رویکرد دولتدر بخش مالیات ستانی

تیتر۲۰- داوود منظور امروز در یکصد و دوازدهمین نشست شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی که با حضور وزیر اقتصاد برگزار شد، با اشاره به رویکردهای سازمان امور مالیاتی در نظام مالیاتی اظهارداشت: در دولت سیزدهم با توجه به برنامه‌های وزیر و سند تحول دولت مردمی که رئیس جمهور آن را ابلاغ کرد ما مسئول شدیم تا آن را اجرا کنیم و بر این اساس باید چرخشی تحول‌آفرین را در دستور کار قرار می‌دادیم.

وی افزود: اولین چرخش ما این بود که فشار مالیات را از بخش رسمی اقتصاد برداریم و آن را به سمت بخش‌های غیررسمی و نامنظم و مالیات‌گریز ببریم.

رئیس سازمان امور مالیاتی کشور با بیان اینکه بخش‌های بزرگی از اقتصاد پنهان مانده است، تصریح کرد: هدف ما در رویکرد جدید این است که کسانی که فرار مالیاتی دارند به حلقه‌های مالیات دهندگان اضافه شوند؛ بنابراین به‌طور طبیعی فشار مالیات را بر بخش‌های رسمی کمتر می‌کنیم.

وی گفت: به‌عنوان یک دیدگاه شخصی و کارشناسی عرض می‌کنم که ما باید در نظام مالیاتی مطلوب به سمتی حرکت کنیم که سهم مالیات بنگاه‌ها و شرکت‌ها و بخش‌های منظم اقتصاد به‌تدریج به حداقل برسد و سهم این بخش بین ۱۰ تا ۱۵ درصد از کل مالیات باشد.‌

منظور ادامه داد: بنابراین این موضوع یکی از چرخش‌های تحول‌آفرین است و حرکت از مالیات‌گیری مبتنی بر منبع به مالیات‌ستانی مبتنی بر شخص و فرد می‌رود. این اتفاق قرار است با ایجاد پایه جدید مالیات بر مجموع درآمد که لایحه آن با عنوان اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم به دولت ارسال شده است، بیفتد.

رییس سازمان امور مالیاتی کشور اظهار داشت: هدف ما این است که شرکت‌ها سهم حدود 10 درصدی از مالیات داشته باشند زیرا سود حاصل از فعالیت‌ شرکت‌ها به عنوان سود سهام نصیب سهامداران می‌شود و اشخاص درآمد کسب خواهند کرد. بنابراین معتقدیم که مالیات را باید از اشخاص دریافت کرد یعنی مالیات شرکت‌ها را کاهش داد زیرا منجر به تشکیل سرمایه می‌شود و ذخایر اندوخته بنگاه‌ها افزایش می‌یابد و بنابراین کسب و کارها رونقش بیشتری می‌گیرد. 

وی افزود: لذا در چرخش‌های تحول آفرین ما به دنبال آن هستیم که مالیات را به سمت سوداگری حرکت دهیم به این صورت که به جای اینکه از فعالیت‌های مولد اقتصاد مالیات اخذ شود تلاش شود تا مالیات از بخش‌های سوداگرانه دریافت شود .                           

منظور گفت: به همین جهت طرح مالیات بر عایدی سرمایه در مجلس مراحل نهایی خود را گذرانده است و در آستانه ورود به صحن مجلس است و این مساله کمک می‌کند که مالیات به سمت فعالیت‌های سوداگرانه برود. 

وی افزود: داشتن یک یا دو منزل پذیرفتنی است اما اگر فردی ده‌ها منزل را خرید و فروش می‌کند به منزله فعالیت سوداگرانه است، این کار نیز از نظر ما اشکال ندارد اما چنین فردی باید مالیات آن را نیز بپردازد تا دارایی‌ها در بخش‌های غیرمولد احتکار نشود. 

رئیس سازمان امور مالیاتی بیان داشت: پایه‌های مالیاتی جدید در حال تعریف شدن است و هدف ما این است که سهم مالیات بخش‌های غیر مولد در اقتصاد را افزایش دهیم و مالیات بخش مولد را تعدیل کنیم. 

وی اظهار داشت: در قانون بودجه سال‌های گذشته چند پایه ذکر شده و همین موضوع را دنبال می‌کند و از سال گذشته نیز این موضوع پیاده‌سازی می‌شود که به عنوان مثال یکی از آنها مالیات بر خانه‌های لوکس است زیرا کسانی که خانه یا خودروی لوکس دارند می‌توانند در تامین هزینه‌های دولت کمک کنند. 

