بانکها قدرت تاثیرگذاری چندانی در تحولات بازار ارز ندارند

علی جهانی، کارشناس امور بانکی معتقد است در شرایط فعلی شبکه بانکی و مجموعه ابزارها و امکانات آن، تنها عوامل و ابزاری خواهند بود که می توانند در خدمت بانک مرکزی و سیاست های تنظیمی دولت نقش آفرین باشند و اگر آنها با دقت و نظم کار خود را به هنگام انجام دهند، تنها می توانند نقش کارگزاری خود را به خوبی ایفا کنند.

کد خبر: ۳۰۶۹۳

بانکها قدرت تاثیرگذاری چندانی در تحولات بازار ارز ندارند

تیتر20 - بر هیچ کس پوشیده نیست که بانک مرکزی به عنوان متولی نظام بانکی کشور با ابزارهایی که در اختیار دارد و با تدابیر کارشناسی و تصمیم های تاثیرگذار نقشی بی بدلیل در تحولات بازار ارز در کشور ایفا می کند. اما در خصوص بایدها و نبایدهای این موضوع و نیز نقش و اهمیت شبکه بانکی کشور در این میان همواره نظرات مختلفی مطرح بوده است.

بسیاری از کارشناسان معتقدند شبکه بانکی در کشور به عنوان تابعی از نظام بزرگتری به نام بانک مرکزی بدون در اختیار داشتن قدرت لازم برای اثرگذاری بر بازار ارز نمی تواند نقش چندانی را مستقلا در این بازار ایفا نماید، اما در مقابل هستند کارشناسانی که معتقدند در صورت خروج بانک مرکزی از نقش دستوری به بانک ها خصوصا در بحث نرخ سود و نحوه عملکرد و قدرت تصمیم گیری شبکه بانکی در خصوص نقش صرافی بانکها، صرف نظر از موانع بین المللی، بانکها می توانند در واقعی شدن و ثبات بازار ارز نقش موثرتری نسبت به امروز ایفا نمایند.

در این خصوص و میزان و اهمیت نقش شبکه بانکی کشور در تحولات بازار ارز، گفت و گویی داشته ایم با علی جهانی، کارشناس با سابقه بانکداری در کشور، که در ادامه می خوانید:

- به نظر شما تحولات بازار ارز تابع چه عواملی است و با توجه به اینکه ۱۱ بانک در فرآیند ارزی کشور نقش آفرینی می کنند و خدمات ارزی ارائه می دهند.، نقش سیستم بانکی را در بازار ارز چگونه ارزیابی می کنید؟

در این خصوص من معتقدم در شرایط فعلی شبکه بانکی و مجموعه ابزارها و امکانات آن، تنها عوامل و ابزاری خواهند بود که می توانند در خدمت بانک مرکزی و سیاست های تنظیمی دولت نقش آفرین باشند.

اساسا از آنجا که ارز حاصل از فروش نفت به خزانه دولت و در حسابهای ارزی بانک مرکزی می نشیند، بانکها در این بخش هیچ نقشی ندارند. تنها از زمان تعیین برابری ارزش ارزها با ریال و نیز روشن شدن سیاستِ مقدار تزریق آن در جامعه از سوی بانک مرکزی است که بانکها (۱۱ بانک شبکه بانکی) را وارد این بازی می کنند. از این رو اگر آنها با دقت و نظم کار خود را به هنگام انجام دهند، تنها می توانند نقش کارگزاری خود را به خوبی ایفا کنند. صرافی ها هم عینا همین نقش بانکها را دارند.

- پس به نظر شما آیا سیستم بانکی و این 11 بانک اساسا می توانند در ثبات بازار ارز اقدام موثری داشته باشند؟

در گام نخست باید به این نکته قدیمی اشاره کنم که از گذشته های دور همواره کارشناسان بر این باور بودند که دستکاری در نرخ اسعار و بازی با ارز مانند بازی با دم شیر است...!!! به این معنا که چون ارز به پارامترهای متعدد و حساسی از اقتصاد خرد و کلان وابسته است لازم است تصمیم گیری در مورد آن با دقت، وسواس، همه جانبه نگری و تخصص همراه باشد.

همه آگاهند که منشا اصلی ارز و درآمدهای ارزی کشورهایی همچون ما به صادرات مواد خام معدنی ( نفت و مواد وابسته به آن) و همچنین اندکی هم صادرات کالا و خدمات غیر نفتی است.

در نتیجه نوسانات بازار بین المللی نفت، اوضاع ثبات اقتصادی جهان و نیز زمینه های مناسب و آرام صادرات غیر نفتی و فضای تجارت خارجی در بهای ارز بسیار نقش آفرین هستند.

در این میان روان بودن ارتباطات بانکی و سرعت نقل و انتقال مبادلات پولی و بانکی نیز می تواند از نوسانات تعیین نرخ ارز جلوگیری کند و می توان امیدوار به ثبات در این بازار بود.ثباتی که شاخصی بسیار اساسی برای تمامی بازیگران تجارت بین المللی به حساب می آید.

