ترمیم شکاف حقوق بازنشسته‌ها

تیتر20 - شکاف به‌وجود‌آمده بین حقوق بازنشستگان کشوری و لشکری با کارکنان فعلی ترمیم شد. براساس تصمیم هیات دولت، افزایش امتیاز حقوق بازنشستگان برای اجرا ابلاغ شده و حقوق بازنشستگان با ۳۰ سال سابقه خدمت کمتر از یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان نخواهد بود. آمار اعلامی نشان می‌دهد گروه‌های اول و دوم شغلی که کمترین حقوق دریافتی را داشته‌اند، با افزایش امتیاز حقوق قابل ملاحظه ۱۰۸ درصدی مواجه شده‌اند؛ درحالی‌که افراد با حقوق بالاتر (گروه ۲۰ شغلی) مشمول افزایش امتیاز ۱۰ درصدی شده‌اند.

تصمیم دولت برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان لشکری و کشوری برای اجرا ابلاغ شد. پس از ۱۱ سال از تصویب قانون خدمات کشوری، امتیازات گروه‌های شغلی گوناگون ارتقا یافت تا بخشی از شکاف ایجاد شده بین کارکنان شاغل و بازنشسته دولت پر شود. بر اساس ابلاغیه جدید، گروه‌های شغلی اول و دوم دولتی(با کمترین دریافتی) مشمول بیشترین افزایش امتیاز شده و امتیاز حقوق آنان به بیش از ۲ برابر افزایش یافت. کمترین افزایش امتیاز نیز برای گروه ۲۰ شغلی اعمال شده که حدود ۱۰ درصد بوده است.

پس از سال‌ها اعتراض بخش عمده‌ای از بازنشستگان، بالاخره در سال جاری این غائله خاتمه پیدا کرد و دولت تصمیم به همسان‌سازی حقوق بازنشستگان لشگری و کشوری گرفت. البته یک بار در قانون خدمات کشوری در سال ۱۳۸۶، ضریب حقوق بازنشستگان ارتقا یافت تا اندکی از فاصله ایجاد شده بین حقوق بازنشستگان و شاغلین هم‌رده کاسته شود، اما طی این سال‌ها بار دیگر حقوق شاغلین بر حقوق بازنشستگان فزونی قابل توجهی یافت. دلیل آن هم افزایش‌های سالانه شدیدتر شاغلین نسبت به بازنشستگان بوده است. چرا که در هر سال حقوق بازنشستگان تنها یک‌بار و در هنگام بستن بودجه افزایش می‌یافت و در مقابل حقوق شاغلین در طی سال نیز با افزایش روبه‌رو می‌شد که دلیل آن رشد فوق‌العاده‌های گوناگونی است که به کارمندان دولتی پرداخت می‌شود. حقوق فرد بازنشسته‌ای که ۳۰ سال خدمت کرده است، معادل میانگین حقوق و مزایایی است که در ۲ سال پایانی خدمت خود دریافت کرده بود. از اینرو حقوق افراد شاغل شتاب بیشتری نسبت به افراد بازنشسته یافته بود و هنگامی که شکاف به سطح قابل‌ملاحظه‌ای رسید، میزان اعتراضات بازنشستگان نیز افزایش یافت. همین امر زمینه افزایش امتیاز حقوق بازنشستگان را پس از ۱۱ سال مهیا کرد.

هیات دولت اردیبهشت ۱۳۹۷، به پیشنهاد مشترک سازمان‌های برنامه و بودجه کشور و اداری و استخدامی کشور در ماده ۳ تصویب‌نامه خود مساله همسان‌سازی حقوق بازنشستگان، موظفین و مشترکان صندوق بازنشستگی کشوری و سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح را گنجاند. این همسان‌سازی پس از اعمال درصد افزایش حقوق سال ۱۳۹۷ نسبت به سال ۱۳۹۶ و مطابق با جداولی است که روز گذشته رسانه‌ای شده است. هرچند این جداول طبق تصویب هیات دولت باید تا پایان اردیبهشت ماه برای اجرا ابلاغ می‌شد، اما به هر حال با یک تاخیر حدودا یک ماهه این جداول برای اجرا به دستگاه‌های اجرایی کشور ابلاغ شد تا روند اجرایی افزایش حقوق بازنشستگان آغاز شود.

