دلایل ادامه رکود بازار لوازم خانگی کشور

تیتر۲۰- علیرضا محمدی‌دانیالی ابتدا در مورد آخرین وضعیت بازار لوازم خانگی گفت: «اکثر تولیدکنندگان محصولات و تولیدات خود را در بازار عرضه می‌کنند اما در شبکه توزیع ناهماهنگی‌هایی ایجاد شده است. در سال گذشته با توجه به افزایش قیمت دلار و هزینه‌ها التهاباتی در بازار ایجاد شده بود.» این فعال صنعت لوازم خانگی کشور در خصوص فضای تغییر قیمت این کالاها ادامه داد: «در سال قبل بیشتر تولیدکنندگان با قیمت‌های قبلی محصولات خود را عرضه می‌کردند. اما بودند شرکت‌هایی که تولید و عرضه با قیمت‌های قبلی برای آنها صرفه و توجیه اقتصادی لازم را نداشته و مجبور به افزایش قیمت شدند.»

در این میان وزارت صمت مدعی است که مجوزی برای افزایش قیمت لوازم خانگی صادر نکرده است. وی در این خصوص نیز گفت: «حتما هماهنگی لازم با سازمان حمایت انجام شده است.» رئیس هیات مدیره انجمن صنایع لوازم خانگی ایران با اشاره به مشکلات تهیه مواد اولیه و قیمت‌گذاری دستوری در این حوزه نیز گفت: «برخی از مواد اولیه مصرفی در این صنعت در سال گذشته تا ۳۰۰‌درصد گران‌تر شدند. در چنین شرایطی با قیمت‌گذاری دستوری نمی‌توان مشکل اقتصاد را حل کرد و انتظار داشت که تولیدکنندگان لوازم خانگی محصولات خود را به قیمت‌های قبلی عرضه کنند.»

تاثیر نوسان‌های ارزی

نوسانات ارزی یکی از مشکلات بزرگ تولیدکنندگان در کشور محسوب می‌شود. تولیدکننده در این وضعیت برای تهیه مواد اولیه خود سردرگم می‌شود چرا که تغییر روزانه قیمت ارز باعث می‌شود که نتواند با خیال راحت و ثبات لازم اقدام به خرید و انبار مواد اولیه کند. علیرضا دانیالی در این خصوص نیز گفت: «ابتدا باید اشاره کنم که تولیدکنندگان هیچ علاقه‌ای به افزایش قیمت نداشته و مانند مصرف‌کنندگان از گرانی‌ها آسیب می‌بینند. اما مشکل اینجاست که فاکتورهای موثر در قیمت تمام‌شده مدام در حال افزایش است.»

وی با اشاره به شرایط عرضه مواد اولیه در بورس‌کالا و تغییر قیمت محصولات فلزی ادامه داد: «به عنوان مثال نرخ ارز در سال گذشته از حدود ۲۷‌هزار تومان به حدود ۵۰‌هزار تومان رسیده است. ضمن اینکه وزارت صمت برخی از محصولات را وارد کانال بورس کرده و دیگر ارز آنها به قیمت ۲۸‌هزار و ۵۰۰ تومان تامین نمی‌شود. جدای از این مواد اولیه مصرفی در این صنعت از ورق و محصولات پتروشیمی گرفته تا مس و فولاد چند برابر شدند. جالب است بدانید که برخی از مواد اولیه مصرفی در این صنعت در سال گذشته تا ۳۰۰‌درصد گران‌تر شدند. در چنین شرایطی با قیمت‌گذاری دستوری نمی‌توان مشکل اقتصاد را حل کرد و انتظار داشت که تولیدکنندگان لوازم خانگی محصولات خود را به قیمت‌های قبلی عرضه کنند.»

این فعال حوزه لوازم خانگی در ادامه به وضعیت تقاضا در این بازار پرداخت و در مورد تغییر در این وضعیت نیز گفت: «همه ساله در بهمن و اسفند تقاضای بازار تا حدودی افزایش پیدا می‌کند اما این رشد تقاضا در سال ۱۴۰۱ مانند همیشه نبود. قدرت خرید مردم هر روز کم و کمتر می‌شود. بر اساس آمارهای منتشر‌شده قدرت خرید مردم در دهه ۹۰ حدود ۳۴‌درصد کاهش یافته است. این مساله بازارها را به شدت کوچک کرده است. ضمن اینکه در دو سال گذشته شرایط بدتر هم شده است.»

