تیتر20 - ارزیابی سلامت و استحکام یک بانک فراتر از ترازنامههای مالی و گزارشهای سود و زیان فصلی است. برای سنجش دقیق و همهجانبه وضعیت یک موسسه مالی، معیاری جهانی به نام شاخص کملز (CAMELS) وجود دارد که به مثابه یک چکاپ کامل، شش بعد حیاتی عملکرد بانک را زیر ذرهبین قرار میدهد.
اخیرا، کسب رتبه پنجم توسط بانک سینا در میان ۲۵ بانک کشور بر اساس این شاخص، نه تنها یک موفقیت قابل توجه، بلکه نشانهای از یک استراتژی مدیریتی کارآمد و پتانسیلی بزرگ برای آینده است.
اما مهمتر از جایگاه فعلی، هدفگذاری جاهطلبانه این بانک برای صعود به جایگاه سوم است؛ هدفی که با توجه به شواهد عملکردی، دور از دسترس به نظر نمیرسد.
نبضسنج سلامت در نظام بانکی
پیش از تحلیل جایگاه بانک سینا، باید بدانیم که شاخص کملز چیست و چرا اهمیت دارد. کملز سرواژهای از شش کلمه انگلیسی است که هر کدام به یکی از ستونهای اصلی یک بانک سالم اشاره دارند: کفایت سرمایه (Capital Adequacy)، کیفیت داراییها (Asset Quality)، کیفیت مدیریت (Management Quality)، درآمدها (Earnings)، نقدینگی (Liquidity) و حساسیت به ریسک بازار (Sensitivity to Market Risk).
در نگاهی ساده، کفایت سرمایه مانند سپر دفاعی بانک در برابر شوکهای اقتصادی غیرمنتظره است. کیفیت داراییها عمدتا به سلامت وامهای پرداختی و میزان مطالبات معوق میپردازد؛ هرچه این مطالبات کمتر باشد، کیفیت داراییها بالاتر است.
کیفیت مدیریت به تخصص، کارایی و توانایی راهبری هیئت مدیره برای هدایت بانک در مسیر صحیح اشاره دارد. درآمدها نشاندهنده توانایی بانک در سودآوری پایدار است.
نقدینگی یعنی بانک چقدر توانایی دارد که به تعهدات کوتاهمدت خود، مانند پرداخت پول به سپردهگذاران، عمل کند. در نهایت، حساسیت به ریسک بازار میسنجد که عملکرد بانک تا چه حد تحت تاثیر نوسانات نرخ سود، ارز و سایر متغیرهای بازار قرار میگیرد.
بنابراین، رتبهبندی کملز توسط نهاد ناظر (بانک مرکزی)، معتبرترین گواهی سلامت برای یک بانک محسوب میشود.
رمزگشایی از رتبه پنجم
قرار گرفتن در جایگاه پنجم در میان ۲۵ بانک کشور، یک دستاورد ساده نیست. این رتبه نشان میدهد که بانک سینا در مجموع این شش شاخص، عملکردی بسیار مطلوب و بالاتر از میانگین صنعت بانکداری داشته است.
شواهد موجود از عملکرد اخیر این بانک، دلایل این موفقیت را به خوبی روشن میکند. برای نمونه، رشد ۱۷.۲ درصدی منابع ریالی و رشد چشمگیر ۲۴.۲ درصدی منابع ارزی تا پایان مردادماه، مستقیم به تقویت شاخص نقدینگی منجر میشود.
این رشد نشان میدهد که اعتماد عمومی به بانک افزایش یافته است و این موسسه توانسته منابع قابل توجهی را برای تامین مالی فعالیتهای خود جذب کند.
از سوی دیگر، دستیابی به اهداف سودآوری زودتر از موعد مقرر، گواهی بر وضعیت عالی شاخص درآمدها است. سودآوری پایدار نه تنها بقای بانک را تضمین میکند، بلکه امکان تقویت سرمایه از محل سود انباشته را نیز فراهم میآورد.
علاوه بر این، عملکرد مطلوب بانک سینا در کنترل مطالبات معوق، که یکی از بزرگترین چالشهای نظام بانکی کشور است، به وضوح نشاندهنده کیفیت بالای داراییهای این بانک است.
زمانی یک بانک وامهای بهتری پرداخت میکند و نظارت دقیقی بر بازپرداخت آنها دارد، ریسک آن کاهش یافته و بنیه مالی آن مستحکمتر میشود.
مجموع این عوامل، یعنی نقدینگی قوی، سودآوری بالا و کیفیت دارایی مطلوب، خود به خود گواهی بر وجود یک مدیریت کارآمد است که توانسته با سیاستگذاریهای دقیق، کشتی بانک را در آبهای متلاطم اقتصاد به درستی هدایت کند.
بلندپروازی واقعبینانه
هدفگذاری برای ارتقا از رتبه پنجم به سوم، یک شعار تبلیغاتی نیست، بلکه یک استراتژی مبتنی بر واقعیتهای موجود است.
پتانسیل این جهش در نقاط قوت فعلی بانک نهفته است. بانک سینا برای این صعود نیازی به یک انقلاب ساختاری ندارد، بلکه باید نقاط قوت خود را تقویت کرده و آنها را به اهرمی برای بهبود سایر شاخصها تبدیل کند.
رشد خیرهکننده منابع، سوخت لازم برای این حرکت را فراهم میکند. این نقدینگی بالا به بانک اجازه میدهد تا با تخصیص متوازن و هوشمندانه منابع، سبد داراییهای خود را متنوعتر کرده و به سمت داراییهای با ریسک کمتر و بازدهی بالاتر حرکت کند.
توجه به ابزارهایی مانند اوراق گام، نشان از درک عمیق مدیریت از لزوم مدیریت ریسک و بهینهسازی پرتفوی اعتباری دارد که مستقیم بر شاخص حساسیت به ریسک بازار تاثیر مثبت میگذارد.
چرخه کارآمد کملز بانک
این یک چرخه کارآمد است: مدیریت خوب منجر به جذب منابع و رشد نقدینگی میشود. این نقدینگی به وامهای باکیفیت و داراییهای مولد تبدیل میشود که سودآوری پایدار را به همراه دارد.
سود حاصله نیز میتواند برای تقویت سپر سرمایه و افزایش تابآوری بانک در برابر ریسکهای بازار به کار گرفته شود.
با توجه به اینکه بانک سینا در چند مولفه کلیدی مانند درآمد، کیفیت دارایی و نقدینگی عملکردی درخشان داشته است، تمرکز بر تقویت دو شاخص دیگر یعنی کفایت سرمایه و مدیریت ریسک بازار، میتواند به راحتی این بانک را دو پله در جدول ردهبندی بالا ببرد و آن را در جمع سه بانک برتر کشور قرار دهد.
این هدف نه تنها دستیافتنی، بلکه گام منطقی در مسیر تکاملی آینده است.