چرا ضریب نفوذ بیمه در کشور کم است؟

تیتر20- بر اساس آخرین آمار کلی که از شاخص‌های کلان صنعت بیمه کشور موجود است، در حال حاضر بیش از ۱۶۳۳ شعبه بیمه‌گر در غالب ۴۱ شرکت بیمه‌ای (شامل یک شرکت بیمه دولتی و ۴۰ شرکت بیمه غیر دولتی) به فعالیت بیمه‌گری بازرگانی در کشور مشغول به کار هستند.

در این میان بالغ بر ۱۰۳ هزار نماینده و ۱۵۰۰ کارگزار در این صنعت فعالیت می‌کنند که بین ۷۵ تا ۸۰ درصد از حق بیمه تولیدی این صنعت از این طریق محقق می‌شود.

در صنعت بیمه‌های بازرگانی حدود ۲۵۰ هزار نفر مشغول به کار هستند که ۱۰ درصد آنها یعنی ۲۵ هزار نفر در بخش شرکت‌های بیمه‌ای و ۹۰ درصد در قالب نمایندگی، کارگزاری و ارزیابی خسارات فعالیت می‌کنند.

در سال گذشته بیش از ۴۳۹ هزار میلیارد تومان بیمه نامه فروخته شد که نسبت به سال ۱۴۰۲ به میزان ۵۷ درصد رشد داشت با این حال این رشد را نمی‌توان به تنهایی مربوط به افزایش میزان خرید بیمه نامه‌ها و افزایش تقاضا دانست، بلکه عوامل تورمی و افزایش قیمت‌ها نیز در افزایش حق بیمه تولیدی در سال ۱۴۰۳ نیز بی تاثیر نیست.

با این حال در سال گذشته بیش از ۸۶ میلیون فقره بیمه نامه به فروش رسید که نسبت به سال قبل خود (۱۴۰۲) حدود ۷.۸ درصد افزایش را نشان می‌دهد.

جایگاه ضریب نفوذ بیمه در کشور
در این میان اما ضریب نفوذ بیمه کشور طی سال‌های گذشته از یک محدوده بالاتر نرفته و همچنان در یک دامنه و کانال ۲ درصدی در نوسان است.

طبق آخرین آمارها، ضریب نفوذ بیمه در ایران حدود ۲.۱ درصد است. این میزان نشان‌ می‌دهد که حق بیمه تولیدی در یک سال نسبت به تولید ناخالص داخلی کشور چه قدر است. به عبارتی، ضریب نفوذ بیمه یک شاخص کلان اقتصادی است که نشان می‌دهد چه میزان از تولید ناخالص داخلی کشور صرف خرید بیمه نامه می‌شود که در نهایت میزان اهمیت و گسترش صنعت بیمه در جوامع را بیان می‌کند.

به عبارت دیگر اگر در حال حاضر ضریب نفوذ بیمه در کشور (براساس آخرین آمارهای در دسترس) حدود ۲.۱ باشد، یعنی از هر ۱۰۰ واحد پول ملی کشور ۲.۱ واحد آن برای امور بیمه هزینه و سرمایه گذاری شده است.

با این حال طی سال‌های گذشته برنامه‌هایی برای افزایش میزان ضریب نفوذ بیمه در کشور صورت گرفته اما همچنان میزان ضریب نفوذ بیمه کشور از یک دامنه بیشتر صعود نکرده و شاید بسیاری عوامل از جمله، تورم سالانه، سودآوری و سرمایه گذاری بالا در بخش‌های غیر مولد از جمله بازار طلا و ارز، عدم توسعه فرهنگ بیمه‌ای طی دهه‌های گذشته و همچنین شناخت ناکافی از مزیت‌های بیمه در جامعه را بتوان از برخی دلایل عدم رشد ضریب نفوذ بیمه در کشور دانست.

با این حال به گفته رئیس کل بیمه مرکزی: طبق نظرسنجی‌های صورت گرفته، عامل اقتصادی اصلی‌ترین دلیل است و مردم به لحاظ اقتصادی توان پرداخت حق بیمه را ندارند.

به گفته خسروشاهی مردم می‌دانند بیمه لازم و ضروری بوده و چه مزایایی دارد، اما درآمد کافی برای پرداخت حق بیمه را ندارند.  این شرایط باعث می‌شود که برای مثال نزدیک به ۹۵ درصد از منازل مسکونی کشور بیمه (آتش سوزی) نداشته باشند.

به عبارتی میزان ضریب نفوذ بیمه در ایران از میانگین ضریب نفوذ کشورهای منطقه نیز بیشتر است، اما این میزان می‌تواند تا حدودی توسط مردم نیز بیشتر شود.

آمارها نشان می‌دهد که حدود ۹۴ درصد از منازل کشور در سال ۱۴۰۲ تحت پوشش بیمه آتش سوزی نبوده یعنی تنها شش درصد از منازل مسکونی کشور دارای بیمه نامه حوادث طبیعی یا آتش سوزی هستند.

این حتی در حالی است که بیش از ۳۱ درصد از وسایل نقلیه کشور که ملزم به داشتن بیمه نامه اجباری شخص ثالث بوده، نیز دارای بیمه نامه نیستند و برای بیمه نامه بدنه اتومبیل این آمار حتی به بیش از ۸۰ درصد می‌رسد.

گذشته از این اما، نگاهی به وضعیت ضریب نفوذ بیمه کشور نسبت به منطقه نشان می‌دهد که شاید بتوان ضریب نفوذ بیمه در کشور را تا حدودی قابل قبول دانست.

طبق گفته رئیس کل بیمه مرکزی امروز حدود ۹۲ درصد کل حق بیمه‌های پرداختی در دنیا تنها متعلق به ۱۴ کشور است و از همین رو نمی‌توان انتظار داشت ضریب نفوذ بیمه در کشور ما معادل کشورهای پیشرفته دنیا باشد.

طبق آمارها میزان ضریب نفوذ بیمه در کشورهای حوزه جنوب غرب آسیا (خاورمیانه) حدود ۱.۵ درصد است و این ضریب در کشور ترکیه به ۱.۷ درصد می‌رسد و تنها در کشور امارات متحده عربی به ۲.۹ درصد رسیده که بالاترین میزان ضریب نفوذ بیمه در منطقه است.

در این میان تلاش برای فرهنگ سازی و سرمایه گذاری در حوزه بیمه نیز می‌تواند نقش مهمی داشته باشد؛ هر چند نباید انتظار داشت که این عامل راهگشای نهایی باشد اما برنامه ریزی برای معرفی جدیدترین محصولات بیمه‌ای که بتواند با توجه به شرایط اقتصادی امروز کشور و همچنین متناسب با نیازهای فعلی جامعه باشد، شاید یکی از بهترین انتخاب‌های موجود باشد./ایسنا