بیکاری همراه با حقوق..!

تیتر 20 - در هر خانواده ای دست کم، یک نفر شاغل است؛ که خرج و برج خانواده را بر دوش گرفته و زندگی را با درآمد خود می چرخاند. در صورت بیکار شدن همان یک نفر از کار، زندگی تک تک افراد خانواده تحت شعاع قرار می گیرد. همیشه لازم است قبل از بحران های غیر مترقبه، برای آن ها برنامه ریزی داشته باشیم؛ تا دچار مشکل نشویم. بیکاری یکی از همین بحران هاست، که از قبل خبر نمی کند. پس باید برای بیکاری آماده شویم تا بتوانیم به خوبی با آن مقابله کنیم. تا به حال عده زیادی با مواجه شدن با بیکاری، به خاطر برنامه ریزی نادرست و شاید نداشتن برنامه، زندگی خود را باخته اند. اما عده ای که همیشه سرشان در حساب و کتاب است؛ و برای حق و حقوق خود مطالعات گسترده ای دارند، نمی گذارند زندگی به کامشان تلخ شود. چند ماه پیش، مهندس حاذقی که در یکی از کارخانه های صنایع غذایی معتبر مشهد کار می کرد، به دلیل تعدیل نیرو از کار بیکار شد.

این فرد اگرچه سابقه کاری درخشانی داشت، اما در کمال ناباوری کار خود را از دست داد. هزینه های جاری، اقساط وام مسکن و... فشار زیادی بر او وارد می کرد. میزان زیاد اقساط و بدهی ها ذهن او را درگیر کرده بود. او برای رفع مشکلات فعلی به کاریابی ها متوسل شد. نه تنها شغل مناسب پیدا نمی شد بلکه تا رسیدن به شغل مناسب نیز زمان زیادی لازم بود. تنها راه چاره مراجعه به سازمان تامین اجتماعی و کمک گرفتن از آن ها بود. با مشاوره از این سازمان، به سرعت کارهای بیمه بیکاری او انجام شد. بیمه بیکاری تا زمان یافتن شغل جدید به فرد پرداخت می شد. با یک دوراندیشی ساده به راحتی از پیامدهای سخت بیکاری که حتی ممکن بود خانواده را نیز از هم بپاشد، جلوگیری به عمل آمد. در این مقاله از دخل و خرج سعی شده است تا حد امکان به سوالات احتمالی در زمینه بیمه بیکاری پاسخ داده شود. امید است این مقاله، کلیدی برای حل مشکلات بیکاران باشد.

بیکار از نظر قانون بیمه بیکاری، بیمه شده ای است که بدون میل و اراده بیکار شود ولی آماده به کار باشد. بر اساس این قانون، بیمه شدگانی که به علت تغییرات ساختار اقتصادی کارگاه مربوط، به تشخیص وزارتخانه مربوط و تایید شورای عالی کار، بیکار موقت شناخته می شوند و بیمه شدگانی که به علت بروز حوادث غیر مترقبه مانند سیل، زلزله، جنگ و آتش سوزی بیکار می شوند نیز می توانند از مقررات این قانون استفاده کنند. غیر ارادی بودن بیکاری، ملاک اصلی برقراری حمایت های قانونی برای بیمه شدگان بیکار است. بنابراین کارگری که به میل خود، کارخود را ترک می کند، نمی تواند از این حمایت ها برخوردار شود.

چه کسی بیکار واقعی را تشخیص می دهد؟

تشخیص ارادی و غیر ارادی بودن بیکاری بیمه شدگان، برعهده کمیته های متشکل از نمایندگان اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان تامین اجتماعی است. شعب تامین اجتماعی براساس معرفی ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی، درباره برقراری مقرری بیمه بیکاری برای بیمه شدگان اقدام می کنند.

زمان گزارش بیکاری غیر ارادی برای دریافت مقرری بیمه بیکاری چه موقع است؟

بیمه شده ای که کار خود را به صورت غیر ارادی از دست می دهد، برای دریافت مقرری بیمه بیکاری، باید حداکثر ظرف مدت 30 روز از تاریخ بیکاری، موضوع را به واحدهای اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی اطلاع دهد و آمادگی خود را برای اشتغال به کار تخصصی خود یا کار مشابه آن اعلام کند.

