آغاز دوباره ایران زمین/احیای هفدهمین بانک خصوصی کشور

تیتر20 - یکی از بانک‌هایی همواره از آن با عنوان «ناتراز» یاد می‌شود، ایران زمین است. این بانک در شهریور ماه سال ۱۴۰۲، با کفایت سرمایه منفی ۴۳ درصد روبه رو بود. 

ناترازی ایران زمین، ریشه در تخلفات موسسه مالی و اعتباری مولی الموحدین دارد. این موسسه سال ۱۳۷۷ در قالب شرکت تعاونی تاسیس شد.

مولی الموحدین به دلیل تخلفاتش در بازار پول که در برهه‌ای به بحران موسسات اعتباری انجامید، از سوی بانک مرکزی در سال ۱۳۸۹ به بانک ایران زمین تبدیل شد. بر این اساس ایران زمین به هفدهمین بانک خصوصی کشور تبدیل شد.

در این سال ها، سایه موسسه اعتباری مولی الموحدین که خارج از حیطه مسئولیت‌هایش در بازار پول مداخله و اقدام به جمع آوری سپرده‌ها در سطح کشور می‌کرد، بر سر ایران زمین، سنگینی می‌کرد.

از آنجا که پس از تبدیل شدن مولی الموحدین به ایران زمین، ۶۴ درصد از سهام این بانک در اختیار متهمان تخلفات مولی الموحدین بود، باید ابتدا تکلیف خلع مالکیت آن‌ها از اموال، املاک و سهام ایران زمین مشخص می‌شد.

در روزهای اخیر، حدود ۷۰ همت (بر اساس ارزش روز) از اموال و املاک ایران زمین که معادل بیش از ۹ همت در سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۷ می‌شد و عمده سهام این بانک، بالاخره با حکم قضایی آزاد شدند.

از آنجا که ایران زمین بیش از ۵۰ همت به بانک مرکزی بدهکاری داشت، باید عمده مطالبات ایران زمین به بانک مرکزی منتقل شود.

روزهای بهتر برای ایران زمین

اما حالا با تعیین شدن وضعیت ایران زمین و رها شدن از سایه مولی الموحدین، می‌توان امید داشت که این بانک ناتراز آرام آرام از شدت ناترازی خود بکاهد.

ایران زمین باید امیدوار باشد که زیان خالص خود را که در صورت مالی دوره منتهی به ۳۱ شهریور سال ۱۴۰۳ به ۱۱ هزار و ۹۵۴ میلیارد و ۵۱۰ میلیون تومان می‌رسد، در سال‌های آینده کاهش و به عملیات خود تداوم بخشد.

برای رسیدن به وضعیت مطلوب این بانک باید افزایش سرمایه خود را تسریع کند. مصوبه هیات وزیران پیرامون افزایش سرمایه بانک ها، کسری سرمایه ایران زمین برای رسیدن به حد مطلوب را ۱۹ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان اعلام کرده است.

با توجه به اینکه سرمایه این بانک ۴۰۰ میلیارد تومان است، باید به ۲۰ همت افزایش یابد.

در نتیجه میزان افزایش سرمایه مورد تایید برای این بانک ۴۹۰۰ درصد رشد را لازم دارد. ایران زمین می‌تواند با آزاد شدن منابع خود این افزایش سرمایه را انجام دهد. البته برای دست یافتن به کفایت سرمایه ۸ درصد، این میزان افزایش سرمایه کافی نیست.

اما برای بانکی که تا پیش از این، با کفایت سرمایه منفی ۴۳ درصد درگیر بود، نمی‌توان کفایت سرمایه ۸ درصد را در کوتاه مدت و میان مدت متصور شد.

الزمات سرمایه‌ای برای بانک

با این وجود حداقل سرمایه این بانک برای تداوم فعالیت‌های آن، جبران می‌شود. تصویب نامه هیات وزیران حداقل سرمایه را برای بانک‌ها تعیین کرده است.

این حداقل سرمایه ۵.۱۵ و ۲۰ هزار میلیارد تومان برای بانک‌ها در نظر گرفته شده است. بانک ایران زمین از گروه بانک‌هایی است که باید به ۲۰ هزار میلیارد تومان حداقل سرمایه دست یابد.

در مجموع بانک‌های دارای کفایت سرمایه کمتر از ۸ درصد باید بیش از ۷۰۰ همت افزایش سرمایه را انجام دهند که در عمل امکان آن وجود ندارد.

اما در شرایط موجود، بانک ایران زمین می‌تواند عملکرد بهتری را نسبت به سایر بانک‌های ناتراز از خود نشان دهد. حتی اگر ایران زمین بخواهد به کفایت سرمایه ۸ دست یابد، باید بیش از ۵۲ همت افزایش سرمایه را اعمال کند.

این در حالی است که برخی از بانک‌ها ناتراز، برای رسیدن به کفایت استاندارد (۸ درصد) باید بیش از ۳۰۰ هزار میلیارد تومان برای افزایش سرمایه خود، منابع تخصیص دهند.

در مجموع چشم اندازهای پیش روی ایران زمین از تاریکی مطلق گذشته درآمده است.