فرصت سوزی مالیاتی

تیتر ۲۰- آژیر فرصت‌‌‌سوزی از خانه‌‌‌های خالی در صحن شورای شهر تهران به صدا درآمد. بحث و تبادل نظر پیرامون سیاست‌های مالیاتی در جلسه علنی دیروز پارلمان شهری تهران به نقطه‌‌‌ای انجامید که متولی امور مالیاتی صراحتا اعلام کرد مالیات خانه‌‌‌های خالی نتوانسته نقش تنظیم‌‌‌گر خود را آن‌‌‌گونه که انتظار می‌‌‌رفت، ایفا کند. اعضای شورای شهر تهران دیروز تبعات انجماد ملکی و اثر آن بر بازار اجاره مسکن را تایید و تصریح کردند یکی از عواقب بی‌‌‌هزینه بودن ملاکی، محرومیت بازار اجاره از عرضه واحدهایی است که می‌تواند به تنظیم سطح عرضه و تقاضا در این بازار و برقراری ثبات قیمت اجاره‌‌‌بها کمک کند. با این حال به دلیل اینکه دستگاه‌های متولی شناسایی و وصول مالیات مربوطه تاکنون عملکرد موفقی در زمینه اخذ مالیات‌‌‌های ملکی نداشته‌‌‌اند، عملا کل کشور و مشخصا شهر تهران به عنوان یکی از کانون‌‌‌های اصلی سوداگری ملکی از این فرصت‌‌‌سوزی متضرر شده‌‌‌اند. این در حالی است که مدیریت شهری اعلام آمادگی کرده با سامانه‌‌‌هایی که در اختیار دارد، به فوریت نسبت به شناسایی و وصول درآمد از محل مالیات‌‌‌های ملکی اقدام کند. پیشنهادی که رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران مطرح کرد و برخی دیگر از اعضای شورای شهر نیز تکرار کردند این بود که وصول مالیات‌‌‌های ملکی به مدیریت شهری واگذار شود؛ پیشنهادی که با نسخه جهانی وصول مالیات در دنیا تطابق دارد. در اغلب شهرهای توسعه‌یافته وصول درآمدهای مالیاتی در حوزه ملکی به دولت‌‌‌های محلی و شهرداری‌‌‌ها واگذار می‌شود، چراکه تنها این نهاد کامل‌‌‌ترین و جزئی‌‌‌ترین اطلاعات مربوط به وضعیت املاک را در اختیار دارد. اما در ایران روند کند وصول مالیات خانه‌‌‌های خالی نشان می‌دهد از ظرفیت مدیریت شهری در این زمینه غفلت شده است.

به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، داوود منظور، رئیس سازمان امور مالیاتی کشور مهمان دیروز صحن شورای شهر تهران بود که با هدف تبیین سیاست‌های مالیاتی و نیز تقویت تعامل با مدیریت شهری به پارلمان شهری آمده بود. این جلسه علاوه بر اینکه به بحث و تبادل نظر پیرامون وصول انواع مالیات با پایه‌‌‌های مختلف و نیز برخی اختلاف‌‌‌ها در خصوص سهم شهرداری‌‌‌ها از مالیات‌‌‌های محلی گذشت، محلی برای به صدا درآمدن آژیر بی‌‌‌اثر بودن مالیات خانه‌‌‌های خالی و در عین حال هشدار درباره تبعات به تاخیر انداختن استفاده از مالیات‌‌‌های ملکی موثر بود.

در این جلسه نه تنها چند تن از اعضای شورای شهر تهران به عقب‌‌‌ماندگی در مقابله با سفته‌‌‌بازان ملکی انتقاد و اعلام آمادگی کردند که مدیریت شهری مسوولیت وصول مالیات‌‌‌های ملکی را برعهده بگیرد، بلکه حتی متولی امور مالیاتی کشور نیز به صراحت اعلام کرد که نقش مالیات خانه‌‌‌های خالی در تنظیم بازار مسکن آن‌‌‌گونه که انتظار می‌‌‌رفت، تحقق پیدا نکرده است.

وی در واکنش به انتقاد نمایندگان مردم در پارلمان شهری نسبت به روند کند اجرای مالیات خانه‌‌‌های خالی به این واقعیت اذعان کرد که نقش «تنظیم‌‌‌گر» این مالیات در بازار مسکن آن طور که دولت انتظار داشت، تحقق پیدا نکرده است.

اظهارات مطرح شده در جلسه دیروز شورای شهر تهران توسط بالاترین مقام سازمان امور مالیاتی کشور نشان داد همان‌طور که از ابتدا پیش‌بینی می‌‌‌شد، مالیات خانه‌‌‌های خالی نتوانسته نقش موثری در تنظیم بازار مسکن ایفا کند و عملا ابزار مالیاتی کارآمدی نبوده است.

مالیات خانه‌‌‌های خالی برای اولین بار در سال ۱۳۹۹ در مصوبه بودجه گنجانده و مقرر شد سالانه ۲۰۰۰‌میلیارد تومان از محل این پایه مالیاتی وصول شود. اگرچه درآمد مالیات خانه‌‌‌های خالی حتی در پیش‌بینی اولیه دولت نیز رقمی ناچیز بود که سهم موثری در تامین بودجه نداشت.