سود دو جانبه عرضه خودرو در بورس کالا

عرضه خودرو در بورس کالا می تواند توأمان به نفع تولیدکنندگان و مصرف کنندگان تمام شود. با عرضه خودرو در بورس کالا، خودروسازان عملا قیمت های دستوری را دور می زنند. از آن سو مشتریان نیز می توانند خودروهای موردنیازشان را با قیمتی کمتر از بازار تهیه کنند. در کنار اینها شاید تا حدی از انگیزه دلالی و واسطه گری نیز در بازار خودرو کاسته شود.

کد خبر: ۶۲۹۴۱

تیتر20 - این روزها بار دیگر صحبت از عرضه خودرو در بورس کالا به میان آمده و گفته می شود قرار است شرکت های بخش خصوصی پس از حدودا سه ماه تعلیق، عرضه محصولات شان در این بستر را از سر بگیرند.

عرضه خودرو در بورس کالا از تابستان سال گذشته به شکلی جدی و نسبتا فراگیر آغاز شد و هم ایران خودرو و سایپا و هم شرکت های بخش خصوصی مجوز عرضه محصولات شان در بورس را دریافت کردند. با عرضه خودرو در بورس کالا دو اتفاق مهم رخ داد که به اعتقاد برخی کارشناسان و فعالان صنعت و بازار خودرو، از مزیت و برتری این شیوه در مقایسه با روش های قبلی فروش خودروها حکایت داشت.

اتفاق نخست این بود که با عرضه خودرو در بورس کالا، ایران خودرو و سایپا به نوعی از زیان دهی ناشی از قیمت‌گذاری دستوری خارج شدند. این اتفاق البته پیش از آن در مورد خودروسازان بخش خصوصی چندان موضوعیت نداشت، اما کمک کرد تا به جای روش قیمت های دستوری (قیمت هایی که یا شورای رقابت اعلام می کرد یا سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان و ستاد تنظیم بازار)، که برای 2 خودرو ساز بزرگ اعمال می شد، در تولید بخش خصوصی چالش ایجاد نکند .

با توجه به اینکه خودروسازان ریشه زیان را فروش محصولاتشان با قیمت‌گذاری دستوری می دانستند، طبیعی بود که از عرضه خودرو در بورس کالا استقبال کنند، زیرا با این روش، قیمت خودروها در قالب نظام عرضه و تقاضا کشف می شد و دیگر دستوری نبود.

آنها البته ابتدا به دنبال آزادسازی و فروش محصولاتشان با قیمت هایی در حاشیه بازار بودند، اما سیاست‌گذار زیر بار این موضوع نرفت و از همین رو شیوه بورس کالا اجرا درآمد.

اتفاق مهم بعدی به واسطه بورسی شدن خودروها این بود که مشتریان می توانستند با قیمت های کمتری خودروی موردنظر خود را خریداری کنند. تا پیش از عرضه خودرو در بورس کالا، محصولات داخلی دو قیمتی بودند؛ یکی قیمت های دستوری که نهادهایی مانند شورای رقابت و سازمان حمایت تعیین می کردند و دیگری نیز قیمت های بازار آزاد. با عرضه خودرو در بورس کالا اما قیمت سوم نیز کشف شد، قیمتی که بین نرخ دستوری و نرخ بازار بود. کشف قیمت سوم عملاً به نفع مصرف کنندگان واقعی خودرو تمام شد زیرا آنها می‌توانستند خودروی موردنظر خود را با قیمتی کمتر از بازار آزاد خریداری کنند.

