تیتر ۲۰ - درحالی اخیر مجوز واردات خودروهای سواری بنزینی به مناطق آزاد کشور در هیئت دولت تصویب شدکه پیش از این خودروهای برقی و هیبرید مجوز واردات به مناطق آزاد داشتند. این مسأله پس از آن اتفاق افتاد که خودروهای بنزینی مناطق آزاد مستهلک شده و عملا روی خدمات حملونقل و چهره مناطق آزادی که رویکرد گردشگری دارند تاثیر منفی گذاشته است.
سال گذشته نیز دولت مجوز انتقال خودروهای خارجی دست دوم منطقه آزاد به سرزمین اصلی را صادر کردهاست. درواقع این مجوز اجازه میدهد که شبکه حملونقل عمومی مناطق آزاد با خودروهای خارجی جایگزین شوند و خودروهایی خارجی دست دوم به سرزمین اصلی منقل و شماره گذاری شوند.
بعد از افزایش تحریمها و ممنوعیت واردات خودرو به کشور مناطق آزاد ایران تنها امکان واردات خودروهای هیبرید و برقی را داشتند. با توجه به اینکه در همه مناطق آزاد کشور ایستگاههای شارژ خودرو برقی وجود ندارد عملا این مجوز نتوانست کمک چندانی به توسعه شبکه حملونقل شهری مناطق آزاد بکند.
درنتیجه در مناطق آزاد کشور حتی کیش که پیش از آن خودروهای خارجی استفاده میشد پای خودروهای ایرانی به شبکه حمل و نقل عمومی باز شد. این موضوع نگرانیهای را به وجود آورد که این خودروها از نظر بصری و حتی آلایندگی تاثیر منفی بر جذب گردشگران بگذارد. به همین دلیل موضوع جایگزینی خودروهای فرسوده بنزینی با خودروهای خارجی مورد توجه قرار گرفت.
از طرف دیگر در یک سال گذشته واردات خودروهای خارجی به بازار ایران از سر گرفته شده و تاکنون نزدیک به ۲۷ هزار خودرو در سامانه یکپارچه عرضه شدهاست. بنابراین توجیهی وجود ندارد که مناطق آزاد کشور تنها مجوز واردات خودروهای برقی و هیبرید را داشته باشند. درواقع ماهیت مناطق آزاد کشور این است که نسبت به سرزمین اصلی برای تجارت محدودیت کمتری داشته باشند.
همچنین باید توجه داشت که در حال حاضر هیچکدام از مناطق آزاد ایران مشکل آلودگی هوا ندارند. به همین دلیل ممنوعیت واردات خودروهای بنزینی ضرورتی نداشت. لذا در شرایطی که میزان تقاضا برای خرید خودرو در ایران بیش از عرضه است عملا این سیاست منجر به تشدید عدم تعادل بازار میشد. به عبارت دیگر سیاست دولت برای آزادسازی واردات خودرو به سرزمین اصلی ساماندهی بازار و کاهش نوسان و دلالی است. پس اجرای سیاست آزادسازی واردات خودرو به مناطق آزاد کشور میتواند در کلیت بازار خودرو کشور نیز تأثیرگذار باشد.
هرچقدر خودرو خارجی بیشتری به مناطق آزاد کشور واردات شود به همان میزان امکان انتقال خودرو خارجی دست دوم از مناطق آزاد به سرزمین اصلی بیشتر خواهد شد. همچنین فشار تقاضا از بازار خودروهای داخلی نیز کاسته خواهد شد.
باید توجه داشت که در مناطق آزاد کشور به دلیل تعرفه پائین برای واردات خودرو تمایل بیشتری به خرید خودروهای خارجی لوکس وجود دارد. این خودروها عمدتا مصرف سوخت بسیار پایینتری دارند در نتیجه گامی در راستای رفع مشکل ناترازی بنزین نیز محسوب میشود.
شاید در صورتی که واردات خودروهای لوکس و خارجی به مناطق آزاد کشور افزایش یابد دولت چالش کمتری برای واردات خودروهای دست دوم به سرزمین اصلی نیز داشته باشد. چراکه امکان انتقال گسترده خودروهای دست دوم از مناطق آزاد به سرزمین اصلی فراهم خواهد شد.
این موضوع با چالش مدیریت و رصد ارزی برای واردات خودروهای دست دوم نیز مواجه نیست. از طرف دیگر ایرانیان خارج از کشور میتوانند راحتتر از منابع ارزی خود برای واردات خودرو به ایران از طریق مناطق آزاد اقدام کنند. چراکه قوانین مناطق آزاد کشور نسبت به سرزمین اصلی محدودیت های کمتری دارد. بنابراین اصلاح مقررات مربوط به واردات خودروهای بنزینی به مناطق آزاد میتواند اثرات مثبتی بر مناطق آزاد کشور و حتی سرزمین اصلی داشته باشد.