آقای رئيس‌جمهور! دلار از 4650 تومان گذشت

تیتر 20 - دکتر حسن روحانی و تيم اقتصادی‌اش كه جزو منتقدان سرسخت تحولات ارزی اوايل دهه 90 و رشد بهای ارز در دولت دهم و روزهای تحريم بودند، بد نيست نگاهی به بازار ارز بيندازند تا بينند دلار در بازار تهران امروز یکشنبه از كانال 4650 تومان نيز عبور كرده و دلار دولتي نيز از مرز 3663 تومان گذشته است، اين در حالي است كه به اعتقاد نمايندگان مجلس يكي از دلايل رشد قيمت‌ها و گراني‌ها همين تلاطم‌هاي ارزي چندماه اخير بازار ارز است. 

افرادي كه مدعي بودند در دولت دهم قيمت ارز روزانه با رشد همراه مي‌شد، امروز اگر نگاهي به بازار ارز بيندازند مي‌بينند كه بهاي ارز به شكل ساعتي در بازار با رشد همراه مي‌شود، به طوري كه طي سه تا چهار ماه اخير بهاي ارز دولتي و بازار آزاد روند رو به رشد خود را پيوسته ادامه داده‌اند و هم اكنون دلار در بازار آزاد از مرز 4660 تومان گذشته است و اين امر سكه و طلا و بسياري از كالاهاي ديگر در اقتصاد ايران را با رشد قيمت همراه مي‌كند زيرا ارز به طور مستقيم و غيرمستقيم و رواني بر ساختمان قيمت‌هاي كالا و خدمات در اقتصاد اثرگذار است.

   

چندي پيش سخنگوي دولت مدعي شد كه خاطر آقاي رئيس‌جمهور از رشد بهاي ارز در بازار مكدر است، حال كه بهاي ارز در بازار بيش از 300 تومان ديگر پيشروي داشته است، بايد ديد خاطر رئيس‌جمهور، معاون اول، سخنگوي دولت، رئيس كل بانك مركزي، معاون اقتصادي رئيس‌جمهور، مشاور ويژه اقتصادي رئيس‌جمهور و... به چه شكل است، بي‌شك صادركننده‌هاي نفت و مواد نفتي و مشتقات و كانی‌هاي فلزي و... از رشد بهاي ارز خوشحال هستند زيرا سودآوري آنها از محل «تسعير نرخ ارز» افزايش مي‌يابد. 

 

اخيراً عباس عراقچي معاون وزير نيز طي مصاحبه‌اي مدعي شد بالغ بر 40ميليارد دلار در سال نفت مي‌فروشيم، اين در حالي است كه هم اكنون بهاي نفت نيز به مرز 70دلار رسيده است و بايد ديد چرا به رغم آنكه در تمامی كشورهاي دنيا معاونت‌هاي ارزي كشورها از بين چهره‌هاي شاخص دانشگاهي و آن هم با 30سال سابقه كار موفق و مؤثر در بخش پولي، مالي، ارزي و بانكي انتخاب مي‌شود، چرا معاونت ارزي كشور از وجود چنين فردي محروم است و نكته جالب اين است كه به رغم تلاطم‌هاي قابل ملاحظه در بازار ارز اما تا كنون از هر گونه مصاحبه خودداري كرده است. نكته قابل تأمل اين است كه وزارت امور خارجه به‌رغم آنكه مواضع رئيس‌جمهور امريكا براي متلاطم كردن بازار ايران جهت عدم سرمايه‌گذاري در بخش‌هاي مولد و واقعي و همچنين ايجاد موج‌هاي مكزيكي در بازار ارز بر هر آشنا به عرصه اقتصادي و سياسي مشخص است، گاه تحليل هايي ارائه مي‌دهد كه به تلاطم‌هاي ارزي مي‌انجامد، اين در حالي است كه بايد مقابل موج‌هاي ارسالي از سوي ترامپ به اقتصاد ايران موج‌شكن زد. 

 

براي فهم آنچه در بازار ارز و بخش پولي ايران اتفاق افتاده است، بايد گفت يارانه نقدي 45هزار توماني سال 89 تقريباً با 45دلار برابري مي‌كرد اما امروز يارانه نقدي 45هزار توماني با كمتر از 10دلار برابري مي‌كند و اگر قدرت خريد ريال را در زمان‌‌هاي مختلف مقايسه كنيم مي‌بينيم كه تضعيف ريال در برابر ساير ارزها مقوله‌اي در جريان است. 

 

طبق گزارشي كه پيش از اين خبرگزاري فارس تهيه کرده بود گويا دولت از محل فروش ارز مداخله‌اي در بازار آزاد ارز در هشت ماهه ابتدايي سال جاري بيش از 5هزارميليارد تومان درآمد كسب كرده است كه‌ اي كاش دولت به جاي اينكه بخواهد بودجه و ماليه خود را از محل گرانفروشي ارز در بازار تأمين كند، به دنبال كسب درآمد از محل بهبود فضاي كسب و كار و رشد درآمدهاي اشخاص حقيقي و حقوقي در اقتصاد و ماليات‌ها بود نه اينكه به گرانفروشي ارز بيفتد و از اين محل واردات 40تا 60ميليارد دلاري به كشور كه عموماً غذاي انسان، دام طيور، آبزيان ، دارو، مواد واسطه‌اي توليد و كارخانجات است با چالش مواجه شود.

   

عضو كميسيون اقتصادي مجلس شوراي اسلامي از تداوم افزايش قيمت دلار در ماه‌هاي گذشته و گراني كالاهاي اساسي در بازار انتقاد كرد. 

