منطقه آزاد انزلی به موتور محرکه اقتصادی حوزه دریای خزر تبدیل می‌شود

تیتر20- منطقه آزاد انزلی در سال گذشته فعالیت های بسیاری در زمینه تولید و صادرات داشت و با توجه به اینکه سال ۹۸ سال رونق تولید بود، کارگروه توسعه صادرات و رونق تولید منطقه آزاد انزلی در این منطقه ایجاد شد و با تلاش بسیار از ابتدای سال ۹۸ به شناسایی موانع پیش روی واحدهای تولیدی و صادراتی منطقه، تسهیل و تسریع در روند اداری، خدمات‌رسانی مناسب به تولیدکنندگان و صادرکنندگان، تامین منابع مالی واحدهای تولیدی و صادراتی پرداخت.
با توجه به کارنامه این منطقه در سال گذشته، گفتگویی با دکتر محمدولی روزبهان، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد انزلی در مورد سال پیش رو و برنامه های این سازمان برای تحقق "جهش تولید" داشتیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
 
* با توجه به نامگذاری سال ۹۹ از سوی رهبر معظم انقلاب به نام سال «جهش تولید» چه راهکار‌هایی را برای تحقق این شعار در مناطق آزاد لازم و ضروری می‌دانید؟

- برای رسیدن به سازوکار‌های عملیاتی کردن سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری باید به این نکته توجه داشت که برای رسیدن به نقطه توانایی جهش اقتصادی، در مناطق آزاد کشور چه زیرساخت‌هایی موجود است و در عین حال چه اقداماتی را انجام داده ایم. در گام نخست باید بدانیم که مقام معظم رهبری ظرف چهار سال گذشته متوجه تعیین راهبرد‌های مختلف استراتژی سیاست اقتصادی ابلاغ شده از سوی خود تحت عنوان اقتصاد مقاومتی بوده اند؛ که مشتمل بر اقدام و عمل، حمایت از کالای ایرانی، تولید و اشتغال و رونق تولید است.

در همین راستا باید تصریح کرد که مناطق آزاد طی سال‌های اخیر عملکرد خوبی در اجرایی کردن شاخص‌های اقتصاد مقاومتی انجام داده‌اند، که نمونه‌های موفق آن را می‌توان در افزایش صادرات محصولات تولیدی در هر منطقه و جذب شرکت‌های نوآور، فناور و دانش بنیان مشاهده کرد.

اما بر اساس عملکرد گذشته و وضعیت موجود کشور که متأسفانه درگیر بحران ناشی از اپیدمی کرونا شده، باید به دنبال استفاده بهینه از توانمندی‌های موجود و حتی ایجاد ظرفیت‌های جدید باشیم. در همین راستا بهره‌برداری از فرصت‌های ناشی از قرار گرفتن مناطق آزاد در مسیر‌های ترانزیت بین المللی که می‌تواند به جذب سرمایه گذاران فعال در این حوزه‌ها در بخش‌های تولید کالا در مناطق منجر شود را می‌توان به عنوان نخستین دستور کار مورد توجه قرار داد.

افزایش تعداد جذب و ارائه فضای کار در قالب بسته‌های حمایتی و تشویقی برای شرکت‌های دانش بنیان به منظور تجاری سازی و صادرات محصولات تولیدی، تلاش به منظور حضور مؤثرتر در کمیسیون‌های مشترک اقتصادی کشورمان با کشور‌های دیگر و درهمین مسیر ایفای نقش بیشتر در اتحادیه‌های اقتصادی منطقه‌ای به ویژه اوراسیا که می‌تواند به سکوی پرتابی برای جذب سرمایه گذار تولیدی و گسترش بازار‌های فرامنطقه‌ای برای تولیدکنندگان ایرانی منجر شود، از دیگر برنامه‌ها است.
 
در حوزه مراودات بین المللی مناطق آزاد می‌توان اعمال موافقتنامه‌های تجارت ترجیحی مابین مناطق آزاد و کشور‌های همسایه را به صورت پایلوت مورد توجه قرار داد تا گامی در جهت حمایت از تولیدات و کالا‌های صادراتی بخش خصوصی کشورمان در بازار‌های منطقه باشد. از سوی دیگر برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی و حضور در چنین نمایشگاه‌هایی در سطح داخلی و خارجی به بازاریابی و افزایش ظرفیت‌های صادراتی منجر می‌شود که به همراه خود افزایش تولید را نیز درپی خواهد داشت.
 
