شاخ به شاخ شدن "اصغر فرهادی" و "رضا عطاران"

تیتر 20 -  روز جمعه بلافاصله بعد از پخش برنامه «من و شما»، ویدئوی کوتاهی با تیتر «فاش شدن رازِ اصغر فرهادی پس از سال‌ها» در شبکه‌های اجتماعی دست به دست گشت. طبق این ویدئو، مریم امیرجلالی در بخشی از گفت‌وگو با آرش ظلی‌پور، اعلام کرده که طرح اصلی فیلمنامه «خانه به دوش» و «متهم گریخت» متعلق به اصغر فرهادی است و خودش نخواسته تا اسمش به عنوان نویسنده در هیچ جایی از سریال بیاید. این درحالی است که ماجرای نگارش طرح فیلمنامه این دو سریال، پیش از این بارها توسط رسانه‌های مختلف از جمله همشهری جوان، روزنامه صبا و برنامه هفت مطرح شده .

ماجرای همکاری اصغر فرهادی با ایرج محمدی و مهران مهام در نگارش طرح اصلی سریال «خانه بدوش» و «متهم گریخت»، اولین بار سال گذشته در هفته نامه همشهری جوان مطرح شد. آن زمان مهران مهام، درگفتگو با این هفته نامه، ماجرا را تکذیب کرد و گفت که اصغر فرهادی به هیچ عنوان طرح آنها را ننوشته است. بعد از انتشار این مصاحبه، بهروز افخمی هم مجددا این مسئله را در برنامه هفت مطرح کرد و آنجا هم با واکنش تند مهران مهام مواجه شد. مهام گفت موضوع کذب است و برای عنوان شدن چنین مسئله‌ای در برنامه واقعا متاسف است. این تهیه کننده یک بار دیگر هم ماجرا را در گفت‌وگو با روزنامه صبا تکذیب کرد. چند ماه بعد همشهری جوان در مصاحبه‌ای که با رضا عطاران برای ویژه‌نامه نوروزی انجام داد، مسئله را با این کارگردان در میان گذاشت. عطاران اظهار بی‌اطلاعی کرد و گفت طرح اصلی سریال را ایرج محمدی در اختیارش گذاشته و نمی‌داند آن را از کجا آورده است اما خود فیلمنامه توسط عطاران نوشته شده.

اگر ویدئوی منتشر شده در شبکه‌های  اجتماعی را کنار بگذاریم و خود برنامه من و شما را تماشا کنیم، به این نکته می‌رسیم که فاش شدن این راز چندان هم ربطی به مریم امیرجلالی نداشته. این بازیگر در حین مصاحبه با آرش ظلی‌پور گفت که بخش‌های مهمی از کار را به صورت بداهه اجرا کرده‌اند و اتفاقا رضا عطاران هم از این مسئله استقبال می‌کرده. او تعریف کرد که ماجرای شلوار بابات و صحبت کردن او با آقا ماشالا در مالزی که این روزها خیلی مورد توجه قرار گرفته، کاملا بداهه بوده و در هیچ جایی از فیلمنامه نیامده. صحبت درباره فیلمنامه خانه به دوش ادامه پیدا کرد تا اینکه امیرجلالی گفت:« آن آقای نویسنده خانه بدوش وقتی فیلمنامه را نوشت...» ظلی‌پور صحبتش را قطع کرد و پرسید:«چرا میگویید آقای نویسنده؟ چرا اسمش را نمیاورید؟» امیرجلالی گفت:«حالا بماند. نمی‌خواهم اسمش را بگویم.» مجری گفت:«بگذارید من اسمش را بگویم چون میدانم آقای اصغر فرهادی است.» بعد رو کرد به مخاطبان برنامه و گفت:«بگذارید یک چیزی بگویم که کمتر در رسانه‌ها گفته شده. طرح اصلی فیلمنامه سه تا کار آقای عطاران «خانه به دوش»، «متهم گریخت» و «ترش و شیرین»، متعلق به اصغر فرهادی بوده. بلافاصله امیرجلالی داخل حرفش پرید و گفت:«نه نه، ترش و شیرین را سروش صحت و محمدرضا آرین نوشتند. فقط طرح متهم گریخت و خانه به دوش مال آقای فرهادی بود، ترش و شرین نبود.» ظلی‌پور گفت:«بله نویسنده آن کارها که هیچ جایی از سریال اسمی ازشان به میان نیامده، اصغر فرهادی است.» امیرجلالی توضیح داد که خود فرهادی دلش نمی‌خواسته اسمی از او در سریالها وجود داشته باشد چون گفته بود می‌خواهد در سینما فعالیت کند و نمی‌خواهد اسمش در این سریالها باشد.»

نکته جالب اینجاست که بلافاصله بعد از مطرح شدن این ماجرا، اسم «خانه به دوش» به فهرست کارنامه تلویزیونی اصغر فرهادی در ویکی پدیا اضافه شد. حالا در ویکی‌پدیای اصغر فرهادی، آخرین اثر تلویزیونی‌اش، نویسندگی خانه به دوش است. در صفحه خانه به دوش هم اسم رضا عطاران از مقابل عنوان نویسنده سریال حذف شده و به جای آن اسم اصغر فرهادی نوشته شده است. این درحالی است که فرهادی فقط طرح اصلی سریال را نوشته و نویسنده اصلی آن خود رضا عطاران است. جالبتر اینکه در مصاحبه آرش ظلی‌پور و مریم امیرجلالی، به نگارش طرح اصلی سریال «متهم گریخت» هم اشاره شده بود اما در صفحه این سریال در ویکی پدیا خبری از اسم متهم گریخت نیست و در صفحه فرهادی هم به آن اشاره‌ای نشده است.

نقطه قوت اصلی سریال «خانه به دوش» و «متهم گریخت» فیلمنامه شان است. هم قصه چفت و  بست دارد و هم شخصیت ها دارای شناسنامه هستند. جلوی نویسنده اولی اسم رضا عطاران وجود دارد و دومی سعید آقاخانی. با این حال همواره شایعه ای بوده که فیلمنامه هر دو را اصغر فرهادی نوشته اما نخواسته نامش پای آن ها بخورد. حتی اگر  این طور هم نباشد نمی توان منکر وجه شبه دنیای فیلمنامه این دو سریال به آثار سینمایی اصغر فرهادی بود: «خانه به دوش» و «متهم گریخت» بشدت شبیه زندگی هستند همان طور که فیلم های فرهادی تلاشی است برای بازآفرینی واقعیت زندگی. راستی چرا سعید آقاخانی و رضا عطاران فقط یک فیلمنامه خوب نوشته اند و به چه علت فیلمنامه های بعدی شان موفق نیست؟!/تبیان