سهم 95درصدی تولید داخل از بازار غذا

تیتر20- با مهدی کریمی تفرشی- رئیس هیأت مدیره تعاونی تولید‌کنندگان محصولات غذایی- گفت‌وگو کرده‌ایم.

 جایگاه صنعت غذا در اقتصاد ایران چگونه است؟
بیش از ۱۰درصد از ارزش افزوده بخش صنعت کشور از تولیدات صنعت غذایی کشور تامین می‌شود. در سال97 صادرات محصولات تبدیلی کشاورزی و مواد غذایی ایران به 5/5میلیارد دلار رسید که با وجود تحریم‌های شدید علیه کشورمان این رقم قابل توجه است. به‌علاوه، صنایع غذایی با بیش از 2500کارگاه تولیدی بین 13هزار کارگاه صنعتی با 10نفر کارگر و بیشتر، بزرگ‌ترین صنعت کشور از لحاظ تعداد، ارزش افزوده و میزان اشتغال‌زایی محسوب می‌شود. صنایع غذایی به‌تنهایی 16.8 درصد از کل اشتغال صنعتی کشور را از آن خود کرده‌اند. در صورت حمایت کافی، این بخش امکان توسعه اشتغال در اقتصاد کشور را بیش از سایر بخش‌های صنعتی خواهد داشت. براساس افق ۱۴۰۴ نیز ایران باید میزان تولید محصولات کشاورزی را به ۳۰۰‌هزار تن برساند. بنابراین این صنعت مهم و پیشرو نقش بسیار تعیین‌کننده‌ای در توسعه اقتصادی کشور به‌ویژه در شرایط حساس و استراتژیک فعلی ایران ایفا می‌کند.

چه میزان از نیاز بازار با تولید تامین می‌شود؟
به جرأت می‌توان گفت که تولیدات محصولات غذایی می‌تواند سهم عمده نیاز بازار داخلی را تامین کند. به‌نحوی که ‌اکنون به‌طور متوسط سالانه حدود 130میلیون تن مواد غذایی توسط تولیدکنندگان ایرانی تولید و حدود 95درصد مواد غذایی مورد نیاز بازار در داخل کشور تولید می‌شود. از نظر مواداولیه نیز اکنون بخش‌عمده صنایع تبدیلی کشور از مواداولیه داخلی برای تولید محصولات خود استفاده می‌کنند و سهم بالایی در رشد اشتغال حوزه کشاورزی دارند.

سهم صنایع غذایی از بازار منطقه چقدر است؟
نگاهی به مصرف سرانه غذا در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، نشان می‌دهد که در سال2014 این کشورها حدود ۷۷درصد نیاز غذایی خود را با واردات تامین کرده‌اند. همچنین ارزش واردات غذا توسط کشورهای این منطقه در بازه زمانی ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۴ به‌طور متوسط سالانه ۱۱.۲درصد و حجم واردات مواد غذایی آنها به‌طور متوسط سالانه ۸.۷ درصد رشد کرده که سهم عربستان از۳۵ میلیون تن مواد غذایی وارداتی این کشورها در سال ۲۰۱۴حدود 62 درصد بوده است. همچنین سهم غلات از این میزان واردات ۵۸.۲ درصد فراورده‌های لبنی ۱۳.۵درصد، میوه ۹.۳‌درصد، سبزیجات ۷.۵درصد، گوشت۵.۱ درصد و سایر اقلام ۶.۳‌درصد بوده اما تولید‌کنندگان ایرانی سهم چندانی از تامین نیاز این کشورها به مواد غذایی نداشته‌اند.

چه میزان از نیاز بازار با واردات تامین می‌شود؟
طبق آمار انجمن وارد‌کنندگان مواد غذایی، قبلا حجم واردات سالانه این محصولات حدود ۸۰۰ میلیون تا یک میلیارد دلار بوده که این میزان طی سال‌جاری ۳۰ تا ۴۰‌درصد کاهش داشته است. این در حالی است که رشد واردات مواد غذایی طی سال ۹۶ موجب دپوی کالاهای تولیدی در انبارهای تولیدکنندگان ایرانی در ابتدای سال 97شده بود. تامین نیاز بازار داخلی در شرایطی است که اکنون صنایع غذایی کشور با چالش‌هایی مانند کمبود و افزایش قیمت مواداولیه و کاهش موجودی انبارهایشان مواجه هستند. علاوه بر آن نوسان نرخ ارز و صدور بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های مختلف و متعدد بدون سیاست‌گذاری مناسب به مشکلات این صنایع دامن زده است. / همشهری