سيدكاظم دلخوش اباتري در گفت‌وگو با خانه ملت، با انتقاد از روند صعودي قيمت دلار در چند ماه گذشته گفت: كارشكني‌هاي امريكايي‌ها در اجراي مفاد برجام تأثيراتي بر نرخ دلار داشته است، همچنين اغتشاشات اخير نيز مقداري بر افزايش قيمت دلار تأثيرگذار بوده اما اين تأثيرات مقطعي است. عضو كميسيون اقتصادي مجلس شوراي اسلامي با اشاره به اينكه رشد تقاضا براي دلار باعث مي‌شود كه بازار ارز تحت تأثير قرار بگيرد، افزود: در حال حاضر رشد تقاضا براي دلار در بازار خيلي بالا نبوده، بنابراين دليلي ندارد كه نرخ دلار طي چندماه با اين ميزان رشد قابل توجه روبه‌رو شود كه قيمت دلار به حدود 4هزار440تومان برسد. دلخوش اباتري افزود: افزايش قيمت دلار در ماه‌هاي گذشته باعث رشد قيمت كالاهاي اساسي شده و به طور طبيعي به افزايش تورم و گراني منجر شد، اين در حالي است که يكي از دغدغه‌هاي مردم وضعيت معيشتي است و نبايد گراني جديد به جامعه تحميل مي‌شد. اين نماينده مردم در مجلس شوراي اسلامي افزود: ارز در كشور در اختيار بانك مركزي است، بنابراين بايد اين بانك، بازار را مديريت كند. روند متداوم افزايش نرخ ارز، به بخش توليد آسيب جدي وارد و آرامش نسبي بازارهاي مختلف را با چالش روبه‌رو مي‌كند. 

   

نايب رئيس كميسيون تلفيق بودجه مجلس شوراي اسلامي با اشاره به اينكه نرخ تورم يكي از مؤلفه‌هاي مؤثر در تعيين قيمت ارز است، گفت: بايد پذيرفت اتفاق خاصي در اقتصاد كشور نيفتاده است كه براثر آن بازار ارز با تقاضاي بيش از حد روبه‌رو شود، بنابراين براساس مؤلفه‌هاي اقتصادي مانند نرخ تورم نبايد قيمت دلار بيشتر از محدوده قيمتي 4هزار تومان مي‌شد. رحيم زارع در گفت وگو با خانه ملت، با انتقاد از وضعيت بازار ارز گفت: آمارهاي اقتصادي دولت بيانگر تورم تك‌رقمي است، بنابراين نبايد قيمت دلار با جهش قابل توجهي روبه‌رو مي‌شد. بخشي از رشد قيمت دلار اصطلاحاً حبابي است. 

  

وي تصريح كرد: مي توان گفت در طول فعاليت دولت يازدهم، عملكرد تيم اقتصادي دولت در خصوص مديريت بازار ارز به طور نسبي مناسب بود و اين انتظار وجود داشت اين روند در دولت دوازدهم نيز تكرار شود اما حداقل عملكرد تيم اقتصادي دولت در مديريت بازار ارز، در چندماه گذشته مناسب نبوده است. 

  

نايب رئيس اول كميسيون تلفيق بودجه مجلس شوراي اسلامي يادآور شد: متأسفانه افزايش قيمت ارز علاوه بر اينكه در رشد قيمت‌ها تأثيرات اقتصادي دارد از بعد رواني نيز در گراني كالاها در بازارهاي مختلف تأثيراتي داشته است، در هرصورت دولت نبايد اجازه بدهد تا بازار سوداگري ارز رونق يابد. همچنین علي اكبر كريمي عضو هيئت رئيسه كميسيون اقتصادي مجلس شوراي اسلامي افزود: خريد و فروش ارز از طريق هر ساز وكار غيرقانوني به ايجاد رانت منجر مي‌شود. در حال حاضر بخشي از قيمت دلار در بازار كاذب است چراكه نبايد قيمت دلار براساس مؤلفه‌هاي اقتصادي تا اين حد افزايش يابد. 

   

نقش دولت و شركت‌ها و هلدينگ‌هاي بزرگي مانند پتروشيمي و فولادي در عرضه ارز به بازار بسيار حایز اهميت است و اگر اين مجموعه‌ها اراده كنند توانايي اثرگذاري در بازار ارز را دارند، كما اينكه در هفته‌هاي اخير دولت نشست صميمي با هلدينگ‌هاي پتروشيمي و فولادي در نهاد رياست جمهوري داشته است كه يك فرد از بخش خصوصي خواستار افزایش نرخ دلار به 6هزار تومان شده و دليل اين خواسته را تقويت صادرات غيرنفتي عنوان كرده است درصورتي كه صادرات غيرنفتي واقعي ايران به 5ميليارد در سال هم نمي‌رسد و هيچ ارتباطي بين رشد بهاي ارز با رشد صادرات نيست و در سال جاري شاهد رابطه معكوس هم بوده‌ايم. 

   

رشد بهاي ارز يكي از خواسته‌هاي پيوسته بخش خصوصي در دولت‌هاي يازدهم بود كه تا حدي در دولت قبل با آن مبارزه شد ولي در دولت دوازدهم اين رشد‌هاي پيوسته براي مردم ايران نگراني‌هايي را ايجاد كرده است، اگر چه بهانه اتاق‌هاي بازرگاني براي جهش دلار تقويت صادرات غير نفتي بوده است اما در كمال تعجب مي‌بينيم به رغم جهش‌هاي چند صددرصدي ارز از سال 91 تاكنون كل صادرات واقعي غيرنفتي ايران 5ميليارد دلار هم نمي‌شود و در سال جاري حتي صادرات غيرنفتي دچار سقوط نيز شده است، بدين ترتيب به نظر مي‌رسد بين رشد بهاي دلار و تقويت صادرات هيچ ارتباطي وجود ندارد و گاه نتيجه عكس هم مي‌دهد./جوان آنلاین