به پورشه بزنید به پراید هرگز!‏

تیتر20 -  تصادف پراید با یک پورشه کاین 1.5 میلیارد تومانی یکی از کابوس‌های بزرگ هر ایرانی ‏است، اما جالب است بدانید قانون تعیین خسارت تصادف در ایران فرمول عجیبی دارد که اگر شما با ‏چنین کابوسی مواجه شدید، نباید بترسید و فرار کنید، چرا که مطابق قانون شما موظف به پرداخت مبلغ ‏کمی از خسارت می‌شوید و مالک خودروی لوکس مجبور است بقیه خسارت را از جیب خودش ‏بپردازد. این فرمول به اندازه‌ای عجیب است که درحال حاضر شما اگر با پورشه کاین صفر تصادف ‏کنید خیلی خیلی به نفع‌تان است تا با سراتو یا ام.وی.ام چینی، چون درنهایت و براساس ‏این فرمول ممکن است شما با یک میزان آسیب وارد کرده، برای پورشه کاین مجبور شوید تنها ٦-٥‏میلیون تومان خسارت بدهید، اما برای سراتو ١٠ برابر بیشتر خسارت پرداخت کنید!  البته این قانون در ‏طول زمان تغییراتی داشته که درنهایت بیشتر این تغییرات به نفع رانندگان مقصر تمام شده است. ‏این فرمول عجیب تا آن‌جا پیش می‌رود که اگر شما با پراید تصادف کنید بیشتر به ضررتان است تا با ‏سراتو و حتی پورشه کاین!‏

خسارتی که به بار می‌آورید چطور محاسبه می‌شود؟

اگر با یک خودروی لوکس تصادف کردیم، بیچاره می‌شویم؟! مطابق قانون قبلی بیمه شخص ثالث بله! ‏زیرا بیمه تنها سقف محدودی برای جبران خسارت تصادف با خودروهای لوکس در نظر گرفته است و ‏مطابق قانون قبل شما باید بخش بزرگی از خسارت بیمه را از جیب‌تان پرداخت می‌کردید. در غیراین ‏صورت مالک خودروی لوکس می‌توانست به دادگاه برود و حکم توقیف اموال شما و حتی زندان‌تان را ‏بگیرد. ‏

در قانون جدید اما تصادف با خودروهای لوکس به ترسناکی گذشته نیست و شما تنها موظف به پرداخت ‏خسارت «قابل جبران» هستید. ‏

اما خسارت قابل جبران چطور تعیین می‌شود؟ خسارت قابل جبران یک فرمول ویژه دارد و آن فرمول ‏این است:  

   ‏

فرض کنیم شما با یک خودروی یک‌میلیارد تومانی تصادف می‌کنید و ١٥٠‌میلیون تومان خسارت به ‏بار می‌آورید.  درحال حاضر مبلغ دیه کامل ٣٦٠‌میلیون تومان است که نصف آن ١٨٠‌میلیون تومان ‏می‌شود. با این فرمول مبلغ خسارت قابل جبران تنها ٢٧‌میلیون تومان است و شما موظف به پرداخت ‏این مبلغ هستید و نه بیشتر. ‏

سقف مبلغی که بیمه برای تصادف با خودروهای لوکس خسارت می‌دهد ٢,٥‌درصد دیه کامل یک انسان ‏در ماه‌های حرام است. درحال حاضر دیه کامل ٣٦٠‌میلیون تومان است که ٢.٥‌درصد آن ٩‌میلیون ‏تومان می‌شود. ‏

بنابراین در مورد مثال قبل که خسارت قابل جبران ٢٧‌میلیون تومان برآورد شد، بیمه حداکثر ٩‌میلیون ‏تومان به شما می‌پردازد و شما باید ١٨‌میلیون تومان مابقی را از جیب‌تان بپردازید. ‏

اما این تمام ماجرا نیست و فرمول «خسارت قابل جبران» گرچه برای خسارت‌های بالاتر از سقف یعنی ‏‏٩‌میلیون تومان جوابگوست، اما برای خسارت‌های زیر ٩‌میلیون تومان به زیان مشتری عمل می‌کرد.‏

