پانزدهمین گزارش از سلسلهگزارشهای مؤسسۀ عالی پژوهش تأمین
اجتماعی در ارتباط با کرونا منتشر شد. این گزارش، تحت عنوان «حمایت از
بیمهشدگان بی کارشده سازمان تأمین اجتماعی در مواجهه با کرونا»، با همکاری
مرکز فناوری اطلاعات، ارتباطات و تحول اداری وزارت تعاون، کار و رفاه
اجتماعی؛ به تحریر درآمده است تا ضمن تبیین نقش و کارکرد صندوق بیمۀ بیکاری
در بحران کرونا، تجربۀ راهاندازی سامانۀ بیمۀ بیکاری و پرداخت مقرری
بیکاری در شرایط کرونا را، که جز مهمی از سیاستهای حمایتی اعلامشده توسط
ایران در مواجهه با کرونا بوده است، با تمام جزئیات ارائه دهد.
این گزارش از دو بخش کلی تشکیل شده است. بخش اول در ۵ فصل عمدتاً به شناخت اولیه و شرایط پایۀ قبل از بحران کرونا در حوزۀ بیمۀ بیکاری اختصاص دارد. در این بخش تلاش شده تا شناخت اولیهای از ماهیت و کارکرد طرحهای بیمۀ بیکاری، استانداردهای بینالمللی مرتبط با آن، ویژگیهای طرح در ایران و کشورهای منتخب، و درنهایت وضعیت صندوق بیمۀ بیکاری ایران قبل از وقوع بحران کرونا (بر اساس آخرین اطلاعات در دسترس) حاصل شود. در بخش دوم گزارش (فصول ۶ تا ۸) بهطور ویژه به کارکرد طرحهای بیمۀ بیکاری در کشورهای منتخب در هنگام بحران کرونا پرداخته شده و تجربۀ ایران از نظر نحوۀ راهاندازی سامانۀ بیمۀ بیکاری، شرایط احراز و رسیدگی در شرایط بحران، نحوۀ محاسبۀ مقرری و منابع پرداخت آن، و اطلاعات توصیفی مقرریبگیران مورد بررسی قرار گرفته است. درنهایت، پس از جمعبندی درباره نقاط قوت و ضعف این تجربه، درسهایی برای آینده و راهکارهای پیشرو در خصوص چالشهای گفتهشدۀ طرح بیمۀ بیکاری ارائه شده است.
این گزارش، از نظر مطالعۀ مقایسهای، نخستین مجموعۀ منسجم از تجارب ۲۲ کشور دارای طرح بیمۀ بیکاری (با احتساب ایران) از چهار قارۀ جهان در ارتباط با اقدامات و تسهیلات در حوزۀ بیمۀ بیکاری در شرایط بحران کرونا است که از منابع گستردهای بهره گرفته و یک طبقهبندی از تمامی اقدامات کشورها در این عرصه ارائه کرده است. یکی دیگر از مزیتهای گزارش ارائۀ ویژگیهای طرحهای بیمۀ بیکاری در این کشورها در بخش اول است که امکان مقایسۀ تغییرات ایجادشده در اثر کرونا را با وضعیت عادی میدهد. همچنین، این گزارش، با بیان جزئیات مربوط به پرداخت مقرری بیکاری در ایران در شرایط کرونا، که پیشاز این بهصورت یکپارچه گردآوری نشده بود، به بسیاری از سوالات و ابهامات در این خصوص پاسخ میدهد. درنهایت، این گزارش حاوی آموزههای سیاستی است که میتواند به کارآمدی و ارتقای سیاستگذاریها در این حوزه کمک کند. مخاطبین میتوانند برای مطالعه این گزارش به سایت https://www.ssor.ir مراجعه کنند./ اقتصاد24
این گزارش از دو بخش کلی تشکیل شده است. بخش اول در ۵ فصل عمدتاً به شناخت اولیه و شرایط پایۀ قبل از بحران کرونا در حوزۀ بیمۀ بیکاری اختصاص دارد. در این بخش تلاش شده تا شناخت اولیهای از ماهیت و کارکرد طرحهای بیمۀ بیکاری، استانداردهای بینالمللی مرتبط با آن، ویژگیهای طرح در ایران و کشورهای منتخب، و درنهایت وضعیت صندوق بیمۀ بیکاری ایران قبل از وقوع بحران کرونا (بر اساس آخرین اطلاعات در دسترس) حاصل شود. در بخش دوم گزارش (فصول ۶ تا ۸) بهطور ویژه به کارکرد طرحهای بیمۀ بیکاری در کشورهای منتخب در هنگام بحران کرونا پرداخته شده و تجربۀ ایران از نظر نحوۀ راهاندازی سامانۀ بیمۀ بیکاری، شرایط احراز و رسیدگی در شرایط بحران، نحوۀ محاسبۀ مقرری و منابع پرداخت آن، و اطلاعات توصیفی مقرریبگیران مورد بررسی قرار گرفته است. درنهایت، پس از جمعبندی درباره نقاط قوت و ضعف این تجربه، درسهایی برای آینده و راهکارهای پیشرو در خصوص چالشهای گفتهشدۀ طرح بیمۀ بیکاری ارائه شده است.
این گزارش، از نظر مطالعۀ مقایسهای، نخستین مجموعۀ منسجم از تجارب ۲۲ کشور دارای طرح بیمۀ بیکاری (با احتساب ایران) از چهار قارۀ جهان در ارتباط با اقدامات و تسهیلات در حوزۀ بیمۀ بیکاری در شرایط بحران کرونا است که از منابع گستردهای بهره گرفته و یک طبقهبندی از تمامی اقدامات کشورها در این عرصه ارائه کرده است. یکی دیگر از مزیتهای گزارش ارائۀ ویژگیهای طرحهای بیمۀ بیکاری در این کشورها در بخش اول است که امکان مقایسۀ تغییرات ایجادشده در اثر کرونا را با وضعیت عادی میدهد. همچنین، این گزارش، با بیان جزئیات مربوط به پرداخت مقرری بیکاری در ایران در شرایط کرونا، که پیشاز این بهصورت یکپارچه گردآوری نشده بود، به بسیاری از سوالات و ابهامات در این خصوص پاسخ میدهد. درنهایت، این گزارش حاوی آموزههای سیاستی است که میتواند به کارآمدی و ارتقای سیاستگذاریها در این حوزه کمک کند. مخاطبین میتوانند برای مطالعه این گزارش به سایت https://www.ssor.ir مراجعه کنند./ اقتصاد24