دلایل زیان صنعت مرغداری در کشور چیست؟

تیتر۲۰-  مرغ منبع اصلی پروتئینی در کشورمان است و نرخ آن برای مصرف‌کنندگان مهم است اما با توجه به تغییرات قیمت مواد اولیه، برنامه‌ریزی و اقدامات مناسب تولید و تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی مسئولان دولتی و عوامل بیرونی به‌شدت بره‌روی وضعیت تولید و قیمت آن تأثیرگذار است.

قیمت مرغ در کشورمان در مقایسه با دیگر کشورها نوسانات شدیدتری دارد و به‌صورت الاکلنگی عمل می‌کند؛ در یک مقطع تولیدکننده به‌دلیل ارزانی بیش از اندازه این محصول ناراضی است و در مرحله‌ای نیز به‌دلیل گرانی مصرف‌کننده نقره‌داغ می‌شود.

ضرر روزانه 120میلیاردتومانی مرغداران

این روزها شاهد رکوردشکنی قیمت مرغ به اعداد بالای 80 هزار تومان در بازارهای مرغ‌فروشی هستیم که البته قیمت خرده‌فروشی در برخی فروشگاه‌های لوکس به بالای 100 هزار تومان هم می‌رسد.

در سال جاری محرک‌های زیاد و سیستماتیکی برای افزایش نرخ مرغ در کشورمان وجود داشت که برای روشن شدن دلایل مرور این تغییرات خالی از لطف نیست.

نرخ مصوب هر کیلوگرم مرغ در سال 1400، 31 هزار تومان بود و در بازار مصرف نیز در کانال 30 هزار تومان به فروش می‌رسید اما در 22 اردیبهشت ماه سال 1401 با مردمی‌سازی یارانه‌ها و حذف ارز 4200تومانی واردات کالاهای اساسی، قیمت رسمی این محصول به 59 هزار و 800 تومان و بعد از مدت کوتاهی 63 هزار تومان افزایش یافت.

بعد از تغییرات شدید قیمت مرغ ناشی از مردمی‌سازی یارانه و حذف ارز 4200تومانی، قابل پیش‌بینی بود که تقاضا برای خرید مرغ در کشور کاهش یابد به همین دلیل طی سال گذشته قیمت این محصول به نرخ‌های مصوب (59 هزار و 800 تومان و 63 هزار تومان) خود نرسید و در محدوده 50 هزار تومان خرید و فروش می‌شد.

در شرایطی که قیمت مرغ در بازار 50 هزار تومان و زیر قیمت مصوب به فروش می‌رسید و حتی در مقطعی نرخ 45 هزار تومان را نیز دید، مرغداران در فروش محصولات خود ضرر و زیان دیدند و حتی اخباری از جوجه‌کُشی نیز شنیده شد.

حبیب اسدالله‌نژاد مدیرعامل اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی ایران در این ارتباط می‌گوید: «به‌دلیل متناسب نبودن قیمت تمام‌شده و قیمت فروش، واحدهای مرغداری روزانه بیش از 120 میلیارد تومان و ماهانه بیش از 3 هزار میلیارد تومان متحمل زیان می‌شوند.»

برهم‌خوردن آرامش چند ماه بازار مرغ

بازار مرغ در ماه‌های اخیر روند نسبتاً کم‌نوسانی را در حال طی‌کردن بود به‌طوری که این محصول به‌طور متوسط با قیمت‌های هر کیلوگرم 58 هزار تومان تا 65 هزار تومان به فروش می‌رسید،
ولی این آرامش طولی نکشید که تبدیل به طوفان شد؛ از اواخر سال گذشته هشدار مشکلات تأمین نهاده‌های دامی و کاهش جوجه‌ریزی به‌طور مرتب در رسانه‌ها به‌ویژه خبرگزاری تسنیم و توسط مسئولان بخش خصوصی داده شد که با مشکل کاهش عرضه و گرانی این محصول مواجه خواهیم شد، به‌طوری که اکنون قیمت مرغ در سطح شهر و برخی از فروشگاه‌ها هر کیلوگرم 80 هزار تومان را نیز رد کرده است.

قیمت مرغ در میادین میوه و تره‌بار شهرداری تهران اما با قیمت‌های مصوب به فروش می‌رسد اما باید توجه داشت که کل نیاز بازار را با میادین میوه و تره‌بار نمی‌توان تأمین کرد و وقتی اختلاف قیمت بازار با میادین میوه زیاد باشد، تقاضای زیادی به‌سمت آنجا روانه می‌شود و توزیع در این مکان نیز دیگر پاسخگوی بازار نیست.