البته یادآور می شوم که تعیین ارزش برابری نرخ ارز ( دلار)، مکانیزم ها و فرمولهای مختلفی دارد که بانک های مرکزی کشورها، مسولیت محاسبه، تعیین و اعلام نرخ آن را دارند و همانطور که اشاره کردم نقش شبکه بانکی در این میان بسیار محدود است.

با وجود چنین شرایطی، به نظر شما کاهش نرخ ارز برای سیستم بانکی بهتر است یا افزایش آن؟

باید عرض کنم که این موضوع به شرایط عمومی اقتصاد و اعمال کنترلهای جانبی پولی و مالی دولت و بسیاری دیگر پارامترهای روانی، تجاری، سیاسی و .... وابسته است.

برخی کشورها در شرایط عادی، عمدا ارزش پول ملی خود را کاهش می دهند تا قدرت صادرات کالا و خدمات خود را افزایش و تراز تجاری صادراتی خود را بر واردات برتری دهند.

اما در این حال سعی دارند جلوی تورم داخلی متاثر از افزایش اسعار خارجی را برای عدم فشار به مردم بگیرند. ضمنا کاهش ارزش پول ملی در برابر ارزهای خارجی علاوه بر رونق صادرات و با صرفه بودن تولید ملی موجب رونق صنعت گردشگری نیز شده و برای توریسم جاذبه دارد و می صرفد که به کشور سفر کند.

- بنابراین شما فکر می کنید تاثیر کاهش نرخ ارز بر روی سپرده های مردم چیست؟

باید توجه داشت که سپرده های مردم تنها ابزاریست در دست بانک مرکزی برای جلوگیری از ورود سرمایه های ریالی مردم و جامعه به بازار ارز. یعنی به هر میزان که سود سپرده پرجاذبه باشد و همچنین دوره سپرده، دراز مدت باشد اجازه نمی دهد که نقدینگی سرگردان به بازار پرتنش و لرزان ارز ورود پیدا کند. در این شرایط هم دولت و بانک مرکزی می توانند به نحو بهتری بازار ارز را مدیریت کند و برای تخصیص ارز بدون مانع و مشکلی ورود پیدا کنند.

باید تصریح کرد که مطابق آمار موجود، ذخایر ارزی دولت در شش ماه ابتدای سال جاری آنقدر پشتوانه دارد که بتواند ارز مورد نیاز کالاهای اساسی و حوایج کشوری را تامین کند و مجموعه منابع ما پاسخگوی مصارف ما خواهد بود البته انتظارات تورمی اثرگذار است.

نکته ای که این چند ماه رخ داد گرایش مردم به دلار برای حفظ ارزش پول خود بدلیل بی اعتمادی و خدشه وارد شدن به امید مردم بود که ریشه در نقش آفرینی خارجی و تحریکات داخلی داشت و عده ای بر این فضا دامن زدند که البته دیدید که به محض ورود بانک مرکزی به بازار و بدست گرفتن و اعمال همان نقش واقعی که از گذشته نیز داشته، نرخ ارزها سیر نزولی پیدا کرد.

تاکید میکنم در واقع یکی از گلایه ها و اشکالات را باید دخالت های بیجا در وظایف بانک مرکزی و محدود کردن نقش های ذاتی آن دانست.

- به نظر شما در این شرایط فعلی اقدام اصولی و شایسته از سوی بانک مرکزی چه می تواند باشد؟

من معتقدم بانک مرکزی می تواند در شرایط کنونی که بانک های دولتی و خصوصی، آهسته آهسته و غیر رسمی در حال افزایش سود سپرده برای جذب نقدینگی هستند، به موضوع جذب سپرده های بلند مدت ۵ساله با نرخ سود جذاب ورود پیدا کرده و با برنامه ای هدایت شده در این مسیر، بانکها را به نقش واقعی خود که همانا واسطه گری وجوه است سوق داده و در ضمن، سرمایه های سرگردان را در جهت سرمایه گذاری های کلان کشور و پروژه های صنعتی نیازمند سرمایه بکار گیرد.

همچنین بانک مرکزی می تواند سپرده گذاری ارزی با سود جذاب و معقول را بیشتر و با برنامه تشویق کند تا صاحبان دلارهای خانگی که با انباشته کردن ارزهای مختلف در خانه ها خطر و ریسک آن را بالا برده اند برای بازگرداندن این منابع به بانکها متقاعد گردند.

در نهایت بانک مرکزی باید با یک اقتدار متکی بر تخصص و برنامه، شبکه بانکی را به حال خود رها نکند و با طرحی ۵ساله و مشخص اهداف نظارتی و هدایتی بازار پول و ارز را فعالانه بدست گیرد./سارا دلیریان

برچسب ها: تحولات بازار ارز علی جهانی نرخ ارز نقش بانک مرکزی در کنترل قیمت ارز نقش بانکها در قیمت ارز صرافی بانکها

ارسال نظرات

آخرین اخبار

پربازدید ها

موضوعات روز