چرا سایت‌های دولتی اعصاب کاربر را به هم می‌ریزند؟

تیتر20- سایت‌های دولتی ایران گاهی کاربران را به مرز جنون می‌رسانند. بسیاری از آنها در حساس‌ترین شرایط هنگ می‌کنند. فقط کافی است تعداد کاربران از حدی بالاتر برود؛ بیشتر آنها کشش ندارند و از دسترس خارج می‌شوند.

کارشناسان و کاربران به مواردی چون چالش‎های امنیتی سایت‌های دولتی، عدم درج اطلاعات لازم و ضروری برای مردم یا در دسترس نبودن آنها، پررنگ بودن اخبار و اطلاعاتی که برای مخاطب اهمیتی ندارد، تعدد سایت‌های زیرمجموعه هر سازمان و سردرگمی مخاطب و باز نشدن برخی سایت‌ها در خارج از کشور معترضند.

در این میان، برخی از کاربرانی که با دو سایت سازمان‌ مالیات و تامین اجتماعی سر و کار دارند، احتمالا می‌توانند ساعت‌ها از مصائب کار با این دو سایت صحبت کنند. گشتی در فضای مجازی هم نشان می‌دهد گلایه‌ از این دو، بسیار است.

برای مثال در مورد سایت مالیات، کاربران از صرف ساعت‌های طولانی برای ورود اطلاعات، هنگ کردن و از دسترس خارج شدن در روزهای پایانی ماه، طراحی نامناسب، تاخیر در ارسال پیامک تایید، پیچیدگی‌ها در سامانه ثبت‌نام الکترونیک شماره اقتصادی، مشکلات ثبت کارت‌خوان‌ها در سایت و اختلال در پرداخت آنلاین نوشته‌اند.

کاربران سایت تامین اجتماعی نیز علاوه بر برخی چالش‌های مشابه، به بروز خطا در هنگام استفاده از درگاه‌های بانکی پرداخت آنلاین، غیرفعال بودن بخش دریافت دفترچه غیرحضوری و نبود اطلاعات لازم در این سایت در مورد تغییر قوانین، اشاره کرده‌اند.
نبود رقابت و تفکر اشتباه مدیران

در همین رابطه، میلاد نوری متخصص فناوری اطلاعات و برنامه‌نویس، دلیل وجود چالش‌های زیاد در سایت‌ها را ‌نبود رقابت و اجبار کاربر به بهره‌گیری از آنها می‌داند.

وی به تجارت‌نیوز گفت: کسب و کارهای خصوصی، در فضای رقابتی، به‌صورت مداوم خدمات و کیفیت وبسایت خود را افزایش می‌دهند اما در مورد سایت‌های دولتی، کاربر ناچار است از همان درگاه استفاده کند و رقابتی وجود ندارد، در نتیجه سازمان‌ها نیازی به افزایش کیفیت و رفع چالش‌ها نمی‌بینند.

نوری ادامه داد: تفکر اشتباهی نیز در میان مدیران بخش دولتی وجود دارد؛ در گذشته خدمات آنلاین صفر بوده و اگر اکنون به 10 رسیده است، آنها احساس رضایت می‌کنند، در حالی که شرایط موجود با استانداردها فاصله زیادی دارد. این امر در مورد بیشتر سایت‌های دولتی صدق می‌کند.
دسترس‌ناپذیری برای توان‌یابان

این متخصص فناوری اطلاعات، از جمله مشکلات مهم در سایت‌های دولتی و عمومی را نادیده گرفتن نیازهای افراد توان‌یاب دانست و افزود: برای بهره‌گیری این اشخاص از جمله نابینایان یا افرادی که معلولیت‌های حرکتی دارند از سایت‌ها، استانداردهایی وجود دارد که باید در طراحی آنها رعایت شود، اما در ایران به این موضوع توجهی نمی‌شود.

وی ادامه داد: برای مثال، در دنیا نابینایان می‌توانند با استفاده از نرم‌افزاری به عنوان اسکرین‌ریدر یا صفحه‌خوان که محتوای صفحات اینترنتی را به صدا یا خط بریل تبدیل می‌کند، نیازهای خود را برطرف کنند. برای این کار باید نکات ساده‌ای در طراحی سایت‌ها در نظر گرفته شود که در بسیاری از درگاه‌های دولتی و عمومی از جمله بانکی مغفول مانده است.

به گفته نوری، اتحادیه اروپا قانونی را تصویب کرده است که کل سایت‌های دولتی باید باید برای افراد توان‌یاب دسترس‌پذیر باشند و در ایران نیز باید به این موضوع توجه شود.
سردرگمی مردم در سایت‌ها

این برنامه‌نویس در ادامه بیان کرد: اکنون برخی سایت‌های دولتی با مرورگرهای جدید چندان سازگار نیستند و با اینترنت اکسپلورر بهتر کار می‌کنند؛ در حالی که ماکروسافت اخیرا به دلیل قدیمی بودن این مرورگر، پشتیبانی از آن را کنار گذاشته است.

