خطرات و مزایای ادغام صندوق های بازنشستگی

تیتر ۲۰- موضوع ورشکستگی صندوق های بازنشستگی کشور به یک چالش بزرگ در دولت تبدیل شده و وزیر کار خبر داده که دولت برای عبور از این مشکل در حال بررسی طرح ادغام صندوق های بازنشستگی کشور است. احتمالا دولت به دنبال تجمیع و فروش بخشی از دارایی صندوق های بازنشستگی است، همانطوری که پیش از این وزارت کار با تکیه بر ماده ۱۷ قانون ساختار نظام رفاه و تامین اجتماعی که در آمده؛ کلیه صندوق های عمومی، دولتی و اجرایی باید براساس قانون به مجموعه وزارت رفاه ملحق  شوند صندوق بازنشستگی کارکنان مس به تامین اجتماعی واگذار شد و همین مسأله منجر به بروز مشکلاتی در این صندوق شد به طوری که اعضای این صندوق می گویند بخشی از دارایی های شرکت در قالب سهام بوده که واگذار شده است در حالی که این پشتوانه بازنشستگان است.

نکته قابل توجه دیگر در بحث ادغام صندوق ها تطبیق میزان دارایی ها و بدهی و پرداختی صندوق هاست. با توجه به اینکه در بودجه ۱۴۰۲ به صندوق های بازنشستگی ۳۳۱ هزار میلیارد تومان بودجه اختصاص یافت که ۲۰۷ هزار میلیارد تومان به صندوق بازنشستگی کشوری، ۱۱۲ هزار میلیارد تومان به صندوق تأمین اجتماعی نیروهای مسلح و ۱۱ هزار میلیارد تومان به صندوق بازنشستگی فولاد و وزارت اطلاعات اختصاص داده شده که درمجموع حدود ۱۵ درصد از کل منابع عمومی را به خود اختصاص داده اند آیا این صندوق ها به این اندازه ای دارایی دارند که دولت بتواند با فروش آنها هزینه چند سال صندوق ها را پرداخت کند؟ به طور قطع هرچقدر هم دارایی داشته باشند کفاف هزینه‌های پیوسته این صندوق ها را که همچنان سیر صعودی دارند نمی دهد، به همین دلیل ادغام و فروش دارایی های مازاد این صندوق ها در کوتاه مدت می تواند یک اثر مثبت ایجاد کند اما این به معنای پایان بحران صندوق های بازنشستگی نیست و دولت برای اینکه مشکلات کنونی صندوق ها را حل کند نه تنها باید ساختار آنها را به طور کامل بهم بریزد یک پالایش در صندوق ها انجام دهد که هزینه های آنها هم تعدیل شود.

 بنابراین آنچه امروز گفته می شود مبنی بر اینکه صندوق های بازنشستگی حیاط خلوت برخی مدیران دولتی هستند با ادغام و تغییر ساختارها تا حدودی از بین می رود و بار مالی را کاهش می دهد.

وحید شقاقی مشاور اقتصادی وزیر اقتصاد در گفتگو با تیتر ۲۰ با اشاره به اینکه در حال حاضر روند بازنشستگی در کشور صعودی است، گفت: با ورود به مقطعی که دهه ۵۰ و ۶۰ بازنشسته شوند بحران صندوق های بازنشستگی کشور بسیار جدی تر می شود و دولت برای این اینکه از این بحران جلوگیری کند سالانه باید ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومان به مدت ۵ سال به این صندوق ها کمک کند در غیر این صورت ادامه روند کنونی منجر می شود که دولت مجبور شود سالانه نیمی از بودجه عمومی کشور را به پرداخت حقوق بازنشستگان اختصاص دهد.

از این رو می توان گفت تنها راهکار حل بحران بازنشستگی با تامین اعتبار حل می شود و تغییر ساختارها می تواند بخشی از مسأله را حل کند اما ممکن است تبعات دیگری همچون نابسامانی در شرکت های زیر مجموعه این صندوق ها بروز کند، به همین دلیل دولت باید ابتدا شرکت های زیرمجموعه آنها را تعیین تکلیف کند و در کنار آن مسأله تامین اعتبار را اجرایی کند، البته پیش از این مهرداد گودرزوند چگینی نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس خبر داده بود که دولت برای تامین اعتبارات مورد نیاز بازنشستگان موضوع مولدسازی دارایی ها را به طور جدی دنبال می کند که بخشی از اعتبار  ۳۰ هزار میلیارد تومانی پیش بینی شده به این محل تخصیص داده خواهد شد. 

به طور قطع اگر هر یک از اجزای اصلاح ساختار، تامین مالی و واگذاری دارایی های مازاد صندوق ها به درستی انجام نشود ادغام صندوق ها نمی تواند راهکار موثری برای حل مشکل ورشکستگی صندوق ها باشد.