قیمت‌گذاری دستوری جوابگو نیست

رئیس هیات مدیره انجمن صنایع لوازم خانگی ایران با تاکید بر اینکه شیوه قیمت‌گذاری دستوری برای طولانی‌مدت چاره‌ساز نیست ادامه داد: «همان‌طور که اشاره کردم صنعت لوازم خانگی یک زنجیره است. وقتی یک بخش از این زنجیره دچار مشکل می‌شود، سایر بخش‌ها هم دچار مشکل می‌شوند. متاسفانه هم‌اکنون بسیاری از تولیدکنندگان در تامین مواد اولیه دچار چالش شده و با قیمت‌گذاری دستوری مشکل دارند. بسیاری از تولیدکنندگان با ضرر تولید می‌کنند. این وضعیت قابل دوام نیست. شاید بتوان در کوتاه‌مدت با سیاست‌های بگیر و ببندی مشکلات را تا حدودی حل کرد و مانع افزایش قیمت‌ها شد اما در طولانی‌مدت این روش چاره‌ساز نیست.»

اینجا انحصار وجود ندارد

پیش از این در برخی رسانه‌ها اعلام شده بود بازار لوازم خانگی نیز مانند خودرو انحصاری شده است. موضوعی که دانیالی در گفت‌وگو با بازار آن را رد کرده و در این خصوص می‌گوید: «در اینکه بازار خودرو انحصاری است، شکی نیست. چرا که دو خودرو‌ساز کشور ۸۰ تا۹۰‌درصد بازار را در اختیار دارند. اما در لوازم خانگی به هیچ وجه شرایط این گونه نیست. ۵۰۰ تولیدکننده لوازم خانگی در بازار فعالیت می‌کنند و به هیچ وجه این صنعت قابل مقایسه با خودروسازان نیست و به همین دلیل موضوع وجود انحصار در این حوزه کاملا نادرست است. جالب است بدانید در هر کالایی حداقل ۲۰ تا ۳۰ شرکت با هم در رقابت بوده و سعی دارند که محصول با‌کیفیت و قیمت مناسب‌تر در بازار عرضه کنند.»

چند سال پیش برخی شرکت‌های خارجی و از جمله کره‌جنوبی به دلیل وجود تحریم‌ها بازار ایران را ترک کردند. در همین مدت چند ساله تولیدکنندگان لوازم خانگی داخلی از این فرصت استفاده کرده و کیفیت تولید خود را افزایش دادند. با این حال اما برخی معتقدند که ایجاد رقابت بین تولیدکنندگان داخلی و خارجی در بازار ایران ضروری است. وی در این خصوص نیز گفت: «یک سیاست اقتصادی را باید به صورت سیستمی مورد بررسی قرار دهیم. بدون شک گرفتن یک تصمیم نمی‌تواند تمام مشکلات یک بخش از اقتصاد را حل کند. برای داشتن صنعتی به‌روز و کارآمد باید تمامی چالش‌های این صنعت را رفع و رجوع کرد.»

دانیالی در پایان در مورد پیش‌بینی خود از قیمت‌ها در سال جدید نیز گفت: «مساله افزایش قیمت به فاکتورهای متعددی بستگی دارد. به عنوان مثال باید دید که تکلیف نرخ ارز و تامین ارز تولیدکنندگان و مواد اولیه چه می‌شود؟ دستمزدها به کجا می‌رسد؟ البته ما از خدا می‌خواهیم که قیمت‌ها کاهش پیدا کرده و افزایش قیمتی در کار نباشد. اما واقعیت‌های اقتصادی است که مسیر قیمت‌ها را تعیین می‌کند.» در همین حال برخی از کارشناسان صنعت لوازم خانگی کشور معتقد هستند این کالا دارای سه مثلث تامین مواد اولیه، تولید لوازم خانگی و توزیع این محصولات است که اگر در هر کدام از این سه راس اختلالی ایجاد شود فرآیند توزیع نهایی با مشکل مواجه خواهد شد و در حقیقت این سه راس در ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر هستند، بنابراین بررسی مشکلات هر گروه بدون در نظر گرفتن مشکلات دو بخش دیگر ممکن نیست.

باید در نظر داشت که اگر قرار است قیمت‌ها ثابت بماند دولت باید حداقل به مدت شش ماه تا یک سال مواد اولیه پرمصرف و اساسی در صنعت لوازم خانگی مانند ورق، فولاد، مواد پتروشیمی، رنگ و..و را به قیمت ثابت به  تولید کننده بدهد و قیمت ارز نیما را ثابت نگه دارد و در این صورت می توان انتظار ثبات قیمت ها را داشت./دنیای اقتصاد