تحلیل جدیدی اکونومیست برای قیمت کامودیتی ها

تیتر 20- تاثیر کلیدی که جنگ روسیه و اوکراین بر بازار نفت و سایر کامودیتی‌‌‌ها گذاشت، کماکان ادامه خواهد داشت. واحد اطلاعات اکونومیست (EIU) در گزارش چشم‌‌‌انداز جهانی خود با تاکید بر اهمیت این رویداد در بازار نفت، گفته است که ادامه پیدا کردن درگیری‌‌‌ها در اوکراین، عملا به معنای گارانتی قیمت طلای سیاه در سطح قیمتی ۱۰۰ دلار در هر بشکه و بیشتر خواهد بود.

بازوی تحقیقاتی اکونومیست همچنین بر این باور است که این شرایط در بازار نفت و به طور کلی‌‌‌تر در بازار کامودیتی‌‌‌ها، تا زمان پایان جنگ که به عقیده آنها دست‌کم در انتهای سال ۲۰۲۲ خواهد بود، ادامه پیدا می‌کند. از سوی دیگر، حسن بالفکیه، تحلیلگر ارشد سابق تقاضای نفت در اوپک نیز در یادداشتی به بررسی ساختار تقاضا و عرضه در بازار نفت پرداخته و می‌‌‌گوید که قیمت‌های بالاتر نفت منجر به کاهش تقاضا به شکل محسوسی نمی‌شود و به همین دلیل نیز نمی‌توان انتظار داشت که قیمت‌های بالاتر با افت تقاضا و در نتیجه تعدیل قیمت‌ها مواجه شود. او در یادداشت خود می‌‌‌گوید در چنین شرایطی، تنها می‌توان بخش عرضه را به وسیله نهادهایی چون اوپک کنترل کرد؛ اما بخش تقاضا به دلیل جنگ در اوکراین، چشم‌‌‌انداز نامشخص و ضعیف اقتصادی جهان و عواملی از این دست، کاملا از کنترل خارج است و نمی‌توان انتظار افت چشمگیر تقاضا در بلندمدت را داشت، هر چند که این عوامل تا حدی بر تقاضای کوتاه‌مدت اثر می‌‌‌گذارند. گفتنی است که طی روز دوشنبه بهای شاخص‌‌‌های کلیدی نفت خام به دلیل تشدید محدودیت‌های کرونایی در شانگهای، نگرانی از کاهش تقاضا در چین و افزایش نرخ بهره فدرال رزرو آمریکا با کاهشی چشمگیر روبه‌‌‌رو شدند و به کف قیمتی خود طی ۲ هفته اخیر رسیدند.

جنگ در اوکراین؛ ضامن نفت ۱۰۰ دلاری
جدی‌‌‌ترین اثر جنگ روسیه و اوکراین برای اقتصاد جهانی افزایش قیمت کامودیتی‌‌‌ها خواهد بود. واحد اطلاعات اکونومیست (EIU) در گزارش جدید چشم‌‌‌انداز جهانی خود اعلام کرد که تا زمان ادامه درگیری‌‌‌ها در اوکراین، قیمت نفت خام بالای ۱۰۰ دلار در هر بشکه باقی خواهد ماند. این گزارش می‌‌‌گوید تهدید اعمال تحریم‌ها بر صادرات سوخت‌‌‌های فسیلی روسیه و افزایش عدم‌اطمینان در مورد عرضه، وضعیت بحرانی موجود در بخش عرضه را تشدید خواهد کرد. قیمت گاز در اروپا پس از افزایش ۵ برابری در سال گذشته، طی سال‌جاری ۶۵ درصد افزایش خواهد یافت. اروپا ذخایر گاز محدودی دارد و حالا نگرانی‌هایی در مورد عرضه گاز برای فصل زمستان نیم کره‌شمالی در سال ۲۰۲۲-۲۳ وجود دارد. آگاته دامارایس، مدیر پیش‌بینی جهانی واحد اطلاعات اکونومیست می‌‌‌گوید که اروپا در حال کاهش تقاضای خود برای گاز روسیه است که این امر باعث کاهش تولید روسیه و فشار بیشتر بر زنجیره عرضه خواهد شد. واحد اطلاعات اکونومیست در گزارش خود گفت: «ما انتظار داریم قیمت‌های بالاتر کامودیتی‌‌‌ها به تورم جهانی دامن بزند. تورم در سال‌جاری به ۷/ ۷‌درصد خواهد رسید که بالاترین رقم در ۲۶ سال گذشته است.»