رئیس سازمان امور مالیاتی کشور اظهار داشت: اتکای ما در نظام مالیاتی به داده‌های مستند در نظام مالیات ستانی است و ما می‌خواهیم که مالیات‌دهندگان را از دست مودیان مالیاتی خلاص کنیم. هدف ما آن است که آنچنان تشخیص‌ها دقیق شود که حتی بدون ممیزی و با اطلاعات، مالیات تعیین شود و برای این رویکرد داده‌هایی که فعالیت‌های اقتصاد را نشان می‌دهد مشخص کرده‌ایم. 

مالیات یک میلیون و 800 هزار مودی صفر شد

وی افزود: بنابراین میزان فروش افراد از مبلغ واریز به دستگاه‌های پرداخت تا حدی قابل شناسایی است و براساس قانون بودجه سال گذشته میزان واریز به حساب متصل به پوز به عنوان حساب فروش است و صرفا واریز به پوز در نظر گرفته شده است و امسال با این روش 3 میلیون و 300 هزار اظهارنامه قطعی شده و مالیاتشان در بخش مشاغل در تبصره ماده 100 مقطوع شد و همه پذیرفته‌اند و مالیات یک میلیون و 800 هزار مودی نیز صفر شد زیرا میزان فروش آنها بر اساس اطلاعات پوز پایین بوده است که این دقیقا به معنای عدالت اجتماعی است و در سال‌های قبل این اتفاق نمی‌افتد. 

منظور گفت: از طرفی نیز حدود 50 درصد مالیات‌های ابرازی موضوع ماده 100 فقط از 5 درصد مودیان با رضایت گرفته شد و پذیرفتند براساس مبلغی که ما تشخیص داده بودیم براساس اطلاعات پوزها مالیات را پرداخت کردند و بالاترین مبلغ نیز مربوط به یک پزشک در شیراز بود که حدود 400 میلیون تومان مالیات را پرداخت کرد. 

وی افزود: رویکرد ما این است که اطلاعات مبنای تشخیص مالیات باشد البته به علت بیگانه بودن اصناف یک مقدار چالش وجود داشت اما با همراهی مشاغل این گام بزرگ برداشته است و یکی از اقدامات دیگر که الان در حال انجام است اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی است. 

منظور گفت: اگر قانون پایانه‌های فروشگاهی اجرا شود به صورت الکترونیکی در پایگاه‌ اطلاعات ما قرار می‌گیرد و براساس کار پوشه همه فروش و ارزش افزوده و غیره مشخص می‌شود و مابه التفاوت را از آنها اخذ می‌کنیم. 

رئیس سازمان امور مالیاتی اظهار داشت: سامانه مربوط به قانون پایانه‌ها تولید شده و برای تمام فعالان اقتصادی کارپوشه درست کرده‌ایم و هر کسی با کد ملی خود می‌تواند وارد بخش پایانه‌های فروشگاهی شود و بعد می‌تواند کارپوشه خود را مشاهده کند. 

از ابتدای آبان ۶۰۵ شرکت بورسی به سامانه پایانه‌های فروشگاهی می‌پیوندند

وی افزود: از اول آبان ماه سال جاری ورود ۶۰۵ شرکت بورسی به سامانه پایانه‌های فروشگاهی از می‌پیوندند و از ابتدای دی ما نیز شرکت‌های دولتی و از اول فروردین 1402 نیز گروه بعدی و تا پایان سال 1402 همه فعالان اقتصادی وارد سامانه می‌شوند و صدور صورتحساب الکترونیکی انجام می‌شود. 

منظور بیان داشت: در ایجاد پایانه‌های فروشگاهی دو کار مهم انجام شده است و کار اول اینکه دستگاه‌های پرداخت به پرونده‌های مالیاتی وصل شود. در اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی  18 میلیون و 779 هزار 574  دستگاه پذیرنده  داشتیم که در طرح ساماندهی با بانک مرکزی در سال گذشته  9 میلیون و 300 هزار دستگاه به پرونده‌های مالیاتی وصل شد و 9 میلیون و 400 هزار دستگاه نیز غیرفعال شد. 

منظور با اشاره به شناسایی حساب‌های تجاری بیان داشت: بانک مرکزی برای حساب‌های فروش دستورالعمل صادر کرده است و بر این اساس تمام حساب‌های که به اداره مالیات اعلام می‌شود حساب فروش است و حدود 8 میلیون حساب فروش در سامانه‌های معرفی شده است و بانک مرکزی همه این حساب‌ها را به عنوان حساب تجاری معرفی می‌کند. 

وی افزود: اگر کسی از حساب شخصی خودش استفاده تجاری کند آن را شناسایی می‌کنیم و آن حساب به عنوان حساب مشکوک تجاری شناخته می‌شود. 