کاهش 27درصدی جوجه‌ریزی فروردین در مقایسه با قبل از مردمی‌سازی یارانه‌ها

بنابراین گزارش میزان جوجه‌ریزی مرغ قبل از حذف ارز 4200تومانی و مردمی‌سازی یارانه‌ها ماهانه حدود 130 میلیون قطعه بود اما از دی ماه سال گذشته برای جبران کاهش میزان تقاضا در بازار این رقم به 110 میلیون قطعه کاهش یافت و در واقع 20 میلیون قطعه افت کرد.

این کاهش جوجه‌ریزی باعث تنظیم قیمت مرغ در بازار و رسیدن قیمت مرغ به نرخ مصوب خود شد به‌طوری که قیمت مرغ از حدود 50 تا 55 هزار تومان به 60 تا 63 هزار تومان رسید.

اما کاهش واردات نهاده‌های دامی که در ماه‌های پایانی سال قبل صورت گرفت باعث شده است بر اساس جدیدترین برآورد صورت‌گرفته میزان جوجه‌ریزی در فروردین ماه سال جاری به 95 میلیون قطعه کاهش یابد، یعنی نه‌تنها نتوانسته است همان 110 میلیون قطعه را تأمین کند بلکه در مقایسه با ارقام قبل از مردمی‌سازی یارانه‌ها، میزان جوجه‌ریزی 35 میلیون قطعه در ماه کاهش یافته است.

این اعداد نشان می‌دهد که میزان جوجه‌ریزی در فروردین ماه سال جاری در مقایسه با 130 میلیون قطعه در ماه قبل از مردمی‌سازی یارانه‌ها حدود 27 درصد کاهش یافته است.

با وجود افزایش قیمت مرغ در بازار و کاهش جوجه‌ریزی به‌نظر نمی‌رسد که این گرانی طولانی‌مدت باشد و دولت برای تعادل در عرضه اقدام خواهد کرد و اجازه نمی‌دهد روند مشکلات تأمین نهاده‌های طیور ادامه‌دار باشد،
بر این اساس به‌تازگی اجازه واردات مرغ گرم داده شده است و از قبل نیز مرغ منجمد برای عرضه در این شرایط وجود دارد؛ همچنین انجمن پرورش‌دهندگان مرغ گوشتی نیز به‌تازگی اعلام کرده است که مشکل تأمین نهاده‌های دامی رفع شده است.

کمالی مشاور اتحادیه مرغداران گوشتی اعلام کرد: مشکل تأمین نهاده مرغداران به‌تازگی حل شد.

وی همچنین گفته است: بخشی از افزایش قیمت گوشت مرغ به‌دلیل گران‌فروشی و بخشی مرتبط به هزینه‌های تمام‌شده تولید است.

کاهش قیمت‌ گوشت مرغ در روزهای آینده

محمدرضا صدیق‌پور دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان جوجه یک‌روزه نیز که دقیق‌ترین آمار را در ارتباط با وضعیت جوجه‌ریزی و در نتیجه تولید مرغ دارد گفت: علت افزایش قیمت گوشت مرغ در بازار، وقفه یک‌هفته‌ای تولید جوجه یک‌روزه در اسفندماه سال 1401، حذف برخی گله‌های مرغ مادر مولد و کمبود نهاده‌های دامی است.

وی افزود: به‌طور قطع افزایش قیمت گوشت مرغ در بازار مقطعی است و به‌زودی به روال عادی بازمی‌گردد، زیرا اکنون میزان جوجه‌ریزی بین 100 تا 110 میلیون قطعه انجام می‌شود. با توجه به حل مشکل نهاده‌های طیور و روال عادی روند تولید در فروردین ماه به‌زودی بازار این محصول به شرایط عادی بازمی‌گردد.

شهیاد آبنار، مدیرکل دفتر بازرگانی کالاهای کشاورزی هم با اعلام اینکه محموله‌های گوشت مرغ گرم وارداتی برای تنظیم بازار و تأمین بخشی از نیاز کشور در راه است، گفت: تاکنون شرکت پشتیبانی امور دام دو یا سه محموله گوشت مرغ گرم وارد کرده است و بخشی از آن هفته گذشته با قیمت مناسب در استان تهران توزیع شده است.

اگرچه به‌نظر می‌رسد افزایش قیمت مرغ در شرایط فعلی موقت باشد اما می‌توانستیم از بروز این مشکلات جلوگیری کنیم و با تأمین به‌موقع نهاده‌های دامی تولید و رفع نگرانی‌های تولیدکنندگان، تولید پایدار را رقم بزنیم./تسنیم