در مثال قبلی فرض کنیم شما با یک خودروی یک‌میلیارد تومانی تصادف کرده‌اید و به جای ١٥٠ ‏میلیون تومان خسارت تنها ٥‌میلیون تومان خسارت به بار آورده‌اید. در این شرایط میزان خسارت قابل ‏جبران تنها ٩٠٠‌هزار تومان می‌شود و شرکت‌های بیمه‌ای هم همین رقم را به‌عنوان خسارت به ‏مشتریان‌شان پرداخت می‌کردند و مشتری ٤‌میلیون و ١٠٠‌هزار تومان خسارت باقیمانده را از جیب ‏می‌داد.  این درحالی است که سقف مبلغ خسارتی که شرکت‌های بیمه باید پرداخت کنند ٩ ‏میلیون تومان است. در این شرایط دیوان عدالت اداری به ماجرا رسیدگی کرد و بنا شد برای خسارت‌های زیر سقف تعهد بیمه‌نامه، شرکت‌های بیمه‌ای خسارت را کامل بپردازند و بی‌خیال این فرمول ‏شوند. با این حساب فردی که امسال زیر ٩‌میلیون تومان خسارت به بار می‌آورد، باید تمام خسارتش را ‏از شرکت‌های بیمه‌ای بگیرد و چیزی از جیب پرداخت نکند. ‏

امیررضا شکوهی، کارشناس بیمه درباره تغییر فرمول پرداخت خسارت هنگام تصادف‌های خودروهای ‏لوکس به «شهروند» می‌گوید: «دستورالعمل قبلی پرداخت خسارت به خودروهای لوکس و خودروهایی ‏که با آنها تصادف می‌کردند، اشکالات زیادی داشت و چون بیمه باید شرایطی را برای افراد جامعه ‏ایجاد کند که آنها احساس امنیت داشته باشند و بدانند بیمه حامی آنها است؛ مثلا خودرویی که با یک ماشین ‏لوکس تصادف می‌کند، اگر نتواند از بیمه شخص ثالث خود استفاده کند، پس چطور باید خسارت خود را ‏پرداخت کند؟»

او ادامه می‌دهد: «مشکلاتی که در دستورالعمل‌های بیمه‌های ثالث وجود دارد، باعث شده که اقبال مردم و ‏استقبال آنها از بیمه‌ها بشدت کاهش پیدا کند ولی وقتی که این موضوع اصلاح شود، مردم بیشتر با ‏استفاده از بیمه‌نامه‌های مختلف ترغیب خواهند شد، چون می‌بینند که بیمه به خوبی از آنها حمایت می‌‏کند.»‏

این کارشناس بیمه درباره این‌که آیا بیمه‌ها به فرمول‌های جدید برای پرداخت خسارت‌ها تن خواهند ‏داد، می‌گوید: «وقتی این دستورالعمل از طرف بیمه مرکزی به بیمه گران ابلاغ شود و به‌عنوان یک ‏قانون ملزم به اجرای آن شوند، دیگر جایی برای اجرانکردن آن وجود ندارد. درست است که بیمه‌ها در ‏دو بخش بیمه شخص ثالث و بخش درمان زیانده هستند اما از طریق بیمه‌های دیگر می‌توانند این ‏زیان را جبران کنند و در ازای آن مشتریان بیشتری برای سایر بیمه‌نامه‌های خود پیدا کنند و مردم ‏بیشتر از قبل به سراغ‌شان بیایند.‏»

آن سمت ماجرا صاحبان خودروهای لوکس هستند. فرض کنید کسی به خودروی شما بزند و مقصر باشد ‏و مجبور باشید خودتان خسارت بدهید! این موضوع به‌طور قطع و یقین برای هیچ مالک خودروی ‏لوکسی مطلوب نیست. در مثال قبل اگر شما صاحب خودروی یک‌میلیارد تومانی باشید و فردی به شما ‏‏١٥٠‌میلیون تومان خسارت وارد کند، او و بیمه‌نامه‌اش سر جمع به شما ٢٧‌میلیون تومان می‌پردازند ‏و شما مجبورید که ١٢٣ میلیون تومان باقیمانده را از جیب خودتان بدهید. ‏

این موضوع حتما حرص‌تان را درمی‌آورد و مجبورید در خیابان با فاصله زیاد از خودروهای معمولی ‏مردم حرکت کنید اما برای شما هم راهکاری وجود دارد. ‏

