رفتار گردشگران با ادامه کووید۱۹ چه تغییری می کند؟

تیتر20- سهند عقدایی ـ تورگردان و فعال گردشگری ـ در نوشتاری سعی کرده است به این پرسش ها پاسخ دهد و تحلیلی از آینده صنعت سفر در صورت ادامه شیوع ویروس کرونا داشته باشد.

او در یادداشتی که قبلا منتشر شد، با پیش‎بینی شرایط کسب و کار، بر لزوم اتخاذ استراتژی‎های مناسب تاکید کرده و ‏سناریوهای محتمل را درباره ادامه کووید۱۹ بررسی کرد. او سه سناریو ‏در این باره ترسیم کرد؛ مهار بیماری تا پایان بهار ۱۳۹۹ که بنا به پیش‎بینی صاحب‎نظران چنین گزینه‎ای دیگر محتمل ‏نیست و مهار بیماری تنها با کشف واکسن یا مصونیت گله‎ای که شرط آن ابتلای بیش از ۷۰ درصد مردم جهان ‏است. سناریوی دوم ادامه قرنطینه و تعطیلی وسیع کسب‎‏ و کارها برای ماه‎های متمادی بود که عنوان شد این گزینه نیز در توان اقتصاد جهان نیست و به بی‎تعادلی شدید اجتماعی می‎انجامد و دولت‎ها به آن ‏سمت نخواهند رفت. سناریوی سوم اما تعادل بین کار و سلامت بود که طی آن فعالیت‎های اقتصادی با رعایت ‏فاصله گذاری ممکن از سرگرفته می‎شوند.

این تورگردان با محتمل دانستن سناریوی سوم در آن نوشتار، مستند به آمار ابتلا و تلفات نتیجه گرفت که این روند تا ماه‎ها و بلکه تا دو سال آینده با نوساناتی ادامه ‏خواهد یافت، امواج شیوع تصاعدی کووید۱۹ در برخی مقاطع سال مثل فصول سرد پاییز و زمستان دوباره شدت خواهد گرفت، تشدید بیماری به تناوب ‏در ‏کشورهای مختلف به‎وقوع خواهد پیوست و در نتیجه باز هم تدابیر قرنطینه در برخی زمان‎ها و ‏بعضی مناطق ‏به صورت مقطعی اتخاذ خواهد شد. نهایتا با رصد اخبار و تصمیمات دولت‎ها این نتیجه حاصل شد که سناریوی سوم، یعنی تعادل بین کار و سلامت، در حال ‏حاضر ‏منطقی‎ترین گزینه پیش‎روی جهان به نظر می‎آید و لذا در ادامه نیز تحلیل و ‏توصیه‎ها با فرض وقوع ‏سناریو سوم ارائه خواهد شد. ‏ ‏

در قدم بعدی به عنوان یکی از تعیین‎کننده‎ترین فاکتورهای کسب‎وکار، باید در حد توان پیش‎بینی کنیم تداوم طولانی‎ مدت شیوع و تلفات کووید۱۹ در جهان، چه تاثیری در رفتار گردشگران خواهد گذاشت.

سهند عقدایی در ادامه این یادداشت با عنوان «تغییر رفتار گردشگران در ادامه شیوع کووید۱۹» نوشته است: دولت‏ها به ناگزیر محدودیت‎ها را آسان کرده و فعالیت‎های تولیدی و خدماتی را از سر می‎گیرند اما برنامه فاصله‎گذاری اجتماعی کماکان تا ماه‎ها و بلکه دو سال ادامه خواهد داشت. بنابراین برای برخی از کسب‎‎وکارها که شاکله‌شان با تجمع انسان‎ها در فضاهای متراکم امکان‎پذیر است، ممانعت‎های زیادی توسط دولت‎ها ‏ وضع خواهد شد و البته بسیاری از مردم نیز از آنها دوری خواهند کرد. در این خصوص البته رفتار دولت‎ها و مردم در حوزه تولید با حوزه تفریح و سفر متفاوت خواهد بود. اراده‌ای که در پی راه‎افتادن چرخ تولید و تامین مایحتاج عمومی وجود دارد موجب می‎شود دولت‎ها اجازه دهند خطوط تولید کارخانجات با تعهداتی نظیر ضدعفونی کردن فضا و تامین ماسک و دستکش برای کارکنان بازگشایی شوند، اما با چنین تدابیری نمی‎شود چندان امید داشت که به طور مثال سینماها بازگشایی شوند و حتی دولت‎ها هم اگر اجازه دهند مردم در فضایی که تدابیر بهداشتی مدام دارد، ترس ابتلا به کووید۱۹ را به ایشان یادآوری می‎کند با خیالی آسوده نمی‎توانند بیایند و در فاصله‎ای نزدیک به یکدیگر به قصد تفرج بنشینند.