در واقع درست است که قیمت کشف شده در بستر بورس کالا از نرخ های دستوری (نرخ هایی که در فروش به شیوه لاتاری لحاظ می شد) بالاتر بود، اما با توجه به فاصله زیاد از نرخ بازار، به نفع مصرف کنندگان واقعی تمام می شد. به عنوان مثال، مصرف کننده می توانست خودرویی مانند پژو ۲۰۷ را چیزی حدود ۲۰۰ میلیون تومان کمتر از بازار آزاد خریداری کند. بنابراین عرضه خودرو در بورس کالا هرچند روشی استاندارد و مرسوم به حساب نمی آمد و قیمت خودرو در دنیا تحت نظام عرضه و تقاضا در بازار تعیین می شود، اما به هر حال «خودروی بورسی» با توجه به شرایط خاص بازار خودرو کشور توانست نفعی توأمان را به تولیدکنندگان و مصرف کنندگان واقعی برساند.

این در حالی بود که مسئولان در اواخر سال گذشته تصمیم گرفتند عرضه خودرو در بورس کالا را کنار گذاشته و فروش در سامانه یکپارچه را جایگزین آن کنند. تا قبل از عرضه خودرو در بورس کالا، خودروها به روش قرعه کشی فروخته می شدند و معمولا در هر دور طرح فروش، بالای ۵ میلیون نفر تقاضا به ثبت می رسید. پس از آن که شیوه قرعه کشی جواب نداد و سیستم بورس کالا نیز کنار گذاشته شد، پای فروش در قالب سامانه یکپارچه به میان آمد که آن نیز چالش های خاص خود را به همراه داشت، از جمله اینکه خودروسازان بار دیگر و با توجه به این که مجبور بودند باز هم محصولاتشان را با قیمت های دستوری بفروشند، وارد فاز زیان‌دهی شدند. این بار اما نه تنها ایران خودرو و سایپا، بلکه خودروسازان بخش خصوصی نیز به دلیل آنکه شورای رقابت به قیمت گذاری محصولات آنها ورود کرد و نرخ هایشان را پایین آورد، درگیر مضرات نرخ گذاری دستوری شدند.

حالا در چنین شرایطی بار دیگر موضوع عرضه خودرو در بورس کالا مطرح شده و به نظر می‌رسد در صورت اجرایی شدن آن، این ماجرا به همه خودروسازان خصوصی و شاید هم ایران خودرو و سایپا تعمیم پیدا کند.

هرچند باز هم تاکید می شود که عرضه خودرو در بورس کالا روشی استاندارد و مرسوم نیست، اما به هر حال در مقایسه با قیمت گذاری دستوری، قرعه کشی و سامانه یکپارچه، شیوه معقول تری به نظر می رسد. در شیوه قرعه کشی، چند میلیون نفر در طرح های فروش خودروسازان شرکت می کردند و در نهایت تعداد اندکی از آنها برنده می شدند.

از طرفی، شواهد و قرائن نشان می دهد بسیاری از شرکت کنندگان در طرح های فروش خودروسازان، واسطه گران و دلالانی هستند که به قصد استفاده از ما به التفاوت قیمت کارخانه و بازار خودروها در این طرح ها ثبت نام می کردند. در شیوه فروش در سامانه یکپارچه نیز تعهداتی فراوان بر دوش خودروسازان قرار گرفته که می تواند چالشی بزرگ را برای آنها از منظر ایجاد تعهدات معوق به وجود بیاورد.

بنابراین عرضه خودرو در بورس کالا به عنوان روشی میانه و راهکاری موقت (تا وقتی زمینه برای فروش خودروها در حاشیه بازار فراهم شود) می تواند توأمان به نفع تولیدکنندگان و مصرف کنندگان تمام شود. با عرضه خودرو در بورس کالا، خودروسازان عملا قیمت های دستوری را دور می زنند، بنابراین نه تنها زیان نخواهند کرد، بلکه سود هم به دست خواهند آورد. از آن سو مشتریان نیز می توانند خودروهای موردنیازشان را با قیمتی کمتر از بازار تهیه کنند. در کنار اینها شاید تا حدی از انگیزه دلالی و واسطه گری نیز در بازار خودرو کاسته شود.

برچسب ها: بورس کالا عرضه خودرو در بورس کالا خودرو قیمت خودرو

ارسال نظرات

آخرین اخبار

پربازدید ها

موضوعات روز