نگاهی به پرونده همه یاغیان دربی ؛ از عابدزاده و هاشمی‌نسب تا بیانی و نفوذی پرسپولیس

تیتر20- هر چند که شمار این بازیکنان کم نیست، اما برخی از آنان به صورت مستقیم و در حالت جنجالی از باشگاه قهر و به تیم رقیب رفتند. اگر حضور «گادوین منشا» را به عنوان آخرین یاغی در شهرآورد ۸۹ به حساب بیاوریم، بدون شک بیش از ۵۰ سال پیش «داریوش مصطفوی» نخستین کسی بود که از استقلال (تاج سابق) جدا شد و به پرسپولیس پیوست. او بعدها دلیل جدایی از استقلال را اختلاف با یک بازیکن و مدیر باشگاه اعلام کرد و گفت:    به پیشنهاد «همایون بهزادی» به پرسپولیس رفته است تا آنجا احساس آرامش کند.

مصطفوی سه شهرآورد برای استقلال و ۲ شهرآورد برای پرسپولیس به میدان رفت. این انتقال سال ۱۳۴۹ انجام شد.

شاید یکی از جنجالی‌ترین جابجایی‌ها زمانی انجام شد که سوت پایان دیدار استقلال و پرسپولیس در سال ۱۳۵۲ به صدا درآمد و استقلالی‌ها بدترین نتیجه ممکن را کسب کردند. پس از این دیدار تیمسار خسروانی به شدت بازیکنان استقلال را مورد شماتت قرار داد که با اعتراض الله‌وردی همراه بود. پس از آن «جواد الله‌وردی» به پرسپولیس پیوست و هنوز به عنوان یکی از اصلی‌ترین دلایل آن باخت محسوب می‌شود.

سومین یاغی شهرآورد «منصور رشیدی» بود کسی که در شهرآورد ۶ تایی نیمه نخست دروازه‌بان بود. وی ۶ شهرآورد با استقلال تجربه کرد اما سال ۱۳۵۶ به تیم فوتبال پرسپولیس تهران پیوست. این انتقال موجب شد تا شائبه تبانی او در دربی سال ۱۳۵۲ قوت بگیرد و او مانند الله‌وردی همچنان در نوک پیکان انتقادات است.

رفتن «غلام‌رضا فتح‌آبادی» در سال ۱۳۵۸ به تیم فوتبال پرسپولیس تهران را می‌شود سرآغاز یک رویه دیگر در شهرآورد دانست. فتح‌آبادی سال ۱۳۵۸ با پیراهن استقلال برابر پرسپولیس قرار گرفت و موفق به گلزنی شد اما در کمتر از یک سال به اردوگاه رقیب پیوست. فتح‌آبادی چهار بار با پیراهن پرسپولیس برابر استقلال قرار گرفت و نخستین بازیکنی تبدیل شد که برای هر ۲ تیم گلزنی کرده است. او سال ۱۳۶۵ به استقلال بازگشت و بار دیگر در شهرآورد با لباس استقلال به میدان رفت.

محبوبیت «شاهرخ بیانی» در استقلال ورد زبان بود او نخستین شهرآورد خود را سال ۱۳۵۸ با پیراهن استقلال تجربه کرد و سال ۱۳۶۵ راهی پرسپولیس شد. او در سال ۶۵ با لباس پرسپولیس به استقلال گل زد و بعد از مدتی دوباره به استقلال برگشت و با لباس استقلال به پرسپولیس گل زد.

پس از رفتن بیانی به پرسپولیس و بازگشت به استقلال نوبت به «احمدرضا عابدزاده» دروازه بان استقلال رسید. او در شهرآوردها صاحب یک رکورد خاص است. بنا به تقویم شهرآورد، وی در مجموع پنج شهرآورد با استقلال و هشت شهرآورد با پرسپولیس را تجربه کرده و در زمین مسابقه هیچ باختی را در کارنامه ندارد. البته یکی از بازی های پرسپولیس با حضور عابدزاده با حکم کمیته انضباتی سه بر صفر به سود استقلال به پایان رسید. وی در پرسپولیس به یکی از محبوب‌ترین بازیکنان تبدیل و اکنون پیشکسوت این باشگاه به شمار می‌رود.

