تامین اعتبار فرابودجه‌ای برای اجرای پروژه‌های ریلی اولویت دار

تیتر۲۰- احسان خاندوزی با اشاره به فرمایشات رهبر معظم انقلاب درباره توسعه خطوط ریلی و اعلام دولت مبنی بر وجود توان ساخت هزار کیلومتر ریل در سال، اظهار کرد: توسعه خطوط ریلی از سیاست‌های کلان و مستمر در استاد بالادستی با توجه به مزایای متعدد آن در افزایش ایمنی ترابری، کاهش مصرف سوخت و حمل ارزان‌تر بارهای معدنی، صنعتی و تجاری و امکان کسب درآمد ارزی از حمل بارهای ترانزیتی است.

وی با بیان این‌که توانمندی احداث خطوط ریلی در داخل کشور چه از نظر دانش و فناوری، چه از نظر امکان تولید مصالح و چه از نظر توان پیمانکاری در داخل کشور وجود دارد، افزود: امکان ساخت سالانه 1000 کیلومتر خط ریلی اغراق نیست.

وی یادآور شد: حمل‌ونقل ریلی معمولاً در سیاستگذاری‌ها دارای اولویت است ولی در عمل و اجرا به این سیاست نزدیک نشده‌ایم، یعنی رشد شبکه ترابری ریلی طی سال‌های گذشته کمتر از توسعه شبکه جاده‌ای بوده و روند سهم ترابری ریلی از ترابری کشور نزولی شده است. 

وی با اشاره به اینکه میزان ساخت خطوط ریلی به تناسب اعتبارات صورت می‌گیرد، گفت: اگر سالانه 1000 کیلومتر اجرای خطوط را در نظر داشته باشیم و با فرض هزینه تقریبی هر کیلومتر راه‌آهن حدود 300 میلیارد ریال، نیازمند سالانه 300 هزار میلیارد ریال هستیم در حالی که اعتبار مصوب سال جاری ما در قانون بودجه سال جاری 33 هزار میلیارد ریال است.

وزیر اقتصاد تاکید کرد: البته هدف اجرای سالانه 100 کیلومتر هنوز مورد توافق و رسمی نیست و به تناسب اعتبارات، میزان تکمیل خطوط میزان ساخت خطوط ریلی به تناسب اعتبارات صورت می‌گیرد.از نظر دستگاه اجرایی اعتبار مورد نیاز یعنی اعتبار مناسب که بتوان طرح اجرایی را در مدت معقول اجرا کرد که البته این مدت بستگی به شرایط طرح تفاوت دارد.

خاندوزی گفت: به‌عنوان نمونه یک طرح معین مثل راه‌آهن چابهار-زاهدان را در نظر بگیریم، در صورت وجود اعتبار کافی در مدت5 سال قابل اجراست و به طور میانگین سالانه برای اجرای 20درصد حجم عملیات اعتبار لازم دارد تا در مدت پنج سال پایان یابد.

وی اضافه کرد:‌ برخی از طرح‌های ساخت راه‌آهن ساده‌تر هستند و اجرای آنها در صورت وجود منابع کافی در مدت 2 تا 3 سال هم مقدور است، بنابراین بطور میانگین می‌توان زمان مناسب برای پیشرفت هر طرح را چهار سال در نظر گرفت.

خاندوزی با بیان اینکه به طور کلی اعتبارات ساخت راه‌آهن در مقایسه با میزان اعتبار لازم به مراتب کمتر است، افزود: در شرایط کنونی حدود 10 هزار کیلومتر خطوط راه‌آهن دارای مجوز اجرا هستند و قانوناً جزء طرح‌های اجرایی شناخته می‌شوند و برای اجرای آنها در مدت چهار سال با فرض اضافه نشدن طرح‌های جدید، تقریبا 25 برابر میزان فعلی اعتبار لازم داریم.

وی کمبود اعتبار را عامل تعویق عملیات یا طولانی شدن دوره اجرا دانست و گفت: این وضعیت از نظر مهندسی و اقتصادی مطلوب نیست و منجر به استهلاک زودرس پروژه و کاهش بهره‌وری مالی می‌شود ولی ما یک دستگاه اجرایی هستیم که نقشی در شروع به اجرای طرح جدید یا میزان بودجه نداریم و ناچار هستیم به تناسب اعتبارات تخصیص یافته طرح‌های در دست اقدام را به پیش ببریم.

به گفته وی، برای استفاده بهتر از منابع در همین شرایط، هنگام بودجه‌ریزی پیشنهاد تمرکز منابع مالی روی طرح‌های رو به خاتمه را داریم و در هر طرح جدید هم به جای شروع عملیات در تمام طول مسیر سعی می‌شود از یک بخش معین کار را شروع کنیم که همان بخش بتواند کارآیی داشته باشد.

خاندوزی درباره تامین اعتبارات طرح‌های ریلی توضیح داد: استفاده از سایر منابع مالی نیز دنبال می‌شود، برای مثال در طرح راه‌آهن چابهار-زاهدان از تسهیلات صندوق توسعه ملی استفاده شد و بخش زاهدان-خاش به طول 150 کیلومتر خیرا به بهره‌برداری رسید.

وی افزود: چنانچه منابع مالی کافی فراهم شود، امسال حدود 400 کیلومتر طرح دیگر را در آستانه تکمیل داریم. همچنین در طرح راه‌آهن میانه –اردبیل توانسته ایم تسهیلات مالی از بانک‌ها جذب کنیم که باعث تسریع اجرای طرح شده است.

وزیر اقتصاد به استفاده از منابع مالی تهاتر نفتی برای اجرای فوری برخی از پروژه‌های مهم ریلی اشاره کرد و گفت: استفاده از روش تهاتر نفتی برای 2 هزار و 600 کیلومتر مدنظر دولت قرار گرفته است که امیدواریم با عملیاتی شدن آن تحول قابل توجهی در روند ساخت راه‌آهن کشور محقق شود.

خاندوزی ادامه داد: رویکرد به سرمایه‌گذاری غیردولتی نیز برای رفع مشکل فوق ضرورت دارد که هنوز استفاده از این نوع اعتبارات برای ما که مجری طرح هستیم، فراهم نشده است و نیازمند تغییراتی در قوانین و مقررات برای مشوق‌ها و جذاب کردن سرمایه‌گذاری است./تسنیم