نابسامانی در وضعیت بازار بلیت حمل و نقل عمومی

تیتر۲۰- با توجه به اینکه در آستانه عید نوروز هستیم، یک جست‌وجوی ساده در سایت و اپلیکیشن‌های عرضه بلیت نشان می‌دهد که بلیت کافی برای عرضه به مسافران نوروزی در هیچیک از ناوگان حمل و نقل عمومی وجود ندارد. این در حالیست که «عید نوروز» یکی از پیک‌های اصلی سفر محسوب می‌شود و باید تجهیزات زیرساختی، حمل و نقل برای مسافرین از قبل فراهم شده باشد تا مسافران سفری بی‌خطر و ایمن داشته باشند.

از سویی دیگر نیز کمبود انواع وسیله حمل و نقل در عرضه و تقاضای بلیت مانند روز روشن است؛ البته ناگفته نماند کمبود بلیت در پیک‌های اصلی مسافرتی در سال، زمینه ایجاد بازار سیاه را نیز فراهم خواهد کرد. در این روزها وضعیت به گونه‌ای پیش می‌رود که طبق بررسی‌های انجام شده، تقاضا برای مسافرت با ناوگان حمل‌ونقل عمومی در روزهای پایانی منتهی به سال جدید از میزان عرضه بلیت پیشی گرفته که درصد اعظمی از مردم موفق به تهیه بلیت به مقصدهای مد نظر نشدند.

وضعیت بازار بلیت با وعده سامان‌دهی نمی‌شود

بر اساس شواهد موجود وضعیت عرضه بلیت اتوبوس، قطار و هواپیما تفاوتی ندارد و موضوع کمبود بلیت در هر سه حوزه بیداد می‌کند. البته در حوزه هواپیما مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی از ورود بیش‌از ۸۰ فروند هواپیما در تایپ‌های مختلف خبر داده و گفته است که «از ابتدای دولت سیزدهم، ۸۰ فروند انواع هواپیما و هلیکوپتر وارد کشور شد که به «مرور» وارد چرخه پرواز می‌شود، اما برای پاسخ به نیاز فعلی ۵۵۰ فروند هواپیما نیاز است که در حال حاضر نزدیک به ۱۸۰ هواپیمای فعال در فرودگاه‌های کشور نشست و برخاست دارد.» با توجه به این اظهارات وزیر راه و شهرسازی در مورد واردات هواپیما، اما همچنان تعادلی در عرضه و تقاضای بلیت این حوزه مشاهده نمی‌شود.

البته باید در بازار بلیت به لجبازی و گران‌فروشی ایرلاین‌ها نیز اشاره کرد؛ به طور مثال از اواسط دی‌ماه که قیمت بلیت‌های هواپیما با افزایش رو به رو شد در مقابل موجب کمیاب شدن بلیت هواپیما در بازار شد که پس از رأی دیوان عدالت اداری، بلیت پروازهای داخلی از سوی شرکت‌های هواپیمایی با افزایش حدود ۱۰۰ درصدی عرضه شد.

در این راستا بذرپاش و محمد محمدی بخش رئیس سازمان هواپیمایی نسبت به گران‌فروشی و عدم تبعیت شرکت‌های هواپیمایی از قیمت مصوب شده واکنش نشان داده و اعلام کرده‌اند که با توجه به سوخت ارزانی که در اختیار ایرلاین‌ها قرار می‌گیرد دلیلی بر گران فروشی بلیت وجود ندارد و در این ارتباط مجوز شرکت‌های متخلف باطل می‌شود.

با این حال، با توجه به وضعیت کنونی بازار بلیت هواپیما و کمبود شدید بلیت مبرهن است که خط و نشان‌های دستگاه‌های اجرایی و البته وزیر راه و شهرسازی نتیجه‌ای نداشته و صرفاً به درد پر کردن آرشیو رسانه‌ها می‌خورد.

الزام تدابیر جدی دولت برای تأمین واردات اتوبوس

البته در سال‌های اخیر مسافرین برای بهره‌مندی از هواپیما، قطار و اتوبوس، در سفرهای بین شهری در خصوص تهیه بلیت دچار مشکلاتی بودند؛ کمبود بلیت هواپیما را به مسائل تحریمی این صنعت می‌توان ربط داد اما حمل و نقل زمینی نیز وضعیت بهتری ندارد؛ زیرا با یک جست و جوی ساده متوجه خواهیم شد در بسیاری در مقاصد بلیت قطار و اتوبوس نیست.

کمبود بلیت در آستانه نوروز کمبود بلیت حمل و نقل عمومی زمینه بازار سیاه برای دلالان این حوزه ایجاد می‌کند و با توجه به افزایش تقاضا در آستانه نوروز، این نابسامان در بازار بلیت حمل و نقل عمومی بین شهری تشدید شود.

بنابر اطلاعات سازمان راهداری در سال (۱۴۰۰) ۱۶ هزار و ۵۰۰ دستگاه بود که هم‌اکنون حدود ۷ هزار و ۵۰۰ دستگاه درحال خدمت رسانی در سطح کشور است؛ که براساس آمار ناوگان جاده‌ای کشور نصف شده است. طبق گفته مقام مسؤولان کشور بنا بود تا در اربعین حسینی امسال ۲ هزار دستگاه اتوبوس وارد چرخه فعالیت شود اما طبق گفته داریوش امانی رئیس سازمان راهداری زمان تحقق این فعلاً مشخص نیست؛ زیرا سازمان راهداری تاکنون نتوانسته ثبت سفارش اتوبوس‌های خود را انجام دهد.

برهمین اساس ناوگان جاده‌ای کشور با کمبود جدی روبه رو است و آمار اتوبوس‌های بین شهری نسبت به سال گذشته میانگین نصف شده که دولت باید نسبت به این روند اقدامات جدی را در دستور کار قرار دهد؛ البته بسیاری از شرکت‌ها حمل و نقل به دنبال افزایش نرخ بلیت هستند اما با وجود اینکه قیمت‌گذاری دستوری سیاستی نادرست است، اما تا زمانی که ناوگان‌های حمل‌ونقل سوخت دولتی دریافت می‌کنند، نباید قیمت‌های خود را به‌طور غیرمنطقی افزایش دهند.

بلیت قطار به دست مردم عادی نمی‌رسد

وضعیت حمل و نقل عمومی قطار نیز تعریفی ندارد و مانند باقی ناوگان حمل و نقل عمومی با کمبودات جدی روبه رو است. البته باید به این موضوع اشاره که شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی زمان فروش بلیت را در دقیقه آخر به مسافرین اعلام می‌کند و اگر طبق ساعت اعلام شده به سایت خرید بلیت قطار مراجع می‌کنیم با تکمیل ظرفیت مواجه خواهیم شد.

به نظر می‌رسد این بلیت‌ها به دست مصرف نمی‌رسد؛ دلالان بازار حمل و نقل این بلیت‌ها را خریداری می‌کنند سپس با یک قیمت دو برابری در بازار سیاه عرضه می‌کنند. در زمانی که پیک مسافر و تقاضا زیاد باشد بازار سیاه تشکیل می‌شود، اما در شرایط عادی و زمانی که صندلی‌های اتوبوس از تعداد درخواست‌کنندگان بلیت اتوبوس بسیار بیشتر است، چنین مشکلی رخ نمی‌دهد؛ در نتیجه دولت باید میزان ناوگان‌های عمومی برای راحتی مردم افزایش دهد.