افزایش مصرف انرژی تجدیدپذیرها در خاورمیانه تا سال ۲۰۴۰

تیتر۲۰- جدیدترین تحقیقات شرکت «ریستاد انرژی» نشان می‌دهد، ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر در خاورمیانه در سال‌های آینده افزایش می یابد و منابع انرژی سبز تا سال ۲۰۴۰، از مصرف سوخت‌های فسیلی در بخش نیرو، سبقت می‌گیرند. انتظار می‌رود فتوولتائیک خورشیدی (PV)  که سال گذشته سهم ۲ درصدی در تولید برق خاورمیانه داشت،  تا اواسط قرن جاری، به عنوان منبع اصلی مورد استفاده برای تولید برق، ظاهر شود و بیش از نیمی از منبع تولید برق این منطقه را به خود اختصاص دهد.

سلطه تجدیدپذیرها بر تولید برق در خاورمیانه

پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰، منابع انرژی تجدیدپذیر از جمله برق آبی، علاوه بر انرژی خورشیدی و بادی، ۷۰ درصد از سبد تولید برق خاورمیانه را تشکیل دهند. این نشان دهنده یک جهش عظیم در مقایسه با سهم پنج درصدی ثبت شده در پایان سال ۲۰۲۳ و به منزله یک تغییر دگرگون کننده در چشم انداز انرژی منطقه است. با وجود افزایش تاسیسات انرژی پاک در آینده، این منطقه همچنان به شدت به گاز طبیعی در کوتاه مدت متکی خواهد بود و استفاده از آن تا زمانی که در سال ۲۰۳۰ به اوج خود برسد، همچنان رشد خواهد داشت.

بخش انرژی خاورمیانه در نقطه عطفی قرار دارد. اگرچه این منطقه، بزرگترین منطقه تولید نفت و گاز است، اما در واکنش به رشد سریع صنعتی، افزایش جمعیت و تلاش جهانی برای کاهش انتشار کربن، تمرکز خود را به انرژی‌های تجدیدپذیر تغییر داده است. این منطقه خانه بیش از ۲۸۰ میلیون نفر است و با رشد بیش از ۶۰ درصدی جمعیت از سال ۲۰۰۰ تاکنون، یکی از سریع‌ترین نرخ‌های رشد جمعیت را در جهان دارد. این وضعیت، به افزایش سریع تقاضا برای برق منجر شده که طی ۲۰ سال گذشته، بیش از ۲ برابر شده است.

با ادامه رشد جمعیت، چشم انداز اقتصادی منطقه تقویت می‌شود. تا سال ۲۰۵۰، تقاضا برای برق به حدود ۲۰۰۰ تراوات ساعت در مقایسه با ۱۲۰۰ تراوات ساعت فعلی خواهد رسید که دلیل آن توسعه صنعتی قوی، رشد جمعیت و برقی سازی حمل و نقل و سایر بخش‌ها است. بخش مسکونی منطقه در حال حاضر، ۴۰ درصد از کل تقاضا برای برق را به خود اختصاص داده است، پس از آن بخش تجاری با ۲۶ درصد و بخش صنعتی با ۲۲ درصد قرار دارند و ۱۲ درصد باقیمانده، شامل بخش‌هایی مانند کشاورزی و حمل و نقل است.

نقش گاز در تولید برق

تولید برق خاورمیانه به شدت به سوخت‌های فسیلی وابسته است و در پایان سال میلادی گذشته، سهم ۹۳ درصدی از کل تولید داشت. انرژی‌های تجدیدپذیر سه درصد و هسته‌ای و آبی هر کدام، سهم ۲ درصدی دارند. نیروی تولید شده با گاز طبیعی، معادل تقریبا سه چهارم تولید برق منطقه است و ۴۰ درصد از کل تقاضا برای گاز را تشکیل می‌دهد. انتظار می‌رود تا سال ۲۰۳۰، حدود ۳۰ درصد از ظرفیت نصب‌ شده منطقه، مربوط به منابع انرژی تجدیدپذیر باشد و تا سال ۲۰۵۰، این میزان به ۷۵ درصد افزایش یابد.

پیش‌بینی می‌شود ذخیره انرژی باتری در دهه ۲۰۳۰، به طور قابل توجهی رشد کند و از انرژی خورشیدی و بادی متناوب حمایت کند و به گذار آرام انرژی کمک کند. به دلیل کمبود نسبی پتانسیل برق آبی و قیمت پایین گاز، خاورمیانه به استفاده از برق تولید شده با استفاده از گاز طبیعی به عنوان منبع اولیه و در نهایت به عنوان سوخت انتقالی در بلندمدت ادامه خواهد داد. سهم گاز در سبد تولید برق، از ۷۴ درصد در پایان سال ۲۰۲۳، به ۴۶ درصد در سال ۲۰۴۰ و ۲۲ درصد تا سال ۲۰۵۰ کاهش خواهد یافت.

بر اساس گزارش اویل پرایس، خاورمیانه در حرکت به سوی انرژی‌های تجدیدپذیر در مقایسه با  آسیا و آفریقا، عقب مانده است. با افزایش رشد بخش مسکونی، خاورمیانه با تقاضای فزاینده برای برق مواجه است. این امر، همراه با نیاز به تنوع اقتصادی و آب شیرین از طریق نمک‌زدایی، ضرورت گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر را بارز می‌کند. بعلاوه، افزایش پیش‌بینی‌ شده خودروهای برقی در بلندمدت، به افزایش تقاضا برای نیرو در آینده اشاره می‌کند و تغییر به سمت منابع تجدیدپذیر را نه تنها ضروری، بلکه برای پایداری بلندمدت منطقه اجتناب‌ناپذیر می‌کند./ایسنا