در سال جهش تولید می‌توان با توجه به خدمات تولیدی، اقدام به بهره برداری از حوزه گسترده صنعت گردشگری نمود. همانطور که می‌دانید گردشگری از کمترین ریسک و بالاترین سود در میان حوزه‌های مختلف سرمایه‌گذاری برخوردار است، زمینه‌های کاری که مناطق آزاد کشور در آن دارای ظرفیت‌های فراوانی هستند.

* جهش تولید در مناطق آزاد چه کمکی به اقتصاد ایران خواهد کرد؟

- نخستین کارکرد را می‌توان در اثر الگویی مشاهده کرد. توجه داشته باشیم مناطق آزاد بستر و مزیت قانونی جهت استفاده حداکثری از مزیت‌ها و ظرفیت‌های متنوع موجود کشورمان در حوزه‌های مختلف هستند و از سوی دیگر جدای از وضعیت اقتصادی کشورمان نیستند؛ در نتیجه ناملایمات و تهدیدات ناشی از تحریم‌ها نیز بر این مناطق اثر منفی و محدود کننده می‌گذارند، اما کارویژه و نقطه متمایز عملکرد مدیریتی، در تبدیل بحران به فرصت است. در واقع اگر اهداف و برنامه‌های مطرح شده در پاسخ به سؤال نخست عملیاتی شود، می‌تواند به عنوان الگویی برای تعمیم به کل فضای سرزمینی و مدیریتی کشور مورد استفاده قرار گیرد.

از سوی دیگر مناطق آزاد فعلی در هفت استان کشور قرار گرفته اند، استان‌هایی که در کریدور شمال-جنوب قرار دارند و از ظرفیت‌های بسیار خوبی در حوزه ارتباط با کشور‌های منطقه بهره‌مند بوده و حتی یکی از این مناطق (فرودگاه امام) در نزدیکی پایتخت کشور قرار دارند؛ در عین حال از توانمندی‌های خوبی در عرصه تولید محصولات صنعتی و فرآوری محصولات کشاورزی، دامداری و شیلاتی نیز برخوردار هستند. در نتیجه می‌توان تصریح کرد با دستیابی به اهداف جهش اقتصادی و توسعه، در هر یک از این مناطق، منطقه آزاد مزبور به عنوان عامل پیشران می‌تواند زمینه تسریع در مسیر دستیابی به اهداف تعیین شده در چارچوب اقتصاد مقاومتی و به طور ویژه جهش تولید را ایفا کند.

در عین حال، با همکاری بین دستگاهی در سطح استان‌هایی که دارای مناطق آزاد هستند، می‌توان زمینه جذب و حضور سرمایه‌گذارانی که در مناطق آزاد فعالیت می‌کنند در دیگر شهرستان‌های هر استان را فراهم کرد. به نظر بنده این رخداد‌ها می‌تواند به صورت دومینو وار در سایر نقاط کشور نیز تداوم داشته باشد.

* برنامه‌های منطقه آزاد انزلی برای تحقق این شعار چیست؟

- استراتژی سازمان منطقه آزاد انزلی تسریع در تکمیل پروژه‌های زیرساختی و بازتعریف پروژه‌ها و اهداف جدید به منظور تبدیل شدن به موتور محرکه اقتصادی حوزه دریای خزر و نقطه ثقل ارتباطات کشور‌های آسیایی و اروپایی است.

باید توجه داشت که برنامه‌های حمایتی - تشویقی این سازمان برای کاهش اثرات منفی ویروس کرونا در دو ماهه گذشته با اولویت دستیابی به اهداف شعار جهش تولید، از سوی این سازمان پیش‌بینی و بعضا اجرایی شده است.

ارائه تسهیلات بانکی کم بهره از سوی شبکه بانکی کشور، برپایی جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های عرضه و فروش محصولات و لحاظ کردن برنامه‌هایی برای افزایش گردشگران ورودی به منطقه را می‌توان از جمله طرح‌های کوتاه مدت این سازمان برای حمایت از شبکه تولید، تجارت و خدمات در سطح منطقه اعلام کرد.

