تیتر 20- نیمه نخست سال جاری برای پتروشیمی پردیس، بیش از آنکه بیانگر ثبات و رشد باشد، یادآور رکود و افت ظرفیت بوده است. در حالی که شاخصهای تولید و فروش در صنعت اوره رو به بهبود گذاشت، «شپدیس»، بزرگترین اورهساز کشور، در اغلب شاخصهای کلیدی عقب نشست. شواهد نشان میدهد این افت، بیشتر بازتاب تصمیمات مدیریت و ضعف در انضباط تولید است.
فرسایش ظرفیت با افت 10.5 درصدی تولید
طبق دادههای رسمی، تولید پتروشیمی پردیس در نیمه نخست سال جاری به ۲.۸۷۳ میلیون تن رسید. این در حالی است که رقم تولید در دوره مشابه سال گذشته، ۳.۲۰۵ میلیون تن بوده است. کاهش حدود 10.5 درصدی تولید، در صنعتی که ظرفیت اسمی بالایی دارد، علامت هشدار محسوب میشود.
در این بازار که رقبای داخلی نظیر پتروشیمیهای شیراز، کرمانشاه و خراسان، در شهریورماه، رشد نسبی تولید را ثبت کردهاند، افت تولید پتروشیمی پردیس، نشان از فرسایش ظرفیت عملیاتی و ضعف در برنامهریزی دارد. در این شرایط، بهویژه وقتی نرخ خوراک و انرژی، همچنان با نوسان بالا تعیین میشود، کاهش بهرهوری، اثر مستقیمی بر هزینه تمامشده و حاشیه سود خالص میگذارد.
زنگ خطر سقوط صادرات اوره
بزرگترین هشدار در کارنامه ششماهه شپدیس، مربوط به صادرات است. میزان فروش صادراتی از ۲.۸۲۴ میلیون تن در سال ۱۴۰۳، به ۲.۰۶۵ میلیون تن در سال ۱۴۰۴ کاهش یافت. این افت 2۷ درصدی، نهتنها تراز مالی شرکت، بلکه جایگاه ایران را در بازارهای بینالمللی اوره نیز تهدید میکند.
کاهش صادرات در شرایطی رخ داده که قیمت جهانی اوره در سهماهه اخیر ثبات نسبی داشته و فرصت حفظ بازار فراهم بوده است. تحلیلگران معتقدند بخشی از این افت، به ضعف لجستیکی و بخش دیگر به ناپایداری سیاستهای فروش بازمیگردد. این موضوع، در کنار تأخیر در انعقاد قراردادهای بلندمدت صادراتی، موقعیت رقابتی پردیس را در برابر بازیگران منطقهای تضعیف کرده است.
درآمد در مسیر نزول
با وجود آنکه بخشی از گزارشها در مهرماه، از رشد درآمد ۱۶۱ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته سخن میگویند، اما این رشد، حاصل بهبود واقعی عملکرد نیست و بیشتر بهدلیل تغییر مبنای سال مالی است. مقایسه مهر ۱۴۰۴ با مدت مشابه سال گذشته، بهخاطر شروع سال مالی جدید از مهر، تصویر دقیقی از کارآیی عملیاتی ارائه نمیدهد.
وقتی درآمد نیمه نخست سال نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش یافته و حجم صادرات، افت ۳۷ درصدی دارد، رشد مقطعی مهرماه نمیتواند معیار ارزیابی پایداری عملکرد باشد. به نظر میرسد افزایش درآمد ریالی در این ماه، بیشتر تابع رشد نرخ ارز نیمه دوم سال و انباشت فروش معوق شهریورماه بوده نه جهش تولید واقعی.
مدیریت، زیر سایه نوسان
خروجی عملیاتی دوره مدیریت فعلی نشان میدهد انسجام لازم در زنجیره تولید، فروش و صادرات بهدرستی شکل نگرفته است. عبدالرحیم قنبریان که اواخر بهمنماه سال گذشته، سکان هدایت بزرگترین اورهساز بورسی ایران را در دست گرفت، در گامهای نخست، با افت عملکرد روبهرو شده است.
تداوم این روند در ششماهه نخست، همزمان با عقبماندگی در صادرات، حاکی از ضعف برنامهریزی میانمدت و نبود نقشه جامع مدیریت داراییهای تولیدی است. اکنون مشکل شیدپس، «ظرفیت اسمی» نیست، «ظرفیت اجرایی» است؛ بهگونهای که توقفهای غیرضروری و ضعف در نگهداشت تجهیزات، هزینه فرصت (Opportunity Cost) بالایی برای سهامداران ایجاد کرده و موجب محرومیت آنها از منافع بالقوه شده است.
انتظار میرفت در شرایط نوسانات قیمتی و رقابت شدید بازار جهانی اوره، مدیریت شیدپس با رویکرد راهبردی و چابک ورود کند تا بخشی از افت عملکرد شرکت جبران شود.
بازگشت واقعی یا واکنش مقطعی؟
علیرغم این مشکلات، پتروشیمی پردیس در مهرماه ۱۴۰۴، با تولید ۴۳۵ هزار تن محصول و رشد ۹ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته و نیز فروش ۳۰۰ هزار تن (افزایش ۴۳ درصدی)، عملکرد مثبتی را ثبت کرده، اما نگاهی دقیقتر نشان میدهد این رشد، عمدتاً ناشی از جبران عقبماندگی ششماهه است.
همچنین هرچند صادرات در مهرماه افزایش یافت، اما نرخ فروش صادراتی، ۶.۸ درصد کاهش پیدا کرد. این امر بدین معناست که رشد حجم، هزینه حفظ بازار را بالا برده و احتمالاً حاشیه سود واقعی، کاهش یافته است. لذا آنچه بهعنوان آغاز قدرتمند سال مالی جدید مطرح میشود، بیش از آنکه نشانه بازگشت واقعی باشد، واکنش طبیعی به افت طولانیمدت قبلی است.
اعتماد شکننده؛ جایگاه سهام شپدیس
در بازار سهام، رشد ۱۵ درصدی قیمت سهم شپدیس در مهرماه، احتمالاً بازتاب هیجان کوتاهمدت است. با توجه به افت تولید ششماهه، کاهش صادرات و فشار هزینه، نسبت قیمت به سود، در محدودهای است که ریسک اصلاح را در ادامه افزایش میدهد.
سرمایهگذاران هوشمند، رشد آغاز سال مالی پتروشیمی پردیس در مهرماه را سیگنال بازگشت نمیدانند، بلکه فرصتی موقت برای خروج یا اصلاح پرتفوی تلقی میکنند. در این شرایط، اگر این شرکت در آبانماه و آذرماه نتواند ثبات تولید را حفظ کند، احتمالاً واکنش منفی بازار نسبت به گزارشهای بعدی اجتنابناپذیر خواهد بود.
فرار از گرداب سراب
هرچند پتروشیمی پردیس، از سودآورترین اورهسازان خاورمیانه به شمار میرود، اما در عمل، با ضعف ساختاری در بهرهبرداری و مدیریت بازار مواجه شده است. افت شاخصهای کلیدی در کنار رشد ناپایدار مهرماه، نشان میدهد شرکت در مرحلهای از فرسایش مزیت رقابتی قرار گرفته است.
شیدپس برای بازگشت پایدار، ضمن بازبینی ساختار مدیریتی خود، باید وابستگی به فروش نقدی را کاهش دهد و قراردادهای بلندمدت صادراتی را فعال کند. در غیر این صورت، هر رشد مقطعی، بهمثابه سراب در دل نمودارهای سبز بورس خواهد بود.
ارسال نظرات
موضوعات روز