وی با اشاره به وجود ضعف‌های متعدد در دو سایت پرکاربرد مالیات و تامین اجتماعی افزود: برای مثال، در طراحی سایت اداره مالیات، نکات عجیبی دیده می‌شود؛ از جمله بهره‌گیری از فونت‌های درشت و غیراستاندارد یا اینکه در بخشی از سایت، دو لینک پیش‌ثبت‌نام در کنار هم قرار دارند و هر دو یک کار را انجام می دهند. این موضوع باعث سردرگرمی کاربران می‌شود.

نوری تاکید کرد: عموم مردم با سطح تحصیلات و معلومات مختلف از این سایت‌ها استفاده می‌کنند و بسیاری از آنها کاربران حرفه‌ای اینترنت نیستند؛ به همین دلیل طراحی فرایندها در سایت‌های دولتی باید بسیار ساده باشد.
چالش‌های اپلیکیشن مالیات

این متخصص فناوری اطلاعات، گفت: بسیاری از سایت‌های دولتی از جمله مالیات، نسخه مناسبی برای استفاده در موبایل ندارد. در حالی که امروزه افراد زیادی نیازهای خود را از طریق دستگاه‌های تلفن همراه هوشمند برطرف می‌کنند.

وی افزود: این سازمان اپلیکیشنی را نیز برای نصب روی موبایل طراحی کرده است که همه قابلیت‌های سایت را ندارد و کاربر ناچار است در نهایت به سایت مراجعه کند؛ در حالی که هدف از طراحی اپ، بی‌نیازی کاربر به مراجعه به سایت است.

نوری ادامه داد: این اپلیکیشن در هنگام نصب به افراد اخطار می‌دهد که گزینه امکانات توسعه‌دهندگان را در دستگاه تلفن همراه خود غیرفعال کنند. این گزینه به افرادی که با امور برنامه‌نویسی آشنایی دارند، اجازه می‌دهد ویژگی‌های به کار رفته در طراحی اپ را بررسی و اشکالات احتمالی آن را پیدا کنند. اپلیکیشن‌ها در دنیا از کاربران نمی‌خواهند که این گزینه را غیرفعال کنند.

این برنامه‌نویس گفت: در ایران، اپلیکیشن برخی بانک‌ها نیز چنین اخطاری را در هنگام نصب به کاربران می‌دهد در حالی که اگر مجموعه‌ای از طراحی اپ خود مطمئن باشد، چنین درخواستی را مطرح نمی‌کند. احتمالا یکسری استانداردهای امنیتی در طراحی این اپلیکیشن‌ها رعایت نشده است.
دانش پایین مدیران و طراحان

نوری با اشاره به وجود غلط‌های املایی و طراحی آیکون‌های غیرمرتبط در اپلیکیشن سازمان مالیات گفت: در این اپ، فقط دو گزینه استعلام و ثبت‌نام آن فعال هستند اما تعداد زیادی باکس خالی در آن وجود دارد که از مدت‌ها پیش قرار است فعال شوند.

این متخصص فناوری اطلاعات، افزود: دانش برخی از مدیران سازمان‌ها و طراحان سایت‌ها و اپ‌های دولتی به حدی پایین است که حرف ای (e) آبی را نماد خدمات الکترونیک می‌دانند در حالی که این نماد، در واقع آیکون مرورگر اینترنت اکسپلورر است. با چنین سطح سوادی، طبیعی است که خروجی کار چالش‌های زیادی داشته باشد.

وی ادامه داد: مشخص نیست که آیا طراحی این سایت‌ها و اپ‌ها را تیم‌های داخلی اداره‌ها و سازمان‌ها  انجام می‌دهند یا این موضوع به افراد یا شرکت‌ها خارج از مجموعه واگذار می‌شود. در حالت دوم، نظارتی بر فرایند واگذاری وجود ندارد.

نوری گفت: در سایت بیمه تامین اجتماعی و دیگر مجموعه‌های دولتی نیز کمابیش همین مشکلات دیده می‌شود اما برخی در مورد سازمان مالیات این گلایه را دارند که افراد به دولت پول می‌دهند که در قبال آن خدمات دریافت کنند اما سایت همین سازمان بسیار ضعیف است. در حالی که استفاده از آن محدودیت زمانی نیز دارد و افراد ناچار به بهره‌گیری از آن و اپلیکیشن سازمان هستند./تجارت‌نیوز