در خبرهای اخیر نیز نظیر این رویکردها را به کرات دیده‎ایم. در هفته گذشته بازگشایی برخی مشاغل در اروپا آغاز شد. دانمارک نخستین کشوری بود که دبستان‎ها و مهدکودک‎ها را باز کرد با این هدف که والدین بتوانند به سر کارهای خود برگردند؛ اما اعلام داشت جلسه‌ها با بیش از ۱۰ نفر و نیز برگزاری مراسم‌های بزرگ و گردهمایی‌های مهم تا مردادماه همچنان ممنوع است.

در خصوص صنعت سفر نیز بخش زیادی از فعالیت‎ها احتمالا متاثر از این ترس عمومی خواهند بود. در گردشگری چهار رکن حمل و نقل، اقامت، رستوران و گردش اجزای اصلی سفر را تشکیل می‌دهند و در هر کدام از این ارکان اجرای تدابیر بهداشتی و فاصله‎گذاری اجتماعی با چالش‎هایی رو به رو است.

در حال حاضر در بیشتر کشورها رستوران‎ها و کافه‎ها کماکان بسته‎اند و در صورت گشایش، موظف به حفظ ‏فاصله اجتماعی هستند. ‏به طور مثال، در اتریش که یکی از کشورهای پیش‎قدم اروپا در بازگشایی کسب‎وکارها است، گفته شده رستوران ها و هتل ها از اواسط ماه مه به طور تدریجی باز می‎شوند. کورتس، صدراعظم اتریش اما گفته است که این امر تحت شرایط امنیتی سختی رخ خواهد داد.

در بخش حمل و نقل هوایی نیز چالشی فراروی شرکت‎های هواپیمایی است که بتوانند به مردم اطمینان دهند و ایشان را دوباره به پرواز ترغیب کنند. در روزهای قبل شرکت هواپیمایی «ایزی‎جت» که پروازهای ارزان‎قیمت زیادی را در اروپا سامان می‎دهد و در پی شیوع کرونا همه پروازهای خود را متوقف کرده بود، اعلام داشت در شروع پروازهایش، صندلی‎های وسط هر ردیف را خالی خواهد گذاشت تا مقررات فاصله گذاری اجتماعی رعایت شود.

هواپیمایی امارات هم در ابتکاری دیگر تست سریع کووید۱۹ را برای مسافران خود عملیاتی کرد و یک تست خون ۱۰ دقیقه‌ای را برای مسافرانی که قصد داشتند از دبی به مقصد تونس خارج شوند انجام داد.

به جمیع جهات فوق این نتیجه محتمل می‎آید که پس از رفع تدریجی قرنطینه، آن دسته از فعالیت‎های گردشگری خواهند توانست اقبالی کسب کنند که اساسا به گردشگران اطمینان کافی بدهند که می‎توانند فاصله‎گذاری اجتماعی را رعایت کنند و سلامت ایشان را با درصد بالایی تضمین کنند.

طبعا در این مسیر به مرور دستورالعمل‎های بهداشتی هماهنگ‎تری از سوی سازمان‎ بهداشت جهانی و سازمان‎های بین‎المللی در حوزه سفر ارائه خواهند شد که به طور جداگانه برای بخش‎های مختلف صنعت گردشگری تدابیر جلوگیری از شیوع کووید۱۹ و فاصله‎گذاری اجتماعی تبیین شوند.