مقرری بیمه بیکاری از چه زمانی پرداخت می شود؟

مقرری بیمه بیکاری بیمه شدگان واجد شرایط از روز اول شروع بیکاری آنان محاسبه و پرداخت می شود.

برای دریافت بیمه بیکاری باید چه شرایطی داشته باشیم؟

بیمه شدگان بیکار، درصورت احراز شرایط زیر استحقاق دریافت مقرری بیمه بیکاری را دارند:

1) مشمول قانون کار و قانون تامین اجتماعی باشند.2)بیکاری حداکثر 30 روزپس از اخراج یا اعلام نیاز نداشتن توسط کارفرما به اداره کار گزارش شود (در موراد خاص بیشتر از 30 روز نیز امکان دارد).3) به صورت غیر ارادی از کار اخراج شده باشند. 4)تبعه کشورهای خارجی نباشند.5)مستمری بگیر، باز نشسته یا از کار افتاده کلی نباشند.6) بیمه شده قبل از بیکار شدن حداقل 6 ماه سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد. (درصورت اتمام قرارداد بیکارشدن حداقل یک سال سابقه نیاز است ).

نکات: الف) بیمه شدگانی که به علت بروز حوادث غیر مترقبه مانند سیل، جنگ، زلزله و آتش سوزی بیکارمی شوند، برای دریافت مقرری بیمه بیکاری، نیاز به داشتن حداقل سابقه پرداخت حق بیمه ندارند و حتی اگر در روز اول کار بر اثر این حوادث بیکار شوند، می توانندمقرری بیمه بیکاری دریافت کنند. ب) بیمه شدگان باید در دوره های کار آموزی و سواد آموزی که از سوی اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی و نهضت سواد آموزی بر گزار می شود، شرکت کنند و هر دو ماه یک بار، گواهی لازم در این زمینه را به شعب تامین اجتماعی ارائه کنند.

مدت پرداخت و جدول بیمه بیکاری به چه صورت است؟

مدت پرداخت مقرری بیمه بیکاری به بیمه شدگان واجد شرایط، به سابقه پرداخت حق بیمه از سوی آنان بستگی دارد.در هر حال مدت آن از 36 ماه برای بیمه شدگان مجرد و 50 ماه برای بیمه شدگان متاهل و متکفل بیشتر نیست. حد اکثر مدت استفاده از مقرری بیمه بیکاری برای هر بیمه شده درطول دوران کاری وی به شرح جدولی است که در ادامه می آید.

تنها استثنا درباره سقف مدت زمان پرداخت مقرری بیمه بیکاری، مربوط به افراد مسن مشمول قانون بیمه بیکاری است که در زمان وقوع بیکاری 55 سال و بیشتر و 10 سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشند. این افراد درصورت اشتغال نداشتن، می توانند تا رسیدن به سن بازنشستگی از مقرری بیمه بیکاری استفاده کنند.

مبلغ مقرری روزانه بیمه بیکاری چه مقدار است؟

میزان مقرری روزانه بیمه بیکاری، 55 درصد متوسط مزد یا حقوق یا کارمزد روزانه بیمه شده است. به مقرری افراد متاهل و متکفل، به ازای هر یک از افراد تحت تکفل (حداکثرتا 4نفر) 10 درصد حداقل دستمزد زمان بیکاری (شروع بیکاری) افزوده می شود، اما در هر حال میزان مقرری بیمه بیکاری نباید از حداقل دستمزد تعیین شده برای هرسال کمتر و از 80 درصد متوسط مزدیا حقوق بیمه شده بیشتر باشد. متوسط مزد یا حقوق روزانه بیمه شده که مبنای تعیین مقرری بیمه بیکاری است از طریق تقسیم جمع کل دریافتی مبنای کسر حق بیمه ظرف 90 روز قبل از شروع بیکاری بر روزهای کار بیمه شده در این مدت محاسبه می شود.

چرا بیمه بیکاری گاهی قطع می شود؟

بیمه بیکاری به دلایل زیر قطع خواهد شد:

1) بیمه شده مجدد به کار اشتغال یابد.

