بازار سفر و تفریح در دوراهی کرونا

طی یک ماه اخیر بخشی از علت رشد آمار مرگ با کرونا به‌خاطر رفتارهای پرخطر شهروندان بوده که یکی از این رفتارها را می‌توان مسافرت‌های دسته‌جمعی به برخی شهرهای پرسفر در یک تعطیلی مناسبتی عنوان کرد. به علت همین سفرهای غیرضروری، آمار فوتی‌ها در کشور به طور قابل توجهی روند صعودی به خود گرفته است. این در حالی است که تمامی متولیان و فعالان این حوزه با اجباری کردن رعایت پروتکل  بهداشتی برای مسافران قصد رونق بخشیدن به بازار گردشگری با وجود کرونا را داشته‌اند. بنابراین برای رونق گرفتن بازار گردشگری با هدف جلوگیری از شیوع ویروس کرونا فعالان این حوزه باید راهکارهای جدیدی در نظر گرفته و اجرایی کنند. با پیگیری‌هایی که «دنیای اقتصاد» از نمایندگان بخش‌خصوصی فعال در اتاق بازرگانی و سایر نهادها در خصوص راهکار رونق گرفتن بازار گردشگر با وجود ویروس کووید-‌‌۱۹ انجام داده است برخی از مدیران و اعضای کمیسیون‌ گردشگری اتاق بازرگانی ایران و تهران از نبود راهکاری مناسب خبر دادند و اعلام کردند در حال حاضر راهکار لازم برای برطرف کردن این مشکل که بخش‌های مختلف گردشگری را درگیر کرده‌ است ندارند.

مجید پورکائد، نایب رئیس اول کمیسیون گردشگری اتاق ایران دراین باره گفت: با توجه به اینکه ستاد ملی مبارزه با کرونا در چند ماه اخیر به علت جلوگیری از شیوع ویروس کرونا اغلب فعالیت‌های اقتصادی را تعطیل کرد یکی از این حوزه‌ها بازار گردشگری بود که از این تصمیم آسیب‌های جبران‌ناپذیری را خورد، زیرا این تصمیم دقیقا در زمان پیک سفر (تعطیلات عید و فصل تابستان) در کشور رخ داده است. علاوه بر آن هنوز مشخص نیست تا چه زمانی این ویروس در کشور وجود داشته باشد، بنابراین باید راهکارهایی در نظر بگیریم که براساس آن گردشگران داخلی را جایگزین توریست‌های خارجی کنیم تا بازار گردشگری بیشتر از این آسیب نبیند. این کار نیز تنها با طرح‌های فرهنگی امکان‌پذیر است، زیرا به گردش مالی بازار گردشگری در کشور نیازمند هستیم. به علت اینکه تاکنون چنین بحرانی را تجربه نکرده‌ایم، بنابراین برای برطرف کردن این مشکل باید راهکارهای جدیدی مطابق با مشکل موجود به‌کار بگیریم. نایب رئیس اول کمیسیون گردشگری اتاق ایران عنوان کرد: با توجه به شیوع ویروس کرونا برخی از بخش‌های گردشگری همچون صنایع‌دستی می‌توانند فعالیت خود را افزایش داده و تولیدات خود را در سایت‌ها و فضای مجازی معرفی کرده و به صورت اینترنتی به کل جهان بفروشند تا همزمان با افزایش صادرات درآمد ارزی کشور نیز افزایش پیدا کند.

در همین راستا علی‌اکبر عبدالملکی رئیس کمیسیون گردشگری اتاق ایران عنوان کرد: شرایط نشان می‌دهد که تبعات و حتی وجود ویروس کرونا حداقل تا سال ۱۴۰۰ در کشور ما ماندگار باشد، بنابراین باید در کنار شیوع این ویروس زندگی خود را با ایجاد شرایط جدید ادامه دهیم. همان‌گونه که در حال حاضر افراد پذیرفته‌اند که با ماسک در جامعه حاضر شوند و با این امر کنار آمده‌اند. با توجه به اینکه بازار گردشگری اشتغال قابل توجهی را در جامعه ایجاد کرده است نمی‌توانیم حوزه گردشگری را تعطیل کنیم، بلکه باید سفرها با رعایت پروتکل بهداشتی صورت پذیرد، زیرا اغلب صنایع چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیرمستقیم با حوزه گردشگری در ارتباط هستند و باید حوزه گردشگری همچنان به کار خود ادامه دهد. مسافران نیز برای اقامت در خانه مسافرهای بدون مجوز، منزل اقوام و... در هتل‌هایی که کاملا پروتکل بهداشتی را رعایت می‌کنند،  اقامت داشته باشند.

