کنترل نقدینگی هدف عملیاتی بازار باز / فعالیت جدی بانک صادرات ایران در بازار باز

عملیات بازار باز به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای غیرمستقیم اجرای سیاست پولی، بیانگر چارچوب نهادی خرید و فروش اوراق بهادار پذیرفته شده توسط بانک‌مرکزی با هدف تاثیرگذاری بر نرخ سود کوتاه مدت در بازار بین‌بانکی است که از این طریق تاثیرگذاری بر نرخ‌‌های سود در بازار پول و علامت‌دهی به سایر فعالیت‌های اقتصادی دارد.

کد خبر: ۴۳۴۶۳

کنترل نقدینگی هدف عملیاتی بازار باز / فعالیت جدی بانک صادرات ایران در بازار باز

تیتر20 - طبق اعلام بانک مرکزی از ۲۸ دی ماه، رسماً‌ عملیات بازار باز در نظام بانکی آغاز شد و بناست بانک مرکزی با خرید و فروش اوراق قرضه یا بدهی دولت، از این ابزار در سیاستگذاری پولی کشور استفاده کند.

بررسی های تیتر 20 نشان می هد: بانک مرکزی در چارچوب مديريت نقدينگی مورد نياز بازار بين‌بانکی ريالی، عملیات بازار باز را اجرا می‌کند. موضع بانک مرکزی (خرید یا فروش اوراق بدهی دولتی) بر اساس پیش‌بینی وضعیت نقدینگی در بازار بین‌بانکی و با هدف کاهش نوسانات نرخ بازار بين‌بانکی حول نرخ هدف، از طریق انتشار اطلاعیه در سامانه بازار بین‌بانکی اعلام می شود و معامله و تسویه مربوط به اين حراج در روز چهارشنبه 24 اردیبهشت‌ماه 99 انجام شد وتازه ترین بررسی ها نشان می دهد مشارکت بسیار محدود بانک‌ها در عملیات بازار باز نشان‌دهنده کفایت نقدینگی در بازار بین‌بانکی است.

اما در عملیات بازار باز بانک ها با استفاده از ابزارهای متنوع مالی منابع لازم خود راجهت مصارف خود تامین می کنند ، البته اجرای عملیات بازار باز توسط بانک مرکزی در اواخر دیماه سال ۱۳۹۸ دست بانک‌ها را جهت دسترسی به منابع بازتر کرده است چرا که نرخ بازار بین بانکی نیز به کمتر از ۱۸.۵ درصد در سه ماه پایانی سال رسید و در ماه ابتدایی امسال نیز این رقم به ۱۶ درصد و حتی صحبت از رسیدن آن به ارقام پایین‌تر نیز در روزهای اخیر است. بنابراین بانک‌ها که منابعی ارزان‌تر یافته‌اند دیگر چندان تمایلی ندارند که پس‌اندازها را با نرخی بیش از آنچه هست دریافت کنند، بنابراین به صورت جمعی تصمیم به کاهش نرخ سود گرفتند.

در شرایطی که گفته می شود نیاز به نقدینگی برای برخی از بانک‌ها حل شده است، مدیر عامل بانک صادرات اعلام کرده است هنوز هم برخی از بانک‌ها به نقدینگی نیاز دارند از این رو معاملات در بازار باز انجام می‌شود و بانک صادرات در عملیات بازار باز فعال است و در مدت راه‌اندازی این بازار تا اواسط اردیبهشت ماه مبلغی در حدود ٣٠ هزار میلیارد تومان معامله داشته‌ است.

حجت‌الله صیدی درباره اثر کنترل نقدینگی با اجرای عملیات بازار باز بانکی گفته است : مهم‌ترین عاملی که در عملیات بازار باز هدف تلقی می‌شود، نرخ سود بانکی است و چون مهم‌ترین ابزار مورد استفاده در این عملیات اوراق مالی دولتی است، طبیعی است که بخشی از نقدینگی به سمت این اوراق می‌رود بنابراین در کنترل نقدینگی هم موثر خواهد بود.

وی می افزاید: عملیات بازار باز در بازار مالی رونقی نسبی ایجاد می‌کند و در بازار پول ثبات بیش‌تری را به همراه خواهد داشت. این آثار را در کوتاه‌ و بلندمدت می‌توان شاهد بود. هر چند در کوتاه مدت بیش‌تر شاهد تعیین منصفانه‌ترین نرخ مورد نظر خواهیم بود و اثر آن در بلند مدت رسیدن بازار به تعادل است.از منظری دیگر می‌توان گفت چون عملیات بازار باز ابزار قدرتمند‌تری در دست بانک مرکزی است، دست سیاست‌گذار برای مدیریت بازار پول و نقدینگی بازتر و قوی‌تر می‌شود البته همه گزینه ها بستگی به کیفیت عملیات در دنیای واقع دارد.

صیدی در پاسخ به پرسش ایلنا مبنی براینکه عده‌ای بر این باورند تناسبی بین میزان اوراق قابل انتشار (80 هزار میلیارد تومان طبق لایحه بودجه سال 99) و نقدینگی 2 هزار هزار میلیارد تومانی وجود ندارد که بتواند از طریق عملیات بازار باز هم در کنترل این نقدنگی موثر عمل کرد، گفت: عملیات بازار باز باید از یک جایی و با یک ظرفیتی شروع شود. الان نمی‌توان گفت رقم مورد اشاره کم، زیاد یا کافی است. ضمن اینکه اگر اوراق گردش بالایی داشته باشد، آثار قابل توجهی را می‌تواند بر بازار بگذارد .

