زمان خانه‌دار شدنِ طبقه متوسط؛ 36 سال

تیتر20- نمی‌شود که خانه‌دار شویم و به خودمان فشاری نیاوریم. ما هم مثل مردم عادی به خودمان فشار آوردیم تا خانه‌دار شدیم. این جملات را محمد اسلامی، وزیر راه‌وشهرسازی دیروز در حاشیه امضای تفاهمنامه مسکن ملی برای فرهنگیان گفته است. نگاهی به قیمت‌های فعلی بازار مسکن نشان می‌دهد که اگر دهک‌های پایین جامعه یا همان جامعه کارگری تمام حقوق‌شان را پس‌انداز کنند، بعد از ٧٠‌سال انتظار می‌توانند صاحب یک خانه ١٠٠متری در تهران شوند.

البته این مدت انتظار برای کارمندان حدود ٣٦ سال و برای مدیران حدود ١٠سال خواهد بود. این موضوع درحالی رخ می‌دهد که مدت زمان انتظار برای خانه‌دارشدن در کشورهای پیشرفته تنها بین ٥ تا ٧‌سال است و البته با این شرط که شهروندان این کشورها یک‌سوم درآمدشان را پس‌انداز کنند. در ایران چیزی حدود ٦٠ تا ٧٠‌درصد هزینه‌های ساخت مسکن مربوط به قیمت زمین است برخلاف کشورهای اروپایی، مالیاتی با عنوان «مالیات بر ارزش زمین» جدی گرفته نشده و سال‌هاست دلالان زمین در خلأ این بند قانونی بازار مسکن ایران را زیربار فشار سوداگری‌های خود گذاشته‌اند.

خانه در تهران متری 12.7 میلیون تومان

بر اساس گزارش مرکز آمار ایران در مهر امسال میانگین قیمت مسکن در تهران به ١٢‌میلیون و ٧١٥‌هزار تومان به ازای هر مترمربع رسیده و حتی به گفته مشاوران املاک، فروشندگان به تعدیل قیمت‌ها دست زده‌اند. گزارش‌های غیررسمی هم بر افت شدید معاملات مسکن در ماه جاری دلالت دارد، به‌طوری که براساس گزارش ایسنا، معاملات مسکن کل کشور در ٢٠روز اول شهریورماه با منفی ۶۲‌درصد به بیشترین افت خود در ٦‌سال اخیر رسیده است. با این حساب برای خرید یک خانه ١٠٠ متری(مطابق معیارهای شاخص انتظار برای خانه دار شدن در  جهان  ) در تهران باید چیزی حدود یک میلیارد و ٢٧١ میلیون تومان هزینه کرد.  اگر بخواهیم یک سوم درآمد شهروندان ایرانی را برای خانه دارشدن شان پس‌انداز کنیم، طول زمان خانه دار شدن اقشار مختلف به زمان‌های قابل توجهی می‌رسد.  بر این اساس ،یک خانواده کارگر با حداقل مزد مصوب‌ امسال یعنی یک‌میلیون و ٥٠٠‌هزار تومان سالانه چیزی حدود ١٨‌میلیون تومان دستمزد می‌گیرد‌.

در واقع با کسر هزینه‌های جاری و اختصاص یک‌سوم درآمد برای مسکن، یک کارگر در شرایط فعلی می‌تواند سالانه ٦‌میلیون تومان برای خرید خانه پول کنار بگذارد. یک کارگر برای خرید واحد مسکونی ١٠٠متری (بر اساس شاخص‌های استاندارد جهانی) پس از ٢١١‌سال قادر به خرید خانه در پایتخت خواهد بود. به این ترتیب طول انتظار جامعه کارگری ایران برای خانه‌دار‌شدن بیشتر از ٣٥برابر شهروندان کشورهای پیشرفته (با فرض مدت زمان انتظار ٦ساله)  است.

طول انتظار کارمندان و مدیران برای خانه‌دار شدن

آخرین وضع پرداختی‌های حقوقی دولت که در اسفند پارسال منتشر شد، حکایت از این دارد که هم‌اکنون دولت چهارمیلیون و ۷۴۷‌هزار کارمند و بازنشسته دارد که به‌طور متوسط مبلغ دومیلیون و ۸۶۷‌هزار تومان دریافت می‌کنند. این آمارها نشان می‌دهد که اگر کارمندان دولت تمام حقوق خود را پس‌انداز کنند، تقریبا بعد از مدت ٣٦ سال رویای خانه‌دارشدن آن به واقعیت تبدیل می‌شود، البته اگر قرار باشد طبق استانداردهای جهانی یک‌سوم درآمدشان را برای خانه کنار بگذارند، زمان انتظارشان به حدود ١٠٨سال افزایش می‌یابد، اما مدیران شرایط بهتری نسبت به کارمندها و کارگرها دارند. در واقع اگر دریافتی آنها را براساس ادعای سازمان امور اداری و استخدامی چیزی حدود ١٠‌میلیون تومان درنظر بگیریم، می‌توان زمان انتظار برای خانه‌دارشدن آنها را  بر اساس کل درآمدشان حدود ١٠ سال  تخمین زد.

کاهش ٣٠ تا ٥٠‌ درصدی صدور پروانه‌های ساختمانی

نبود توازن بین عرضه و تقاضا و همچنین افزایش قیمت تمام‌شده ساخت ازجمله دلایلی است که به گفته ستاریان، بر رکود بیشتر خریدوفروش خانه دامن زده‌اند. فعالان ساخت‌وساز کشور هم  می‌گویند که  صدور پروانه‌های ساختمانی ٣٠ تا ٥٠‌ درصد کاهش یافته که اصلی‌ترین دلیل آن افزایش شدید قیمت تمام‌شده ساختمان است؛ چراکه دیگر سازندگان انگیزه‌ای ندارند با سودهای اندک و حتی در برخی موارد ضرر و زیان، پروژه‌های جدید ساختمانی را شروع کنند. جمشید برزگر، رئیس کانون سراسری انبوه‌سازان، حتی گفته قیمت تمام‌شده ساختمان به قدری بالا رفته که درحال حاضر مسکن آماده ارزان‌تر از ساخت یک واحد مسکونی برای سازنده تمام می‌شود. به گفته این فعال ساختمانی تا سه‌سال پیش متوسط قیمت تمام‌شده هر متر مسکن ٨٠٠‌هزار تومان بود، اما هم‌اکنون این عدد به دو‌میلیون و ٢٠٠‌هزار تومان رسیده است./ شهروند