، زیرساختی به دنبال الگوسازی باشیم، باید این استراتژی در بخش‌های فرهنگی، آموزشی و علمی نیز به صورت همزمان در دستور کار قرار دهیم.

رییس هیأت مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد انزلی حضور شرکت‌های دانش بنیان دانشگاه آزاد در کنار شرکت‌های فعال در مرکز رشد این منطقه و همکاری‌های پژوهشی در حوزه‌های توسعه مراکز تحقیقاتی، اجرای طرح‌های پژوهشی مشترک را از فرصت‌هایی مناسب برای همکاری نهاد داشنگاه با منطقه آزاد می‌داند.

وی در همین راستا پیشنهاد ایجاد مرکز دیتاسنتر بزرگ دانشگاه در سطح کشور با همکاری منطقه آزاد انزلی را مطرح کرد و گفت: در حقیقت این منطقه با دارا بودن پتانسیل خود در زمینه‌های فناوری و خلاقیت و همچنین وجود واحد بین الملل دانشگاه آزاد در این منطقه و امکان جذب دانشجوی خارجی درصدد ایجاد اولین مرکز آزاد علمی کشور در قالب دانش شهر است.

امروزه باور بر این است که اتکا به دانش و نیرو‌های فکری و فناوری در توسعه همه جانبه به خصوص توسعه علمی و فناوری موثر است. در حقیقت رویکرد دانش بنیان یکی از عناصر کلیدی دستیابی به توسعه پایدار به حساب می‌آید که به شکل ایجاد و توسعه شهر‌های دانش بنیان مطرح می‌شود.

رویکرد توسعه دانش بنیان نخستین بار در سال ۱۹۹۵ برای احیای شهر‌های صنعتی اروپا و آمریکا مورد توجه قرار گرفت. این رویکرد در نظر داشت از طریق ایجاد محیط‌های مساعد خلاقیت و نوآوری و مناسب برای آموزش و ارتقای ظرفیت‌های انسانی، کیفیت زندگی را در این نوع شهر‌ها بالا ببرد و برای آن‌ها پایداری ایجاد کند.

شهر دانشی مفهوم نسبتا جدیدی است که توجه بسیاری از سازمان‌های بین المللی، مدیران شهری، پژوهشگران و... را در سال‌های اخیر به خود جلب کرده است. این شهر‌ها با هدف توسعه دانایی محور، به صورت مستمر و مداوم دانش را تقسیم، به روزرسانی و سنجش می‌کنند و همین امر موجب تعامل بیشتر مردم با شهر و مردم با خودشان می‌شود؛ در واقع شهر‌هایی پایدار و دارای اقتصاد مبتنی بر دانش به حساب می‌آیند که شهروندان در آن رفاه و آسایش دارند.

در حقیقت یک شهر دانش بنیان شهری است که با هدف تقویت دانش طراحی شده است. فضای شهری نقش مهمی در شهر‌های دانش بنیان و اقتصاد آن‌ها ایفا می‌کند و الزاماتی را می‌طلبد. الزامات فضایی و الزامات عملکردی از جمله مهمترین این الزامات است که باید از طریق متخصصین این حوزه به آن توجه شود و این شهر طراحی شود. مقیاس شهر، زیرساخت‌ها، ساختار شهر و... عوامل اصلی در طراحی هستند و شرکت‌های دانش بنیان ساختمان‌های خود را در بخش‌های خاصی از شهر تاسیس می‌کنند.

این نوع شهر‌ها در حقیقت عملکرد پارک‌های علم و فناوری را در عملکرد‌های شهری ترکیب می‌کند و قصد پرورش دانایی را دارد و به همین دلیل گفته می‌شود که آن‌ها می‌توانند در افزایش کیفیت زندگی شهروندان، ایجاد اشتغال و ثروت، افزایش درآمد جامعه و... موثر باشند شهر‌هایی مانند بارسلونا، مونیخ، ملبورن و استکهلم نمونه‌هایی موفق از شهر‌های دانش محور هستند.

از دیگر مزایای ایجاد این نوع شهر‌ها خلق جامعه دانا، آموزش بهتر و ایجاد شبکه پیوسته مدارس، موفقیت بیشتر در تولیدات فرهنگی، دسترسی به فناوری اطلاعات جدید برای همه شهروندان و... است که می‌تواند توسعه اجتماعی را به همراه داشته باشد.

از طرف دیگر می‌تواند موجب توسعه روابط سیاسی کشور با سایر کشور‌ها در زمینه‌های دانش بنیان، ایجاد فرصت‌های شغلی بیشتر در زمینه‌های صنعتی و خدماتی، تشویق بخش خصوصی در سرمایه گذاری ها، افزایش رقابت و تعادل اقتصادی، توسعه نوآوری و صنعت خلاق شود که همه این‌ها برای منطقه‌ای مانند منطقه آزاد انزلی که هم موقعیت بین المللی مناسبی دارد و هم به علت قوانین تجارت آزاد می‌تواند پذیرای سرمایه گذاران خارجی از دیگر کشور‌ها باشد موقعیت مناسبی برای منطقه خواهد بود.

ایجاد دانش شهر می‌تواند موجب اصلاح و بازبینی و به روز شدن قوانین و مقررات، خروج از بی قانونی و دستیابی به مقاصد روشن و کاهش آلودگی‌های زیست محیطی نیز بشود.

شهر‌های صنعتی به دلیل ارتباط مستقیم با تکنولوژی، علم، اشتغال و درآمدزایی عموما از گزینه‌های مناسب برای دستیابی به شهر‌های دانش بنیان هستند. شهر‌هایی مانند کمبریج و بوستون که دارای دانشگاه‌های تحقیقات محور هستند هم گزینه‌های مناسب برای تاسیس این نوع شهر‌ها به حساب می‌آیند.

اما تنها ایده ایجاد یک شهر دانش محور کافی نیست و باید حتما در مدت کوتاه امکانات آن فراهم و کمبود زیرساخت‌های فناوری اطلاعات درشهر جبران شود. توسعه و گسترش اینترنت در شهر و گسترش فناوری اطلاعات لازمه وجود و تداوم این نوع از شهرهاست.

استقرار صنایع مهم، وجود دانشگاه‌های بین المللی و مراکز آموزش عالی دیگر، موقعیت مناسب ارتباطی منطقه، نزدیکی به پایتخت، وجود شرکت‌های فناور و نوآور متعدد در منطقه، قرارگیری در کریدور نستراک و روابط مناسب بین المللی همه و همه می‌توانند زمینه‌های مناسب برای ایجاد دانش شهر در منطقه آزاد انزلی و موفقیت آن باشند به این شرط که این هدف با برنامه ریزی درست و بهره گیری از دانش طراحان و برنامه ریزان این حوزه و همچنین ایجاد زیرساخت‌های لازم برای آن صورت گیرد که در این صورت می‌تواند موفقیتی ملی، منطقه‌ای و بین المللی در پی داشته باشد./اقتصاد۲۴