 در شرایط فعلی که شیوع ویروس کرونا افزایش چشمگیری در کشور داشته است سفر نمی‌تواند در اولویت زندگی خانوارها قرار گیرد، اما لااقل سفرهای کاری باید همانند گذشته صورت پذیرد و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی نیز از شیوع بیشتر ویروس کووید-‌‌۱۹ جلوگیری کنیم.

 با وجود اینکه در سفرهای اخیر اغلب پروتکل‌های بهداشتی توسط برگزارکنندگان سفر و مراکز اقامتی رعایت شده است، اما آمار مبتلایان و فوتی‌های کرونا خبر از عدم موفقیت چنین طرحی می‌دهد، زیرا پس از سفرهایی که در دو تعطیلات مناسبتی که در خرداد ماه بود و اغلب گردشگران داخلی با رعایت این پروتکل بهداشتی سفر کردند مجددا در کشور شاهد قرمز شدن برخی از شهر بوده‌ایم که احتمالا این امر به علت جابه‌جایی توریست‌ها در سفرهای استانی بوده است که گردشگران داخلی در این زمان داشته‌اند، چرا که تنها یک ناقل ویروس کووید-‌‌۱۹ در فضاهای پوشیده همچون هتل‌ها، اتوبوس‌ها، رستوران‌ها و... می‌تواند چند نفر را به ویروس کرونا مبتلا کند و چرخه شیوع ویروس کرونا همچنان ادامه پیدا کند. علیرضا آرحیمی، نایب رئیس دوم کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی ایران نیز در این باره عنوان کرد: با وجود کرونا در حال حاضر اصلا سفرهای بین شهری صلاح نیست، زیرا برخی از استان‌ها در وضعیت قرمز، سفید و زرد هستند، بنابراین پس از نزولی شدن موج جدید شیوع کرونا باید برای شروع گردشگری در هر شهر جشن‌های ملی و مناسبتی را در محدوده‌های مشخص شهری برگزار کنیم. همچنین در اجرای این طرح باید ملاحظات سازمان بهداشت جهانی و پروتکل بهداشتی رعایت شود. در واقع دنیا باید به وجود ویروس کرونا عادت کند، ما نیز باید از تفکرات و تجربیات سایر کشورها در حوزه گردشگری استفاده و الگوبرداری کنیم. سفرهایی که در حال حاضر توسط مردم انجام می‌شود همراه با استرس و ریسک بالا است که نمی‌تواند نیاز اصلی گردشگران را که دستیابی به آرامش است تامین کند، بنابراین توریست‌ها در حال حاضر از سفرهای خود لذتی نمی‌برند.

فرزاد فردیس، عضو کمیسیون گردشگری اتاق تهران در خصوص راهکار برطرف کردن این مشکل عنوان کرد: با شیوع ویروس کرونا تمامی جهان و اقتصاد کشورها دستخوش تغییرات قابل‌توجهی شده است بنابراین، فعالان بازار گردشگری نیز باید راه‌های درآمدی دیگری را پیدا کنند و بر رونق گردشگری همچون گذشته پا فشاری نکنند. ممکن است ویروس کرونا برای مدت زمان طولانی در جهان وجود داشته باشد و همین امر موجب تغییر روش کاری دفاتر خدمات مسافرتی و مشاغل مرتبط با بازار گردشگر ‌شود و آنها نیز دیگر مانند گذشته نمی‌توانند به فعالیت‌های خود ادامه ندهند. در واقع شاید مفهوم گردشگری  و سفر در دنیا تغییر کند، اما همان‌طور که در گذشته سفرهای بین‌قاره‌ای، پروازهای تجاری، توریستی و ... وجود نداشت، اما رفته رفته با پیشرفت تکنولوژی شکل سفر تغییر کرده و ذائقه مردم نیز همزمان با آن دستخوش تغییر شد.

  وی گفت: تحقیقات نشان می‌دهد که ذائقه مردم به دنبال سفر نیست بلکه به دنبال تنوع و تجربیات تازه است، بنابراین شاید مجبور باشیم راه دیگری برای تامین تنوع طلبی افراد پیدا کنیم و با یک سیستم کاملا جدید بازار گردشگری را رونق بخشیم، زیرا در حال حاضر اصلا امکان پذیر نیست که همه چیز در حوزه گردشگری به دوران قبل از کرونا برگردد. همچنین نباید فراموش کرد که در هر سیستم جدید برخی از کسب‌وکارها نابود می‌شوند و هر یک از صاحبان کسب و کارها که این امر را زودتر درک کرده و راه جدید برای آن پیدا کنند برنده این رقابت خواهند بود./دنیای اقتصاد