«میدکو» پیشتاز طرح‌های زیست محیطی در معدن و صنایع معدنی

تیتر 20- تامین آب یکی از مهمترین موضوعات در صنعت فولاد محسوب می شود. البته هرچند صنعت فولاد  در میان صنایع آب بر قرار گرفته است اما نگاهی به صنعت کشاورزی و میزان مصرف آن حاکی از آن است که این لقب اشتباه به صنعت فولاد داده شده است. 

اما در این بین عدم توجه به موضوع آمایش سرزمین در جانمایی واحدهای فولادی باعث شد تا تامین آب به یکی از چالش های جدی این صنعت قرار بگیرد. به نحوی که امروز یکی از راهکارهایی که باید به فوریت در دستور کار قرار بگیرد بحث احداث واحدهای جدید در نزدیکی آب های آزاد است.

 
با این وجود، واحدهای بسیاری امروز در سراسر کشور به تولید فولاد می پردازند که برای تامین آب مورد نیاز این صنعت مجبور به سرمایه گذاری در طرح های مختلف از جمله طرح های بازچرخانی آب، استفاده از پساب فاضاب های شهری، انتقال آب از خلیج فارس، انتقال آب از دریای عمان و .. شده اند. 

آمارهای وزارت نیرو در سال ۹۹ نشان می دهد برای تولید هر تن فولاد حدود «۲۳۰هزار لیتر» آب مصرف می‌شود، به‌عبارتی برای تولید هر کیلو فولاد ما نیاز به ۲۳۰ لیتر آب داریم. البته برخی گزارش‌ها هم اعلام کرده‌اند که برای تولید هر کیلو فولاد به ۲۸۰ لیتر آب نیاز است.  این در حالی است که سه استان یزد، اصفهان و کرمان شاهد تمرکز واحدهای فولادی در کشور هستند که هر سه استان نیز در مناطق خشک کشور قرار گرفته اند. 

میزان بارش باران در سه استان اصفهان، کرمان و یزد که بیشترین مقدار صنایع فولاد را دارند به ترتیب 138، 117 و 93 میلی متر در سال بوده است. استان یزد در این میان کمترین میزان بارندگی سالانه در کشور را دارد.

در نتیجه تامین آب می تواند یکی از موضوعات مهم برای این صنعت باشد. با این حال واحدهای فولادی در این استان ها برای تامین آب دست بکار شده اند و سرمایه گذاری هایی را به اجرای این پروژه ها اختصاص داده اند.

میدکو و دستیابی به اولین ها
شرکت مادر تخصی توسعه معادن و صنایع معدنی خارومیانه (میدکو)، یکی از بزرگترین هلدینگ های معدنی کشور است که در سال های گذشته با استراتژی « توسعه ما از معدن آغاز می شود»، به سراغ توسعه بخش معدن و به ویژه زنجیره ارزش فولاد رفته است.

 
فعالیت های معدنی میدکو در استان کرمان و به دنبال آن اشتغالزایی در این مناطق یکی از اصلی ترین دستاوردهای تعریف پروژه های معدنی و فولادی از سوی این مجموعه بوده است. 

اما در کنار بهره برداری از این ذخایر، میدکو از توسعه تکنولوژی و استفاده از دانش روز عقب نماند و در این زمینه بارها توانسته است به اولین هایی دست پیدا کند که گامی بزرگ در راستای توسعه پایدار با حفظ محیط زیست بوده است. 

پس از اجرای موفق پروژه تولید کاتد مس به روش بایولیچینگ که باید از آن به عنوان یکی از پروژه های موفق میدکو نام برد، پروژه مهم دیگری از سال 1398 در دستور کار قرار گرفت که گامی مهم در راستای تامین مصرف آب صنایع، کاهش اثرات زیست محیطی و کاهش مصرف انرژی بود.

پروژه اجرای شبکه جمع آوری، خط انتقال و تصفیه خانه های فاضلاب شهر کرمان یکی از مهمترین پروژه های مجموعه میدکو محسوب می شود که در تامین آب مورد نیاز واحدهای فولادی این مجموعه نقش آفرین است. 

همانطور که اشاره شد، کلنگ این پروژه در سال 98 به زمین زده شد تا ظرف مدت 5 سال به بهره برداری برسد. حال آخرین گزارش سالانه میدکو بر روی کدال دو پروژه در حوزه تامین آب را نشان می دهد. پروزه تصفیه خانه فاضلاب شهر زرند که  تا پایان سال گذشته پیشرفت 82 درصدی داشته و دیگری پروژه شبکه فاضلاب ( با سرمایه گذاری شرکت بوتیا از زیرمجموعه های مدیکو) که تا پایان سال 1402 با پیشرفتی 85 درصدی همراه بوده است.

اما بهره برداری از این طرح چه نتایجی برای میدکو به همراه دارد؟ 
استان کرمان یکی از استان هایی است که تمرکز طرح های فولادی در آن بسیار است. درواقع ذخایر سنگ آهن در این استان باعث شد تا کرمان مورد توجه شرکت های معدنی و سرمایه گذاری قرار بگیرد. در پروژه انتقال آب از خلیج فارس تا فلات مرکزی ایران نیز شاهد هستیم که در فاز اول آب به کرمان و شرکت های معدنی و فولادی آن رسید. 

این موضوع نشان می دهد استان کرمان با توجه به تمرکز صنایع می تواند در بین استان هایی با تنش آبی قرار بگیرد. در نتیجه اجرای پروژه شبکه جمع آوری، خط انتقال و تصفیه خانه های فاضلاب شهر کرمان می تواند نقش مهمی در تامین آب واحدهای فولادی این هلدینک داشته باشد. 

درواقع میدکو می تواند با صرف هزینه کمتر به سراغ تامین آب مورد نیاز خود رفته و چالش های موجود در این بخش را آسان تر پشت سر بگذارد.

اما شاید مهمترین اتفاق در پس اجرای این پروژه، اهمیت موضوع محیط زیست برای مجموعه میدکو باشد. نگاهی به عملکرد میدکو نشان می دهد این مجموعه توجه بسیاری به موضوع محیط زیست دارد و در تمامی پروژه های خود به این موضوع توجه ویژه دارد. به عنوان مثال پروژه خنک سازی کک متالوژی به روش خشک از مهمترین پروژه های زیست محیطی در کشور به شمار می‌ رود که در مجموعه میدکو اجرایی شده است. 

توجه به محیط زیست علاوه بر آن که هزینه های میدکو را در بخش هایی کاهش می دهد می تواند در دسته اجرای پروژه هایی در حوزه مسئولیت های اجتماعی باشد. درواقع این موضوع یک تیر و دو نشان برای میدکو و مردم استان کرمان خواهد بود که نتیجه آن به نفع هر دو بخش خواهد بود.

این پروژه نشان می دهد میدکو در حال تحقق توسعه پایدار است که یکی از اضلاع مهم آن محیط زیست است. حال باید دید با بهره برداری از این پروژه که طبق برنامه ریزی های صورت گرفته باید نزدیک باشد، پروژه بعدی زیست محیطی میدکو چه خواهد بود.