در ابلاغیه جدید افزایش حقوق بر اساس افزایش امتیازات اعمال خواهد شد. میزان افزایش امتیازات برای گروه‌های شغلی مختلف متفاوت است. گروه‌های گوناگون شغلی براساس مقاطع تحصیلی بازنشستگان، نوع و حساسیت شغل، اهمیت وظایف، میزان مسوولیت‌ها و برحسب رسته‌ها و رشته‌های مختلف شغلی که درآن خدمت کرده‌اند، تعیین می‌شود. این دسته‌بندی برای نیروهای مسلح به‌طور مجزا و بر اساس درجه نظامی و برای بازنشستگان قضایی نیز به شیوه‌ای دیگر انجام می‌شود. همچنین اساتید دانشگاه و اعضای هیات علمی نیز براساس مرتبه علمی درجه‌گذاری می‌شوند. هر چه گروه شغلی یا مرتبه شغلی بازنشسته‌ای پایین‌تر باشد به معنی این است که میزان حقوق دریافتی او نیز کمتر بوده است. بر اساس اطلاعیه‌ای که پیش‌تر دولت اعلام کرده بود، حقوق بازنشستگان، وظیفه‌بگیران و مشترکان صندوق بازنشستگی کشوری و سازمان تامین‌اجتماعی نیروهای مسلح در سال ۱۳۹۷، معادل۱۰ درصد نسبت به سال ۱۳۹۶ افزایش می‌یابد. همچنین حداقل حقوق بازنشستگان، وظیفه‌بگیران و مشترکان صندوق بازنشستگی کشوری و سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح و سایر صندوق‌های وابسته به دستگاه‌های اجرایی به میزان یک میلیون و ۱۳۸ هزار و ۵۰۰ تومان تعیین شده بود و حداکثر حقوق آنان نیز هفت برابر حداقل حقوق بازنشستگی، یعنی حدود ۷ میلیون و ۹۷۰ هزار تومان تعیین می‌شود. اما برای بازنشستگانی با ۳۰ سال خدمت که پس از افزایش سالانه و همسان‌سازی، حقوق آنها کمتر از یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان بود، دولت اجازه داد تا حقوق این افراد به یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان ارتقا یابد. در مورد سقف حقوقی نیز برای اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی قاعده نیست و این افراد از سقف حقوق مستثنی هستند.

بر اساس دستور هیات دولت، همسان‌سازی حقوق بازنشستگان، موظفین و مشترکان صندوق بازنشستگی کشوری و سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح پس از اعمال درصد افزایش حقوق سال ۱۳۹۷ نسبت به حقوق سال ۱۳۹۶، اعمال خواهد شد که با ضریب حقوق یک‌هزار و هفتصد و نود و هفت (۱,۷۹۷)‌ ریال اعمال می‌شود. بررسی ابلاغیه صادرشده نشان می‌دهد که بیشترین افزایش امتیاز برای گروه‌های پایین‌تر اعمال شده است. طوری که برای گروه‌های اول و دوم شغلی که حقوق پایین‌تری نسبت به سایر گروه‌ها دریافت می‌کردند، امتیاز شغلی به بیش از ۲ برابر ارتقا یافته است. هر چه گروه شغلی بالاتر می‌رود، میزان افزایش امتیاز نیز کاهش پیدا می‌کند، طوری که میزان افزایش امتیاز برای گروه شغلی بیستم، تنها ۱۰ درصد بوده است. این رویه برای گروه‌های قضایی و نظامی نیز رعایت شده است. مثلا برای مربی میزان افزایش امتیاز ۳۱ درصد بوده در حالی که میزان افزایش امتیاز برای مرتبه استاد ۲۱ درصد گزارش شده است. در مورد مقامات نیز کمترین افزایش امتیاز حقوق برای معاون اول رئیس‌جمهور، نواب رئیس‌مجلس و اعضای شورای نگهبان اعمال شده که ۱۷ درصد بوده است. در مقابل گروه مقامات الف که همان معاونان وزیر هستند، مشمول افزایش امتیاز ۲۳ درصدی شده‌اند. این‌طور به نظر می‌آید که برای مقامات بند هـ (روسای سه قوه) افزایش امتیازی در نظر گرفته نشده است.

برای محاسبه میزان افزایش حقوق در هر گروه می‌توان فرض کرد که حقوق بازنشسته‌ها از دو عامل «افزایش ضریب حقوق» و «افزایش امتیاز» تغییر کرده و تحت تاثیر فاکتور دیگری قرار ندارد. با این فرض گروه شغلی اول و دوم بیشترین افزایش حقوق را در سال ۹۷ نسبت به سال گذشته تجربه می‌کنند که بیش از ۸۰۰ هزار تومان است. در مقابل گروه شغلی بیستم کمترین افزایش حقوق را بین تمامی گروه‌های دولتی تجربه خواهند کرد که رقمی معادل ۳۷۰ هزار تومان است.