شما می‌توانید برای خودروی لوکس‌تان بیمه بدنه بگیرید تا بقیه خسارت واردشده را بیمه بدنه بپردازد. ‏

اگر تصورتان تا دیروز از خودروهای لوکس پورشه و بی.ام.دبلیو و الگانس و... بود، درحال حاضر ‏که قیمت خودرو سر به فلک گذاشته است، باید تصورتان را از خودروی لوکس تغییر دهید و بدانید که ‏اگر با پورشه تصادف کنید، به نفع‌تان است تا با یک خودروی ١٨٠‌میلیون تومانی تصادف کنید! ‏

به پورشه بزنید اما به ام.وی.ام ایکس ٢٢ و سراتو و جک اس ٣ نزنید که بیچاره می‌شوید‍! فرمول ‏پرداخت خسارت تصادفات رانندگی در ایران به اندازه‌ای عجیب است که اگر شما به ماشین‌های لوکس ‏ارزان‌قیمت بزنید، زیان سنگین‌تری به بار می‌آورید تا به یک خودروی لوکس بسیار گرانقیمت بزنید. ‏

برای فهمیدن این موضوع کافی است که به این مثال‌ها دقت کنید. درحال حاضر قیمت یک خودروی ‏سراتو ٢٠٠٠ به ٢٢٠‌میلیون تومان رسیده است. فرض کنیم شما با یک سراتو تصادف می‌کنید و ٥٠میلیون تومان خسارت به بار می‌آورید. فرمول تعیین خسارت قابل پرداخت، به شما می‌گوید که خسارت ‏قابل جبران شما ٤٠‌میلیون و ٩٠٠‌هزار تومان است. ‏

مثال را تغییر می‌دهیم. فرض کنید شما با یک پورشه کاین یک‌میلیارد و ٤٠٠‌میلیون تومانی تصادف ‏می‌کنید و ٥٠‌میلیون تومان خسارت به جا می‌گذارید. براساس فرمول تعیین خسارت قابل پرداخت، ‏شما باید تنها ٦‌میلیون و ٤٢٠‌هزار تومان خسارت بدهید! ‏

بنابراین اگر شما با یک پورشه کاین تصادف کنید، به‌مراتب بهتر از آن است که با خودروهای لوکس ‏ارزان‌قیمت و حتی چینی‌ها تصادف کنید. ‏

غدیر مهدوی، کارشناس ارشد بیمه درباره فرمول‌های تعیین خسارت تصادف به «شهروند» می‌گوید: «‏فرمول تعیین‌شده برای تعیین خسارت تصادف در ایران عادلانه و منطقی نیست. در همه جای جهان شما ‏و شرکت بیمه‌ای پشتیبان شما موظف هستید که خسارت به بارآورده را جبران کنید اما در ایران اگر ‏شما خودروی لوکس دارید و دیگران به شما خسارت زدند، ناچارید طبق قانون بخشی از خسارت را ‏خودتان بپردازید.‏»

او ادامه می‌دهد: «علت اصلی این موضوع آن است که دلالی خودرو و سودهای عجیب و غریب بازار ‏خودرو در ایران موجب شده است که ارزش یک خودروی لوکس در ایران نسبت به یک خودروی ‏معمولی گاهی تا ٢٠برابر یا بیشتر برسد و در این شرایط رانندگان خاطی و شرکت‌های بیمه‌ای قادر به ‏پرکردن این شکاف عمیق به وسیله پرداخت خسارت نباشند. این درحالی است که در کشورهای ‏خارجی شکاف ارزش یک خودروی معمولی و خودروی لوکس حداکثر به ٢ تا ٣برابر می‌رسد و ‏رانندگان خاطی و شرکت‌های بیمه‌ای این خسارت را به راحتی جبران می‌کنند.» ‏

مهدوی تأکید می‌کند: «شکاف طبقاتی حاصل از دلالی در ایران موجب شده است که در مواقع تعیین ‏خسارت، قانون‌گذار ناچار شود خسارت را برای مقصر حادثه به نوعی تعدیل کند که نتیجه آن ایجاد ‏فرمول‌های عجیب و غریبی مانند فرمول تعیین خسارت خودرو است.»‏/شهروند