تفکیک حساب‌های تجاری و شخصی

رئیس سازمان امور مالیاتی بیان داشت: مثلا بخشی اصناف مردم را مجبور می‌کنند به جای اینکه واریز به پوز انجام دهند کارت به کارت کنند به حساب دیگری لذا بانک مرکزی و شورای پول و اعتباری می‌گوید اگر به حسابی بیش از 100 بار واریز انجام شود این حساب تجاری محسوب می‌شود. البته شرط دیگری نیز که مبلغ واریزی حداقل 35 میلیون تومان باشد اما شرط اول دارای اهمیت است و شرط دوم اصلا اهمیت چندانی ندارد. 

وی افزود: البته این حساب مشکوک به تجاری می‌شود و لذا استعلامات لازم صورت می‌گیرد و هدف ما این است که رفتارهای صادقانه‌ای با هم داشته باشیم و ما به عنوان دولت باید با مردم صداقت داشته باشیم و متقابلا هم باید به این صورت باشد. 

منظور گفت: نظام مالیاتی ما در دهه اول 1400 قطعا متفاوت خواهد بود با دهه آخر قرن گذشته و وارد یک نظام مالیاتی مدرن می‌شویم و مبنای تبادلات ما و مودیان اطلاعات خواهد بود. 

تولید اظهارنامه مالیات برآوردی برای 670 هزار شرکت 

وی اظهار داشت: براساس بررسی‌های انجام شده یک میلیون شرکت فعال در اقتصاد وجود دارد و یک میلیون و 100 هزار شرکت غیر فعال وجود دارد از یک میلیون شرکت فقط 330 هزار شرکت به ما اظهارنامه داده‌اند و 670 هزار شرکت شناسایی شده که فعالیت اقتصادی داشته‌اند اما به ما اظهار نامه نداده‌اند و لذا مجبور هستیم طبق قانون براساس اطلاعات برای شرکت‌هایی که اظهارنامه نداده‌اند اظهارنامه برآوردی تولید کنیم که شامل معافیت نمی‌شود ضمن اینکه جریمه کتمان درآمد نیز اعمال می‌شود و این اظهارنامه تا یک ماه آینده به شرکت‌ها ابلاغ می‌شود. 

منظور بیان داشت:  بر اساس مشوق‌های ۶ گانه،  ۳۱ هزار میلیارد تومان سود مشمول مالیات نشد و این بدان معنا است که بر این اساس ۷ هزار میلیارد تومان مالیات از دست می‌دهیم  نظام مالیاتی به علت  همراهی با بخش تولید این معافیت‌ها را اعمال می‌کند. و برای اشخاص حقیقی حدود ۳۸ هزار میلیارد تومان درآمد معاف اعلام شده است که  یعنی ۱۰ هزار میلیارد تومان مالیات از دست دادیم.                                

وی افزود: در بخش اشخاص حقوقی 38 معافیت در قانون پیش‌بینی شده و براساس اظهار نامه هزار و 380 هزار میلیارد تومان سودی بوده که ما کنار گذاشته‌ایم و  از آن مالیات نگرفته‌ایم و لذا حدود 345 هزار میلیارد تومان مالیات دریافت نشده است یعنی ما به اندازه کل مالیاتی که می‌گیریم به همان میزان قانونی مالیات نمی‌گیریم و معافیت مالیاتی است. 

منظور گفت: در مجموع 340 هزار میلیارد تومان مالیات نمی‌گیریم و کل مالیاتی که از اول امسال تاکنون دریافت شده است 203 هزار میلیارد تومان است و قانون‌گذار معافیت‌های خوبی را در مالیات در نظر گرفته شده است. 

رئیس سازمان امور مالیاتی کشور گفت: لذا ما از تمام ابزارها استفاده می‌کنیم برای اینکه بتوانیم تعامل بهتری با بخش فعال اقتصادی ایجاد کنیم و لذا مشوق و معافیت را اعمال می‌کنیم. 

وی به استرداد مالیات بر ارزش افزوده فعالان اقتصاد و صادرکنندگان اشاره کرد و افزود: قانون پایانه فروشگاهی به ما کمک می‌کند و در پایان سه ماه تمام استردادها را انجام می‌دهیم اما اکنون این موضوع زمان بر است و در گذشته بیشتر نیز بوده است. در سال گذشته حدود 4 هزار میلیارد تومان استرداد داشتیم و در چند ماه اخیر نیز 4 هزار میلیارد تومان نیز استرداد داشتیم و لذا استرداد مالیات بر ارزش افزوده سرعت گرفته است./فارس