به‌‌‌رغم نگرانی‌ها در مورد تاثیر درگیری روسیه و اوکراین بر اقتصاد آنها، بانک‌های مرکزی اقتصادهای بزرگ جهان تلاش‌‌‌های خود را برای کنترل تورم افزایش می‌دهند. واحد اطلاعات اکونومیست همچنین در بخشی از گزارش خود گفته که روسیه تولیدکننده عمده چند فلز اساسی مانند آلومینیوم، تیتانیوم، پالادیوم و نیکل است و پس از جهش همه این بازارها در سال گذشته، تا زمانی که جنگ در اوکراین ادامه داشته باشد، این قیمت‌ها در سطوح اوج خود باقی خواهند ماند. وضعیت بازار گندم، ذرت، جو و کلزا نیز تا زمان ادامه جنگ، وضعیتی مشابه این کامودیتی‌‌‌ها را خواهد داشت. به همین شکل، در بازار نفت نیز می‌توان انتظار روند مشابهی داشت. جنگ بین روسیه و اوکراین از طریق تحریم‌های مالی علیه مسکو، قیمت‌های بالاتر کامودیتی‌‌‌ها و اختلال در زنجیره تامین بر اقتصاد جهانی تاثیر می‌‌‌گذارد. این عوامل مشترکا باعث افزایش تورم و کاهش شدید رشد اقتصادی به طور مشخص در اروپا می‌‌‌شوند. واحد اطلاعات اکونومیست می‌‌‌گوید که این وضعیت در ادامه سال نیز به همین گونه خواهد بود، زیرا انتظار می‌رود که جنگ روسیه و اوکراین تا پایان سال ۲۰۲۲ ادامه یابد.

اثر تورم و گرانی سوخت بر تقاضا
حسن بالفکیه، تحلیلگر ارشد سابق تقاضای نفت در دبیرخانه اوپک طی یادداشتی در وبگاه عرب نیوز به بحث عرضه و تقاضا در بازار پرداخته است.  او در یادداشت خود با اشاره به عقب‌نشینی بانک جهانی و سازمان تجارت جهانی درباره انتظاراتشان از رشد اقتصاد و تجارت جهانی گفته است که بر اساس همین عقب‌‌‌نشینی‌‌‌ها و همچنین نیاز به نفت برای فعالیت‌های اقتصادی، سازمان‌های بین‌المللی نیز پیش‌بینی‌‌‌های خود درباره تقاضای نفت را کاهش داده‌‌‌اند. در همین حال، تورم نیز در سراسر جهان به سطوح کم سابقه‌‌‌ای رسیده که دهه‌‌‌هاست به چشم دیده‌‌‌ نشده‌‌‌اند و حتی سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد نیز می‌‌‌گوید که قیمت جهانی کالاهای غذایی در ماه مارس به بالاترین سطح خود رسیده که نتیجه مستقیم جنگ روسیه و اوکراین است. بالفکیه می‌‌‌گوید با توجه به قیمت فعلی نفت خام، قیمت سوخت در جایگاه‌‌‌ها در سراسر جهان در حال افزایش است که در صورت تداوم عوامل کنونی بازار، از نظر تئوری باید به کاهش تقاضا برای نفت منجر شود.

این تحلیلگر سابق اوپک در ادامه توضیح داده که کشش قیمتی یک کامودیتی، شاخصی است که نشان می‌دهد میزان تقاضا شده چقدر نسبت به قیمت آن حساس است. بر اساس همین شاخص، کشش قیمتی نفت خام پایین است، بنابراین افزایش قیمت‌ها به سختی می‌تواند بر تقاضا آن تاثیر بگذارد. این به آن معناست که قیمت نفت خام باید به طور قابل‌توجهی تغییر کند و قبل از اینکه تاثیر معناداری بر رفتار مصرف‌کننده بگذارد، برای مدتی در سطح جدید باقی بماند. وی در ادامه دوران بحران مالی جهانی ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۸ را مثال می‌‌‌زند و می‌‌‌گوید که قیمت نفت خام در پی این بحران طی سال ۲۰۱۰ نسبت به سال ۲۰۰۹ بیش از ۲۹‌درصد و در سال ۲۰۱۱ نسبت به سال ۲۰۱۰ حدود ۴۰‌درصد افزایش یافت؛ اما این افزایش قیمت‌ها تاثیر محدودی بر تقاضا داشت. در واقع مصرف نفت در آن دوره – هر چند با سرعتی کمتر - به افزایش خود ادامه داد. بالفکیه می‌‌‌گوید که تقاضای معلق در اکوسیستم بازار نفت – به‌خصوص در دوران پس از رکود اقتصادی – معمولا به بهبود تقاضا کمک می‌کند./دنیای اقتصاد