عابدزاده در قهرمانی دوم استقلال در جام باشگاه‌های آسیا دروازه‌بان این تیم بود. وی و «مجید نامجومطلق» به خاطر تامین نشدن هزینه درمانشان از استقلال جدا و به عنوان یاغی به پرسپولیس پیوستند.

اما پرسر و صداترین انتقال مربوط به «مهدی هاشمی‌نسب» است که به بمب نقل و انتقالات «علی فتح‌الله‌زاده» تبدیل شد. وی که در چهار شهرآورد سابقه گلزنی برای پرسپولیس دارد، سال ۱۳۷۹ لباس استقلال را بر تن کرد و در نخستین شهرآورد برای این تیم موفق به گلزنی شد. گلی که در دیدار جنجالی دی ماه ۱۳۷۹ به ثمر رسید و غش هاشمی نسب را به دنبال داشت. پس از این انتقال، انتقاد از هاشمی‌نسب به اوج رسید و هواداران سرخ وی را به خیانت متهم کردند.

پس از هاشمی‌نسب نوبت ۲ چهره جنجالی بود که در یک فصل راهی تیم رقیب شوند. «علیرضا نیکبخت‌واحدی» پس از چند سال درخشش در استقلال راهی پرسپولیس شد و با این تیم به قهرمانی رسید و موفق به گلزنی در شهرآورد هم شد. وی هر چند که پس از مدت‌ها به جمع آبی‌پوشان اضافه شد اما هیچگاه نتوانست محبوبیت از دست رفته خود را بازیابی کند.

با انتقال نیکبخت به پرسپولیس، «علی انصاریان» راهی استقلا‌ل شد. همان زمان هم هواداران استقلال مطمئن بودند انصاریان تنها به دلیل مسائل شخصی حاضر شده به استقلال بیاید و به هیچ وجه دلش با تیم آنها نیست ولی این مساله موجب بروز توهین‌هایی به وی نشد. انصاریان پس از یک و نیم فصل حضور از جمع آبی‌پوشان جدا شد اما هنوز خود را یک پرسپولیسی دو آتیشه می‌داند.

شاید آخرین بازیکن جنجالی «علی‌ علیزاده» بود. او که با پرتاب اوت دستی به فوتبال ایران معرفی شد از فجر به پرسپولیس آمده و در نهایت پیراهن استقلال را به تن کرد. تنها قاب ماندگار و جنجالی او در شهرآورد آن بود که در دقیقه ۹۶ با دادن پنالتی به پرسپولیس این تیم را از شکست نجات داد. وی پس از این پنالتی از سوی هواداران استقلال به عنوان نفوذی تیم رقیب معرفی شد.

در کنار جنجال حضور بازیکنان فوق شمار زیادی از بازیکنان فوتبال ایران سابقه حضور در شهرآورد با پیراهن هر ۲ تیم را دارند. این انتقال معمولا به طور مستقیم یا غیر مستقیم بوده است.

محمد قاضی، سید مهدی سیدصالحی، الونگ، هوار مولا محمد، فرزاد آشوبی، سید میثم حسینی، میثم بائو، مهرداد پولادی، مهرداد اولادی، مهدی شیری، محمد محمدی، ابراهیم تقی‌پور، سید داوود سید عباسی، بهزاد داداش‌زاده، فراز فاطمی، فرزاد حاتمی و علی لطیفی از جمله بازیکنان مشترک ۲ تیم در شهرآورد بوند.

البته تنها انتقال بازیکن و یاغی‌گری نبود که دلیل حضور یک بازیکن در ۲ تیم بود بلکه تعامل در این زمینه نیز وجود داشته است. در گذشته بازیکنانی مانند جلال طالبی، فریدون معینی، اکبر افتخاری، محمود خوردبین، ناصر حجازی، شاهین بیانی، جواد زرینچه و فرشاد فلاحت زاده به عنوان یار کمکی در دیدارهای دوستانه و رسمی به میدان رفتند./ایرنا