چرا در افزایش کرایه‌های تاکسی برقی جیب مردم نشانه گرفته شد؟ / ضرورت جبران بخشی از افزایش قیمت از محل صرفه جویی در هزینه‌های بنزین و محیط زیست / سازمان تاکسیرانی سمت مردم بایستد

تیتر20 - خودورهای برقی و استفاده از آن‌ها به‌عنوان جایگزینی برای خودروهای بنزینی یکی از داغ‌‎ترین مباحث این روزها است. این در حالی است که شروع سال 2024 میلادی، برای بازار این نوع خودروها به‌ویژه کمپانی تسلا و هرتز، شوک عجیبی دربرداشت و منجر به فروش 35 درصد از ناوگان خودروهای برقی شد! آنچه این شرکت به‌عنوان دلیل خود برای این اقدام ذکر کرده، هزینه‌های پنهان تاکسی های برقی بوده است.در حال حاضر، تاکسی‌های برقی در بسیاری از شهرهای بزرگ جهان در حال استفاده هستند. برخی از این شهرها عبارتند از    :نیویورک-لندن-پاریس-برلین-پکن-توکیو

تاکسی های برقی در کلانشهرهایی همانند تهران که معضل همیشگی آلودگی هوا را دارند می تواند مفید فایده باشد و در  کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای ،کاهش آلودگی صوتی ، کاهش مصرف سوخت  و در نهایت کاهش آلودگی هوا در تهران نقش به سزایی دارند .

اما در این بین معایبی هم برای این نوع تاکسی ها متصور هستیم مثل قیمت بالای تاکسی‌های برقی که یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پیش روی توسعه این ناوگان در ایران است.کمبود زیرساخت‌ها و ایستگاه‌های شارژ و عدم وجود تعمیرگاه‌های تخصصی برای این نوع خودروها و همچنین زمان شارژ طولانی باتری تاکسی‌های برقی و در نهایت عدم توجیه کافی رانندگان و استفاده کنندگان از این تاکسی ها . اما شاید مهم ترین اصل در بحث معایب تاکسی های برقی هزینه های بالای جانبی این نوع خودرو هاست .

ماه گذشته  از 200‌دستگاه تاکسی برقی رونمایی و قرار شد این تاکسی‌ها به تدریج وارد ناوگان شوند. مدیران شهری اعلام کردند ‌قرار است 27‌هزار دستگاه تاکسی برقی دیگر از طریق قرارداد شهرداری تهران با چین، وارد ناوگان تاکسیرانی شود. 

طبق مصوبه شورای شهر تهران، با توجه به اینکه این تاکسی‌ ها خودروی لوکس به‌شمار می‌آیند، رانندگان تاکسی می‌توانند تا سقف 80‌درصد افزایش نرخ داشته باشند اما برای رفاه حال شهروندان‌ اعلام شده رانندگان این دسته از خودروها می‌توانند تا سقف 50‌درصد نسبت به نرخ عادی کرایه یک مسیر، افزایش کرایه داشته باشند.

این تاکسی‌ها در سطح شهر و معابر پرترافیک تردد می‌کنند. این در حالی است که براساس بند 17 مصوب نرخ کرایه‌های حمل‌ونقل عمومی، مجوز افزایش کرایه‌ها به خودروهای لوکس داده شده است. نرخ کرایه تاکسی برقی باید به‌طور جداگانه مورد بررسی قرار گیرد و نباید با تعرفه خودروهای لوکس مطابقت داده یا لحاظ شود. 

تعیین نرخ کرایه برای تاکسی برقی‌ها، ابتدا باید در کمیسیون حمل‌ونقل شورای شهر تهران مطرح و پس از تایید نهایی به صحن شورا ارائه شود تا به تصویب برسد و پس از آن تاکسیرانی می‌تواند آن نرخ کرایه را به تاکسی‌ران‌ها ابلاغ کند تا آنان در سطح شهر اعمال کرده و از مسافر دریافت کنند.

این تاکسی‌ها در همه بخش‌های حمل‌ونقلی پایتخت، یعنی هم در بخش تشریفات مثل هتل‌ها و فرودگاه و هم در سطح شهر به کار گرفته خواهند شد و به مرور بر تعداد آنها افزوده خواهد شد.

اینکه قیمت کرایه تاکسی برقی زیادتر از تاکسی بنزینی است به دلایلی که ذکر شد قابل قبول است اما آیا دولت و شهرداری لازم نمیدانند که بخشی از این افزایش قیمت را از محل صرفه جویی در هزینه های بنزین و محیط زیست در این خصوص پرداخت نمایند تا این هزینه به طور کامل از جیب شهروندان پرداخت نشود؟ تاکسی های برقی لازمه حفظ محیط زیست و کاهش الودگی هوا و در نهایت رفاه و آسایش شهروندان هستند اما نه با این هزینه های گزاف!

آیا یارانه ای که دولت در نظر دارد برای کاهش هزینه های تاکسی های برقی که در غالب برنامه هفتم توسعه هم برنامه ریزی شده است برای کاهش آلودگی هوا در کلانشهرها و همینطور بهبود وضعیت هوای پاک در متمم محیط زیستی ارایه شده است ، دولت مکلف و موظف به ارایه و اجرای برنامه های جامع برای کاهش الودگی هوا است . استفاده از تاکسی برقی در همین بخش از برنامه هفتم توسعه جای گیرد اما برای کاهش هزینه های این بخش تزریق بودجه از بدنه دولت به این ساختار برای کاهش نرخ هزینه ها لازم و ضروری است .

گفتنی است با وجود مخالفت برخی اعضای شورای شهر بر افزایش کرایه‌های تاکسی برقی، رانندگان تاکسی معتقدند با نرخ کرایه‌های تاکسی مصوب امکان پرداخت اقساط میلیونی این خودروها وجود ندارد‌. به اعتقاد آنها استفاده این خودروها به‌عنوان تاکسی گردشی صرفه اقتصادی برای آنها ندارد.

 به اعتقاد گروهی از رانندگان تاکسی، هزینه نگهداری و تعمیرات تاکسی‌های برقی در کشور مشخص نیست و فقدان تخصص خدمات پس از فروش یا تعمیرکاران متخصص جهت ارائه خدمات فنی به این خودروها، مسئله تعمیرات را پیچیده‌تر می‌کند.بیمه خودروهای برقی به دلیل هزینه تعویض باتری‌ها و عدم دسترسی به گزینه‌های متنوع در سطح شهر می‌تواند بسیار زیاد باشد. براساس تجربه کشورهای اروپایی، در بسیاری از موارد، حتی اگر باتری خودرو در تصادفات آسیب جزئی دیده باشد، به‌راحتی نمی‌توان ارزیابی هزینه‌های تعمیرات را انجام داد.

در حالی ‌که تلاش می‌شود تعداد تاکسی‌های برقی در تهران افزایش پیدا کند، ‌هنوز به ابهامات این حوزه پاسخ داده نشده است.