چرا کارخانه سیمان سمنگان نیمه کاره رها شد

تیتر۲۰- یکی از معضلات کشور ،‌پروژه‌های نیمه تمام عمرانی است که برخی از آنها از اول توجیه فنی نداشته و برخی در مرور زمان توجیه فنی و اقتصادی خود را از دست داده‌اند، برای راه‌اندازی این پروژه‌ها زمان و منابع زیادی لازم است،‌برخی هم قابل واگذاری به بخش خصوصی است.

گزارش تصویری روز گذشته حسین معمری از عکاسان فارس در استان خراسان شمالی با عنوان «قرار بود اینجا کارخانه سیمان سمنگان باشد» منتشر شد که در زمین گسترده‌ای سوله‌های بیکار، ساختمان‌های ناتمام، اسکلت‌های فلزی، استوانه‌های عظیم سیمانی و میلگردهای برافراشته و زنگ‌زده به نام کارخانه سیمان خودنمایی می‌کند. جایی که قرار بود کارخانه سیمان سمنگان در مجاورت معدن سمنگان راه‌اندازی شود.

با دیدن این تصاویر به یاد گفته‌های مسئولان می‌افتیم که بارها گفته‌اند پروژه‌های نیمه تمام در کشور به مشکلی تبدیل شده‌اند که بسیاری از آنها از صرفه اقتصادی افتاده و برای تکمیل همه پروژه‌های کشور بیش از 600 هزار میلیارد تومان منابع لازم است.

برای پیگیری این پروژه ناتمام ابتدا با موسی الرضا ثروتی، نماینده اسبق بجنورد تماس گرفتیم؛ وی گفت: این پروژه از سال 1382 کلنگ‌زنی شده و مجری این پروژه آستان قدس رضوی است که در آن زمان پروژه شروع به فعالیت کرده و حدود 50 درصد هم پیشرفت فیزیکی پیدا کرد، اما بعد از آن قرار شد خط اعتباری برای واردات ماشین‌آلات و تجهیزات کارخانه سیمان از خارج از سوی بانک ملی راه‌اندازی شود که متأسفانه این اتفاق نیفتاد.

نماینده اسبق بجنورد همچنین گفت: در آن زمان دو بار در صحن مجلس از وزرای وقت اقتصاد آقایان دانش جعفری و شمس‌الدین حسینی سوال پرسیدند که چرا برای تکمیل کارخانه سیمان سمنگان خط اعتباری ال سی باز نمی‌شود و آنها هم به مدیران عامل وقت بانک ملی شامل خاوری، ناصری، صدقی و همتی دستور دادند، اما درنهایت گشایش خط اعتبار برای واردات ماشین‌آلات کارخانه سیمان انجام نشد.

ثروتی گفت: در 8 سال گذشته نمایندگان بجنورد باز هم پیگیر اتمام این پروژه شدند، اما هنوز به نتیجه نرسیده است.

به گفته این نماینده سابق مجلس در سفر اخیر آقای رئیسی به استان خراسان شمالی موافقت شد مبلغ 1500 میلیارد تومان وام برای تکمیل کارخانه سیمان سمنگان اختصاص دهند، اما هنوز با وجود پیگیری معاون استانداری و نمایندگان مجلس این تسهیلات پرداخت نشده است.

*بانک‌ها بدون آورده نقدی وام نمی‌دهند

برای پیگیری بیشتر موضوع با علیرضا عباسی، مدیرعامل فعلی کارخانه در حال ساخت سیمان سمنگان تماس گرفتیم که وی گفت: این پروژه با سرمایه‌گذاری آستان قدس رضوی طی سال‌های 82 تا 92 حدود 60 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری شده است و بعد از آن برای تکمیل این پروژه به ستاد تسهیل کسب و کارها در ریاست جمهوری رفتیم و در آنجا مدیران عامل بانک‌ها هم آمدند و همه بر توجیه فنی و اقتصادی این پروژه صحه گذاشتند، اما درنهایت بانک‌ها به صراحت می‌گویند 25 درصد از مبلغ مورد نیاز تسهیلاتی را در بانک سپرده‌گذاری کنید تا ذخیره شود و بعد از آن بتوانیم به شما وام بدهیم.

مدیرعامل سیمان سمنگان گفت: اگر من به اندازه 25 درصد منابع داشتم کارخانه را تکمیل می‌کردم و از محل فروش کلینکر بقیه فازها را هم تکمیل می‌کردم. بنابراین آستان قدس پولی برای ذخیره‌سازی در بانک‌ها و سپرده‌گذاری برای دریافت تسهیلات ندارد.

وی گفت: 6 ماه به جاهای مختلف مراجعه کردم و هر جا که مراجعه می‌کنم دوباره نقطه به سر خط می‌رسد. با بانک‌هایی مواجه می‌شوم که فقط می‌گویند سپرده‌گذاری کنید تا به شما وام بدهیم.

عباسی در پاسخ به این پرسش که اگر 1500 میلیارد تومان منابع برسد، ظرف چه مدت کارخانه به بهره‌برداری می‌رسد گفت: اگر این منابع برسد ظرف یک و نیم تا دو سال فاز اول کارخانه راه‌اندازی می‌شود.

وی در مورد ظرفیت طراحی‌شده برای کارخانه گفت: ظرفیت اسمی کارخانه تولید سالانه 3 میلیون تن کلینکر و سیمان خاکستری خواهد بود، اما فعلا کارخانه نیمه تمام مانده است.

مدیرعامل سیمان سمنگان هم در این زمینه گفت: با توجه به نزدیک بودن این کارخانه به معادن سنگ آهک در منطقه توجیه فنی و اقتصادی وجود دارد و اگر طرح به بهره‌برداری برسد توجیه اقتصادی خواهد داشت.

یکی از مشکلات پروژه‌های نیمه تمام در استان‌ها علاوه بر توجیه فنی و اقتصادی، نگاه‌های محلی و عدم دید منافع ملی در پروژه‌ها است که باعث معطل ماندن پروژه‌ها و هدررفت منابع می‌شود./فارس