در این زمینه سازمان بهداشت جهانی در تاریخ ۳۱  مارچ، دستورالعمل بهداشتی جامعی را برای صنعت اقامت و هتل‎داری در مورد کووید۱۹ منتشر کرد. در این سند ۸ صفحه‎ای عنوان شده خطر ابتلا به کووید۱۹ به خاطر اقامت در یک هتل‎ یا مراکز اقامتی بیشتر از خطر یک بار حضور فرد در یک مرکز خرید یا دفتر کار نیست! این دستورالعمل رویه‎های الزامی را برای بخش‎های مختلف یک هتل تبیین کرده است. بخش‎هایی همچون پذیرش، رستوران، ماشین قهوه‎ساز، نظافت اتاق‎ها، خشکشویی و ... که هرکدام لازم است اقدامات مشخصی را به منظور جلوگیری از سرایت بیماری بین مهمانان و پرسنل انجام دهند.   به طور مثال در دستوری از هتل‎ها خواسته شده به اندازه لازم بسته‎های بهداشتی شامل دستکش، مایع ضدعفونی، ماسک یک‎بار مصرف، عینک محافظ و ... تهیه کرده و در قسمت پذیرش نگهداری کنند و در صورتی که مسافری را مشکوک به بیماری دیدند به او بدهند و بخواهند که در فضاهای عمومی هتل از آنها استفاده کند. یا در دستوری دیگر در مورد رستوران هتل‎ها خواسته شده میز و صندلی‎ها به گونه‎ای چیده شوند که در هر ۱۰ مترمربع بیشتر از ۴ نفر مهمان ننشینند و فاصله پشت به پشت صندلی‎ها در دو ردیف نباید کمتر از یک متر باشد.

البته پر واضح است در وهله نخست این وظیفه دولت‎ها است که این دستورالعمل‎ها را به اصناف مرتبط در حوزه سفر ابلاغ کرده، بر انجام آن نظارت کنند و در کنار آن با تبلیغ، برای مردم اطمینان‎سازی کنند تحت تدابیر اتخاذ شده می‎شود با امنیت بهداشتی قابل قبولی برخی سفرها را آغاز کرد.

اما در این میان، تورگردانان هم با توجه به وسعت کارشان در سراسر جهان طبعا نمی‎توانند منتظر اقدامات ناهماهنگ و تند و کند دولت‎ها بنشینند. بنابراین بهتر است خود در تعامل با زنجیره تامین‎شان بخواهند دستورالعمل‎های بهداشتی جدید را اجرا کرده و البته تبلیغ و اطلاع‎رسانی زیادی نیز در این خصوص به نمایش بگذارند و روند اطمینان‎سازی را در بین مسافران آغاز کنند.

در مقاله‎ای در CNN Travel ازکریستف اندرسن، پروفسور دانشکده هتل‎داری دانشگاه کرنل نیویورک چنین نقل می‎شود: «همه خدمات‎دهندگان گردشگری از قبیل اقامتگاه‎ها و شرکت‎های کروز از این پس مجبورند نحوه نظافت و نظارت بر بهداشت مکان‎هایی را که مسافران در تماس مستقیم با آنها هستند تغییر دهند و این امر را مدام به ایشان نشان دهند تا بتوانند رضایت و اطمینان آنها را کسب کنند. » در همین مقاله از یان فرینتز، معاون ارشد شرکت تجزیه و تحلیل مهمان‎نوازی SRT، نقل می‎شود که «در تاسیسات گردشگری از این پس ‏لازم است اقدامات جدید و قابل مشاهده‎ای اتخاذ شود که نشان دهد نظافت و بهداشت بسیار رعایت می‎شود. »

همچنین کریستف اندرسن پیش‎بینی می‎کند در پی بحران کووید۱۹، مسافران در هتل‎ها امنیت بیشتری احساس می‎کنند تا اقامت در خانه‎های اجاره‎ای که برخی وبسایت‎ها نظیر Airbnb ارائه می‎دهند. او همچنین می‎گوید در شروع دوباره صنعت سفر، در ابتدا این سفرهای کاری هستند که آغاز می‎شوند، آنگاه سفرهای تفریحی داخلی به مقاصد نزدیک و بعد از آن سفرهای خارجی و به مقاصد دور هستند که با تاخیر بیشتری شروع خواهند شد.  

به هر صورت درک رفتار و نیازهای گردشگران در ادامه بحران کرونا، نیاز به مشاهده مدام دارد و استفاده از این یافته‎ها برای تورگردان‎هایی میسر است که شرکت‎هایی چابک و منعطف داشته باشند.

در یادداشت‎های بعدی به استراتژی داخلی شرکت‎های تورگردان خواهیم پرداخت که در دوران پر از تلاطم و تغییر پیش‎رو چه راهکارهایی را بهتر است پیشه کنند./ایسنا