چرا در تهران جمعیت پذیری رو به اتمام است؟

تیتر۲۰- جعفر حسینی، رییس امور آمایش سرزمین و توسعه منطقه‌ای سازمان برنامه و بودجه در پنل جانمایی جدید اقتصاد ایران در عرصه بین‌المللی با بیان اینکه مهمترین تعریف از آمایش سرزمین این است که آمایش نقاط جمعیتی را نشان می‌دهد نه اینکه مشخصا توسعه توازن را شناسایی کند، اظهار داشت: آمایش سرزمین باید بگوید کجا جمعیت تمرکز داشته باشد که از آنجا خلق ارزش ایجاد شود.

شاهد آن هستیم که خلق ارزش در تولید ناخالص ناشی از این تمرکز جمعیت در شهرهای بزرگ در کشورمان است و البته این یک پدیده جهان شمول است و تنها شامل ایران نمی‌شود، چراکه دسترسی به بازار و قرارگیری در مجاورت بازارها از منظر اقتصادی عامل توسعه است و با تمرکز جمعیت، امکان توسعه وجود دارد. 

وی ادامه داد: با نگاه به روند بین‌المللی می‌بینیم که سال‌ها در نظام بودجه‌ریزی موضوعاتی مانند مهاجرت معکوس مطرح نیست اساسا هیچ برنامه‌ای برای اقداماتی مانند مهاجرت معکوس را به این معنا که برای مهاجرت معکوس امکانات را به روستاها ببریم، نداریم و این موضوع تنها در ایران مطرح است. 

وی ادامه داد: نقاط تمرکز در کشورمان به طوری رقم خورده که وزن مساعدی برای اقتصاد ایران ایجاد نکرده از این رو در آمایش سرزمین به دنبال این هستم که محدودیت ژئوپلیتیک و هم فرصت های رشد را رقم بزنیم. 

حسینی افزود: اگر می‌گوییم در تهران جمعیت پذیری رو به اتمام است به دلیل محدودیت‌های ژئوپلیتیکی از جمله کمبود آب است. باید به این موضوع توجه داشت که در سواحل خزر و هم سواحل مکران برای جمعیت پذیری محدودیت اکولوژی نداریم اما رشد در  جایی ایجاد می‌شود که امکان رشد وجود داشته باشد. 

رییس امور آمایش سرزمین و توسعه منطقه‌ای سازمان برنامه و بودجه با تاکید بر اینکه مدل مهاجرت نشان می‌دهد که مهاجرت‌پذیری در مناطقی که آب ندارد از مناطقی که آب زیاد است بیشتر بوده، ادامه داد: به طور مشخص در استان‌های غربی مشکل آب نداریم، مهاجرت کمتر اما استان‌هایی مانند یزد و اصفهان که با کم آبی مواجه‌اند مهاجرت پذیرتر هستند و این نشان می‌دهد عامل اصلی در مهاجرت فرصت کسب و کار مناطق است. از این رو، در استان یزد بیشترین مهاجرت را داریم در حالی که استان بی‌آب محسوب می‌شود و این رشد مهاجرت به دلیل فرصت‌های اشتغال و کسب و کار است. 

وی افزود: اساسا مهاجرت تابع فرصت‌های درآمدی است و این خطای راهبردی است که گمان کنیم عوامل محیطی مانع از رشد می‌شود. 

حسینی تاکید کرد: کشاورزی نمی‌تواند موتور توسعه کشور نمی تواند باشد و تنها باید در امنیت غذایی نقش داشته باشد و  نمی توان نقش غذایی اوکراین را در دنیا داشته باشیم. حال برای اینکه امنیتی آبی کشور دچار اختلال شود باید شیفت ساختاری در این حوزه داشته باشیم . 

وی بابیان اینکه در این شرایط صنعت می‌تواند محور توسعه  باشد، اظهار داشت: البته توسعه صنعتی الزاماتی دارد که نباید صرفا متکی به بازار داخل باشد وگرنه محدود به توسعه های گلخانه‌ای می‌شویم و باید درون زایی و برون گرایی را باهم ببینیم چراکه دیگران برای توسعه صنعتی را رقم نمی‌زنند.

حسینی گفت: در توسعه صنعتی ظرفیت اول نفت و ظرفیت دوم معدن است بطوریکه طبق گزارش‌ها ١٠ پهنه معدنی در مقایس جهانی داریم و می‌تواند فرصت توسعه باشد و سومین عامل نیروی انسانی و چهارمین زنجیره ارزش است.  

وی تاکید کرد: معتقدم گردشگری می‌تواند موتور توسعه باشد اما یک صنعت لاکچری است اما در برخی از استان‌ها مانند مازندران شاهد آن هستیم که مقامات اصرار دارند گردشگری را از اولویت توسعه برداریم چراکه می‌گویند گردشگران در مازندران چادر می زنند و خریدهای خود را از تهران انجام می‌دهد و تنها آلودگی محیط زیست برای ما باقی می ماند./ایلنا