اما راهبرد اصلی سازمان منطقه آزاد انزلی در سال ٩٩ در جهت عملیاتی شدن سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و شعار سال جاری از سوی مقام معظم رهبری یعنی جهش تولید را می‌توان مشتمل بر تسریع در اتصال ریل به منطقه آزاد انزلی که منجر به وصل شدن این منطقه به خط ریل سراسری می‌شود، احداث شهرک صنعتی ناحیه ٣ با اولویت جذب سرمایه گذاران خارجی، شرکت‌های دانش بنیان و صادرکنندگان ایرانی و در نهایت ایفای نقش مؤثرتر در بهره مندی کشورمان از اتحادیه اقتصادی اوراسیا و کریدور‌های شمال-جنوب و چین-قزاقستان-ایران عنوان کرد.
در زمینه سرمایه‌گذاران خارجی یکی از اولویت‌های سازمان جذب فعالان اقتصادی است که از کریدور‌های بین المللی عبوری از منطقه استفاده می‌کنند تا بخشی از کالا‌های خود را در این منطقه تولید کنند. در همین راستا در تکمیل طرح‌های توسعه‌ای مجتمع بندری کاسپین نیز از سرمایه گذاران خارجی استفاده می‌شود، البته در نخستین گام و در روز‌های نخست سال ٩٩، این سازمان ۴۴ طرح سرمایه‌گذاری امکان سنجی شده خود را در حوزه‌های مختلف رونمایی کرده است.

لازم به ذکر است که سازمان منطقه آزاد انزلی در طول سال‌های گذشته در دستیابی به شاخص‌های اقتصاد مقاومتی یعنی صادرات، صادرات مجدد، جذب شرکت‌های دانش بنیان و فعال سازی واحد‌های تولیدی راکد مقام‌های نخست و ممتاز مناطق آزاد را از آن خود کرده؛ بنابراین در سال جاری نیز ارتقای عملکرد منطقه در شاخص‌های مزبور از مهم‌ترین اولویت‌های کاری سازمان تعیین شده است.

درباره برنامه‌های سازمان در خصوص بهره برداری از کریدور‌های بین المللی و اتحادیه اقتصادی اوراسیا نیز باید تأکید کرد سازمان منطقه آزاد انزلی دارای دو بندر انزلی و مجتمع بندری کاسپین در محدوده خود است که افزایش و تنوع بخشیدن به کالا‌های وارداتی از این دو بندر که کالا‌های اساسی و مواد اولیه واحد‌های تولیدی کشور است به همراه گسترش روند صادرات محور این بنادر در مسیر کریدور‌های بین المللی و توافقنامه اوراسیا در دستور کار قرار دارد.

درباره طرح‌های سازمان در حوزه جذب سرمایه گذاران حوزه تولید، اولویت ما معطوف به جذب سرمایه گذاری‌های صادرات محور و یا تولیداتی است که ما را از واردات بی نیاز می‌کند. از سوی دیگر باتوجه به ظرفیت‌های استان و کشورمان و نیاز‌های بازار‌های روسیه و اعضای اوراسیا، در سال جاری واحد‌های فرآوری محصولات کشاورزی، دامداری و شیلاتی نیز در اولویت‌های اصلی ما قرار دارند.

توجه داشته باشید که منطقه آزاد انزلی به دنبال جذب سرمایه‌گذاران خارجی در بخش‌های مختلف صنعت گردشگری از قبیل ساخت امکانات تفریحی-گردشگری، هتل و اماکن اقامتی و رونق گردشگری دریایی است که در این راستا در سال ٩٩ با استفاده از ظرفیت‌های بنادر ایرانی دریای خزر و نخستین کشتی توریستی که در کارخانه‌های کشتی سازی آستراخان مراحل پایانی ساخت خود را طی می‌کند و با به آب اندازی در ماه‌های پایانی سال میلادی جاری، در میان بنادر کشور‌های خزر تردد کرده تا این بخش مهم مغفول مانده در صنعت گردشگری که از ظرفیت‌های خوبی در درآمدزایی ارزی نیز برخوردار است، بهره‌مند شویم.

* ارزیابی شما نسبت به فعالیت‌های انجام شده در منطقه در سال ۹۸ چگونه است و اینکه چقدر اهداف مورد نظر سازمان اجرایی شده است؟

- ابتدا باید به این نکته اشاره کرد که بررسی عملکرد این بنگاه بزرگ اقتصادی شمال کشور بدون لحاظ کردن مشکلات متعددی که در اقتصاد کشورمان به وجود آمد دور از واقعیت خواهد بود، اما با توجه به چالش‌ها و فرصت‌های موجود، منطقه آزاد انزلی عملکرد قابل قبولی داشته، اما بنده با توجه به مزیت‌های متنوع، توانمندی‌ها و فرصت‌های موجود برای منطقه آزاد انزلی، تأکید دارم که تنها منطقه آزاد شمال کشور قادر است قله‌های موفقیت بیشتری را فتح نموده و افق‌های جدیدی را در قالب دستیابی به اهداف تعیین شده، ترسیم کند./ اقتصاد24