2) بیمه شده بیکار بدون عذر موجه از شرکت در دوره های کار آموزی یا سواد آموزی خود داری کند.

3) بیمه شده بیکار از قبول شغل تخصصی خود یا شغل مشا به پیشنهادی خود داری کند.

4) بیمه شده بیکار، مشمول استفاده از مستمری بازنشستگی یا از کار افتادگی کلی شود یا فوت کند.

5)بیمه شده با دریافت مزد ایام بلا تکلیفی به کار اولیه برگردد.

6) مدت زمان استحقاقی بیمه شده برای دریافت مقرری بیمه بیکاری خاتمه یابد.

البته عامل دیگری هم در قطع مستمری بیمه شدگان وجود دارد. بیمه شدگان بیکاری در تماس با خراسان از این مکانیزم، که شرح آن را در ادامه خواهیم گفت، بسیار گله مند بودند و آن را به منزله عاملی برای ادامه دار شدن بیکاری شان بیان کردند و خواستار اصلاح این قانون شدند.

7) عدم تایید صداقت اظهارات بیمه شدگان توسط ماموران بیمه. البته تایید درستی گفتار آنان دارای مکانیزم سختگیرانه ای است، که بیمه شدگان راجع به آن بسیار گلایه مند هستند. بر این اساس ماموران بیمه به منزل فرد بیکار شده مراجعه می کنند؛ (هر چند این سرکشی به صورت اتفاقی صورت می گیرد)، در صورت نبودن وی در خانه، این غیبت به معنای شاغل بودن او تعبیر می شود. چنان چه ماموران در سه روز سرکشی موفق به ملاقات با فرد بیمه شده نشوند، مقرری بیمه وی قطع خواهد شد.

بیمه بیکاری درباره کارگران فصلی به چه صورت است؟

کارگران فصلی در صورتی که صرفا دراثنای فصل کار اخراج شوند و بیکاری آن ها بلا اراده تشخیص داده شود، مشمول در یافت مقرری بیمه بیکاری خواهند بود.

برای بیمه بیکاری چه مدارکی لازم است؟

اصل و کپی یک سال آخر قراردادکار یا رای صادر شده - عکس 4×3 جدید (4 قطعه) - اصل و کپی مدرک تحصیلی یا مدرک فنی - اصل و کپی تمام صفحات شناسنامه - اصل و کپی کارت ملی - اصل و کپی گواهی کار از شرکت - اصل وکپی کارت پایان خدمت (فقط برای آقایان) - پوشه روغنی (یک جلد) - کپی صفحه اول دفترچه بیمه

درصورتی که کارگر در اثنای قرارداد کار اخراج شود، آیا مشمول بیمه بیکاری می شود؟

در صورت صدور رأی مراجع حل اختلاف مبنی بر قطع رابطه کاری و غیر ارادی بودن بیکاری با دارا بودن دیگر شرایط مندرج در قانون، مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری می شود.

آیا افرادی که واجد شرایط دریافت مقرری بیمه بیکاری تشخیص داده می شوند در پایان هر سال، پاداش (عیدی) نیز به آن ها تعلق می گیرد؟

خیر، هیچ گونه عیدی و پاداش به مقرری بگیران درطول دوره استحقاق تعلق نمی گیرد.

آیا مقرری بیمه بیکاری مشمول کسر مالیات می شود؟

به استناد تبصره «6» ماده 7قانون بیمه بیکاری، مقرری بیمه بیکاری مانند دیگر مستمری های تأمین اجتماعی از پرداخت هر گونه مالیات معاف است.

آیا در طول دوران اشتغال فقط یک بار می توان از مقرری بیمه بیکاری استفاده کرد؟

پرداخت مقرری بیمه بیکاری، طبق ماده 7 قانون بیمه بیکاری با توجه به سوابق پرداخت حق بیمه وی متفاوت است و بیمه شده می تواند در مراحل مختلف، مشروط به این که از سقف مدت استحقاق تجاوز نکند در سنوات مختلف از مزایای بیمه بیکاری بهره مند شود.

خراسان