جزئیاتی از واردات «گندم» قبل و بعد از حذف ارز ۴۲۰۰

تیتر۲۰- گندم از اقلام استراتژیکی است که واردات و تامین ذخایر آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و در کنار شش قلم کالای دیگر با دلار ۴۲۰۰ تومانی تامین ارز می‌شود. در ماجرای حذف ارز ترجیحی گرچه اولویت با حذف ارز نهاده‌ها است ولی طبق اعلام دولت، گندم و دارو در فاز دوم قرار خواهند گرفت.

به این بهانه مروری بر وضعیت واردات گندم قابل تأمل است. طبق آمار گمرک، در ۹ ماهه امسال ۲۰.۱ میلیون تن کالای اساسی با ارز ترجیحی وارد ایران شده که ارزش آن به بیش از ۱۱.۱ میلیارد دلار می‌رسد. در بین واردات صورت گرفته، ذرت با هفت میلیون تن به ارزش ۲.۴ میلیارد دلار در رتبه اول، روغن با ۱.۵ میلیون تن با ارزش دو میلیارد دلار در رتبه دوم و گندم با پنج میلیون تن به ارزش ۱.۷ میلیارد دلار در جایگاه سوم قرار دارند.

افزایش ۱۴۷ درصدی واردات گندم 

واردات گندم در ۹ ماهه امسال نسبت به مدت مشابه پارسال ۱۰۰ درصد از لحاظ وزنی و ۱۴۷ درصد از لحاظ ارزش رشد داشته که نشان دهنده رشد قابل توجه واردات این کالا است.

اما با توجه به اهمیت تامین گندم و آثار قیمتی آن بر معیشت مردم، این روزها در جریان طرح حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، واکنش‌های متفاوتی نیز وجود داشته است. این در حالی است که در صورت حذف ارز ترجیحی گندم، مثلا برای ۹ ماهه امسال که ۱.۷ میلیارد دلار از این کالا وارد شده، نرخ فروش این ارز از سمت دولت به سمت سامانه معاملات الکترونیک خواهد رفت؛ یعنی نرخی نزدیک به بازار آزاد و در این صورت قیمت ارز وارداتی گندم تا پنج برابر رشد خواهد کرد. 

تغییر درآمد از ۷۰۰۰ میلیارد به ۴۲ هزار میلیارد

بررسی دیگر نشان می‌دهد که برای ۱.۷ میلیارد دلار گندم وارد شده در سال جاری، دولت برای تامین ارز آن با فروش دلار به نرخ ۴۲۰۰ تومانی به بانک مرکزی‌، حدود ۷۱۰۰ میلیارد تومان درآمد داشته است که اگر آن را با نرخ سامانه معاملات الکترونیک فروخته بود و متوسط قیمت دلار را هم ۲۵ هزار تومان در نظر بگیریم، این تامین ارز بیش از ۴۲ هزار میلیارد تومان برای دولت درآمد ایجاد می‌کرد.

گرچه دولت هنوز برنامه نهایی خود برای مدیریت قیمت و تامین گندم و به تبع آن قیمت نان بعد از حذف ارز ترجیحی و نحوه استفاده از منابع حاصل از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی گندم را اعلام نکرده است، اما در طرحی اعلام کرده که برای جبران آن، یارانه برای نانوایان درنظر گرفته است؛ به گونه ای که در کارت یارانه‌ مردم که هر ماه شارژ خواهد شد، بابت خرید نان مبلغی از حساب خریدار کسر و به همراه یارانه به حساب نانوا واریز خواهد شد.

ابعاد این نوع از پرداخت یارانه می‌تواند بسیار گسترده باشد ولی هنوز این طرح نهایی نشده و در دستور کار دولت قرار نگرفته و فعلا برای چنین طرحی در بانک مرکزی و وزارت اقتصاد ایجاد سامانه مورد نظر در حال انجام است./ایسنا