عملیات بازار باز بنا به تعریف متداول آن، خرید و فروش اوراق قرضه یا بدهی دولت و به‌ویژه اوراق بدهی کوتاه‌مدت از قبیل اسناد خزانه بین بانک‌ها و مؤسسات اعتباری است.بنا به‌گفته رئیس‌کل بانک مرکزی، این بانک، از این پس و به‌تدریج با خرید و فروش اوراق اسلامی منتشره از طرف خزانه دولت، این ابزار مهم سیاستگذاری پولی را به‌کار خواهد گرفت.

بانک مرکزی معتقد است که این کار به نظام بانکی کمک خواهد کرد تا سیاستگذار و نظام سیاستگذاری پولی کشور را دچار تغییر و تحول عمده کند و نگرانی‌هایی را که تا به حال در مورد اضافه‌برداشت و برداشت‌های بین‌بانکی و بازار بین‌بانکی داشته است از بین ببرد، در واقع، بانک مرکزی با عملیات بازار باز به‌سمتی خواهد رفت که آنچه در دنیا در بانک‌های مرکزی مدرن دنیا برای اعمال سیاست‌های پولی عمل می‌شود، اجرایی گردد.

عملیات بازار باز بانکی در واقع به بانک مرکزی کشورها این اجازه را می‌دهد تا با خرید و فروش اوراق قرضه دولتی در بازار آزاد، برای گسترش یا انقباض میزان پول در سیستم بانکی اقدام کنند، به‌طوری که خرید اوراق به سیستم بانکی پول تزریق می‌کند و رشد اقتصادی را افزایش می‌دهد، در حالی که فروش آن عکس این کار را انجام می‌دهد و در واقع با کاهش تزریق پول سبب کنترل نرخ تورم می‌شود.

عملیات بازار باز می‌تواند اهداف متفاوتی را دنبال کند. در بسیاری کشورها مهم‌ترین وظیفه بانک مرکزی کنترل نرخ تورم است که این کنترل از طریق عملیات بازار باز صورت می‌گیرد و در کشورهایی که نرخ برابری ارز را کنترل می‌کنند، عملیات بازار باز با هدف کنترل نرخ ارز صورت می‌گیرد.

با توجه به تأثیرات مثبت عملیات بازار باز بانکی بر اقتصاد کشورها و در شرایطی که اقتصاد ایران تحت تأثیر تحریم‌های آمریکا زیر فشار زیادی قرار دارد، اجرای این عملیات می‌تواند تا حدود وضعیت اقتصادی کشور را بهبود بخشد و این امر باید مورد توجه قرار گیرد، البته در صورتی این طرح جواب می‌دهد که با حساسیت و دقت فراوان انجام شود.

هرچند که این عملیات زمان‌بر است و در درازمدت پایه‌های اقتصاد ایران را تقویت می‌کند و نمی‌توان انتظار تحولات ناگهانی و کوتاه‌مدت از آن داشت، با این حال این مسیری است که دیر یا زود اقتصاد ایران باید آن را می‌پیمود.

بحران اقتصادی سال‌های ۲۰۰۷ الی ۲۰۰۸ مانند طوفانی بود که بسیاری از ساختارهای اقتصادی پیش از این سال‌ها را تحت تاثیر خود قرار داد. پس از این بحران، لزوم کارا و بهینه‌تر شدن فعالیت‌های اقتصادی اهمیت پیدا کرد و ایده کوچک و متمرکز کردن فعالیت نهادهای اقتصادی مطرح شد. بانک‌ها هم به عنوان بزرگترین نهادهای اقتصادی، از این تغییرات در امان نبودند. «بانکداری باز» یکی از مفاهیمی بود که همان سال‌ها مطرح شد. بانکداری باز یک شیوه بانکداری به روش اقتصاد اشتراکی است که در آن، بسیاری از خدمات رایج بانک‌ها به شرکت‌های ثالث تفویض می‌شود.

در نظام هاي بانكي مرسوم ، بانك هاي مركزي براي مداخله غيرمستقيم در بازار پول عموماً از سه ابزار نسبت سپرده قانوني، نرخ تنزيل و عمليات بازار باز بر روي اسناد خزانه يا اوراق قرضه دولتي استفاده مي كنند. در حالي كه تأثيرگذاري اين ابزارها برمتغيرهاي حجم پول و نرخ بهره بازار قطعي است، ليكن در طي زمان اهميت آنها در سياستگذاري پولي فراز و فرود هايي داشته است. در حال حاضر، عمليات بازار باز كه در مقايسه با دو ابزار سنتي ديگر طول عمر كوتاه تري نيز در سياستگذاري پولي دارد، به دليل مزاياي برجسته خود، از كاربرد وسيعي در مداخلات روزانه بانك هاي مركزي در بازارهاي مالي برخوردار گشته است.

برچسب ها: عملیات بازار باز بانک صادرات ایران بانک مرکزی بازار پول

ارسال نظرات

آخرین اخبار

پربازدید ها

موضوعات روز